اردشیر بابکان (استان)
اردشیر بابکان، نام یکی از تقسیمات ۱۲ گانهٔ سرزمین سواد در عهد ساسانی و اوایل دوره اسلامی است. این استان به نام بنیانگذار سلسلهٔ ساسانی، اردشیر بابکان نامیده میشد، در جنوب بغداد و غرب دجله قرار داشته و نخستین «طسوج» و مرکز آن شهر بَهَرَسیر (وِه اردشیر) بود.[1]
این نوشتار نیازمند جعبهٔ اطلاعات است. ممکن است بخواهید با افزودن یک جعبهٔ اطلاعات، به استانداردسازی نمایش موضوع کمک کنید. این صفحه ممکن است دارای الگوی ویکیپروژهٔ وابسته به این نوشتار باشد که در آن میتوانید جعبهٔ اطلاعات استاندارد مناسب برای این مقاله را بیابید. همچنین رده:الگو:اطلاعاتی جعبهای را نیز ببینید. |
تقسیمبندی
استان اردشیر بابکان در سرزمین باستانی بابل که بعدها عربها آن را سواد نامیدند، قرار داشت و دارای ۵ طسوج به نامهای بهرسیر، ورمَقان، کوثی، نهر دُرقیط، نهر جَوبَر (گوبر) بود.[2]
در گذر تاریخ
استان اردشیر بابکان پس از فتح شهرهای نهرجوبر و کوثی در ۱۶ ق/ ۶۳۷ م به تصرف مسلمانان درآمد. در ظاهر، این استان به سبب حمله ناگهانی مسلمانان مدت کوتاهی موجودیت واحد خود را از دست داد و بخشهای کوچکی از آن به عنوان یک واحد اداری مستقل چند به حیات خود ادامه دادند. هنگامی که علی بن ابی طالب در ۳۶ ق/ ۶۵۶ م، یزید بن ابی زید انصاری را از مداین برای اداره کردن و تنظیم امور مالیاتی سرزمینهایی که به وسیلهٔ فرات آبیاری میشد، فرستاد. نام طسوجهایی استان اردشیر بابکان، و برخی نواحی دیگر را یادآور شد.[3]
در واقع پس از استقرار علی بن ابی طالب در کوفه (ذی حجه ۳۵ ق/ ۶۵۶ م) بود که استان بهرسیر یا همان طسوجهای استان اردشیر بابکان با تشکیلات اداری خاص یک استان احیا گردید. بر اساس جدولی که دربارهٔ مالیات برخی از محصولات کشاورزی و میزان آنها در شهرهای استان اردشیر بابکان حاکی از رونق اقتصادی این ناحیه در دورهٔ اسلامی است.[4]
پانویس
منابع
- نیستانی، جواد (۱۳۸۶). «اردشیر بابکان، استان». دانشنامه ایران. ۲. تهران: بنیاد دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ص. ۳۲۶. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۰۲۵-۵۹-۱.
- Gaube, H (1987). "ARDAŠĪR BĀBAKĀN". Encyclopædia Iranica. ۲. Retrieved 22 November 2014.