اتا
اتا (تأسیس: ۱۹۵۹) مخفف اسم یک گروه مارکسیستی مسلح باسکی است که هدف آن، جدایی منطقهٔ باسک از اسپانیا و فرانسه و تأسیس یک کشور مستقل در تمام مناطق باسک از جمله استان اسپانیا نابارا است. نام کامل این گروه یوسکادی تا آسکاتاسونا (سرزمین باسک و آزادی) است،[1] در رسانه‌ها این گروه با نام جدایی طلبان باسک نیز شناخته می‌شوند.
| اتا | |
|---|---|
| شرکت‌کننده در درگیری باسک | |
 Euskadi Ta Askatasuna's symbol | |
| فعالیت | ۳۱ ژوئیه ۱۹۵۹ – ۲۱ اکتبر ۲۰۱۱ |
| ایدئولوژی | ملی‌گرایی باسک سوسیالیسم انقلابی |
| رهبران | Josu Urrutikoetxea David Pla Iratxe Sorzabal Izaskun Lesaka Mikel Irastorza |
| ستاد | سرزمین باسک (منطقه بزرگ‌تر) |
| ناحیهٔ عملیات‌ها |
عمدتاً اسپانیا فرانسه(عمدتاً به عنوان پايگاه امن و عملیاتی) |
| نیرو | ۵۰ در رهایی (بیش از ۳۰۰ در زندان) |
| متحدان |
|
| مخالفان | اسپانیا، فرانسه |
آنها بالاخره در سال ۲۰۱۸ طی یک اعلانیه خبر منحل شدن کلی این گروه را دادند، دولت در واکنش به ان گفت:
تمامی اعضای این گروه باید به سزای اعمالشان برسند و اعلان انحلال این گروه تندرو ازادیخواه چیزی را تغییر نمی‌دهد.[2]
با وجود اعمال اصلاحات در قانون اساسی جدید اسپانیا (پس از مرگ فرانسیسیکو فرانکو در سال ۱۹۷۵) که امکان خودمختاری محلی در آن قید شده، جدایی طلبان باسک خواستار رد هرگونه ارتباط با دولت اسپانیا هستند.[1]
تأسیس
گروه اتا را گروهی از دانشجویان ناسیونالیست باسک برای مبارزه با حکومت دیکتاتوری فرانکو در سال ۱۹۵۹ با الهام از گروه‌های انقلابی تأسیس کردند. این گروه چپ در ابتدا فعالیت‌های فرهنگی برای مقابله با حکومت فرانکو انجام می‌دادند ولی به تدریج به یک گروه نظامی تبدیل شدند.[3]
اقدامات مسلحانه
اولین اقدام عملی این گروه سوء قصد به جان لویس کاریرو بلانکو، جانشین فرانکو در سال ۱۹۷۳ بود که منجر به مرگ وی شد. از دستاوردهای مهم این عمل برچیده شدن حکومت دیکتاتوری در اسپانیا بود که توجه اسپانیایی‌ها به خصوص گروه‌های دموکرات را برانگیخت.[3]
پس از ترور لویس کاریرو بلانکو این گروه فعالیت‌های خود را برای مبارزه با تبعیض گسترش داد؛ ولی در سال ۱۹۸۷ حمله این گروه به سوپرمارکتی در بارسلون به کشته شدن ۲۱ نفر انجامید، این عمل باعث شد تا از آن به بعد از اتا به عنوان یک گروه تروریستی یاد کنند. از موارد دیگر می‌توان به عملیات تروریستی در سال ۱۹۹۵ در مادرید اشاره نمود که این تحرکات باعث انزجار روزافزون مردم اسپانیا از این گروه شد. از عملیات‌های آنها می‌توان به گروگانگیری اورتگا لارا، نگهبان زندان اشاره نمود که پس از ۵۳۲ روز در سال ۱۹۹۷ آزاد شد، ترور میخائیل آنجل بلانکو، نماینده یک حزب مردمی توسط این گروه در ۱۰ ژوئیه ۱۹۹۷ که با اعتراضات میلیونی مردم مواجه شد.[3]
این گروه بیشتر نمایندگان منتخب مردم، روشنفکران و مأموران پلیس را مورد حملات خود قرار می‌دادند و بعضاً به گروگان می‌گرفتند.[3]
اعلام آتش‌بس
در مارس سال ۲۰۰۶، گروه اتا به دولت اسپانیا اعلام آتش‌بس داد؛ ولی این پیشنهاد در همان ابتدا در زمان مذاکرات ابتدایی به دلیل کشته شدن دو شهروند اکوادوری و حمله به فروشگاهی بین‌المللی در مادرید در سال ۲۰۰۶ از طرف دولت رد شد.[3]
این گروه دوباره در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۱ به دولت پیشنهاد آتش‌بس داد. در پی آن در ۵ سپتامبر ۲۰۱۰ نیز با انتشار ویدئویی در شبکه تلویزیونی بی‌بی‌سی و متن بیانیه خود در روزنامه گارا چاپ منطقه باسک، اعلام آتش‌بس نموده بود و تأکید نموده بود که برای استقلال از دولت مرکزی اسپانیا تلاش خواهد کرد.[4]
پانویس
- شهسواری، محمد-اتا بازهم قربانی گرفت -نشریه همشهری ماه-بهمن ۱۳۸۵-شماره ۱۱-صفحهٔ ۵۴
- «با جدایی طالبان باسک گفتگو می‌کنیم». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۹ اوت ۲۰۰۷.
- «گروه اتا و پنجاه سال ترور». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ ژانویه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۰ ژانویه ۲۰۱۱.
- «اعلام آتش‌بس از سوی گروه جدایی طلب باسک». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۰ ژانویه ۲۰۱۱.
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ اتا موجود است. |
- «جدایی‌طلبان اتا بطور یکجانبه سلاح‌ها را زمین می‌گذارند». دریافت‌شده در ۶ آوریل ۲۰۱۷.