ارفع اطرایی
ارفع اطرایی (زادهٔ ۸ تیر ۱۳۲۰ در تهران) مؤلف و پژوهشگر موسیقی ملی ایران و نخستین بانوی مدرس و نوازندهٔ سنتور اهل ایران است.[1]
ارفع اطرایی | |
---|---|
نام شناسنامهای | ارفع اطرایی |
زاده | ۸ تیر ۱۳۲۰تهران |
ژانر | موسیقی ایرانی موسیقی کلاسیک ایرانی |
ساز(ها) | سنتور |
اعضای کنونی | خانه موسیقی ایران |
سازهای اصلی | |
سنتور |
زندگینامه
ارفع اطرایی در ۸ تیر سال ۱۳۲۰ در تهران متولد شد.[2] در سال ۱۳۳۰ به هنرستان موسیقی ملی راه یافت. از جمله استادان او میتوان به «روحالله خالقی»، «حسین صبا»، «مصطفی کمال پورتراب»، «فرامرز پایور» و «محمود کریمی» اشاره نمود.[3] وی در سال ۳۸–۱۳۳۷ تحصیلات آکادمیک خود را در هنرستان عالی موسیقی به پایان رساند. او از شاگردان ممتاز و مورد تأیید استادانی همچون حسین صبا، و فرامرز پایور بودهاست.
وی دارای مدرک درجه یک هنری از وزارت فرهنگ است. او در زمینهٔ معرفی و شناساندن ارزشهای موسیقی اصیل ایرانی خصوصاً ردیفها و دستگاههای موسیقی ملی و سنتور نوازی معاصر و همچنین آثار و اندیشههای موسیقیدانانی نظیر «فرامرز پایور» و «حسین صبا» سالها تلاش نموده و تألیفات و مجموعه آثاری را به جامعه موسیقی کشور ارائه دادهاست.[4]
مهر ۱۳۹۰ در مراسم اختتامیه دوازدهمین جشن خانه موسیقی، از ارفع اطرایی به همراه ۸ بانوی هنرمند موسیقی دیگر تقدیر شد و تندیسهای جشن خانه موسیقی به ایشان اهداء شد.[5]
همچنین در اردیبهشت ۱۳۹۱ بزرگداشت ارفع اطرایی تحت عنوان «مراسم نکوداشت مقام نخستین بانوی مدرس موسیقی ایرانی و نوازنده برجسته سنتور» برگزار شد.[6]
آثار
تألیفات
- ۱. «فرهنگ موسیقی ایران» (۱۳۶۰)، باز نشر ۱۳۷۱[7]
- ۲. «سنتور و ناظمی» (۱۳۶۳)، باز نشر ۱۳۷۰[8]
- ۳. «دوازده مقام موسیقی ملی ایران» (۱۳۶۹)[9]
- ۴. «زندگی و آثار حبیب سماعی» (۱۳۷۱)، باز نشر ۱۳۷۹[10]
- ۵. «بوی جوی مولیان: افسانههای موسیقی ایران» (۱۳۸۱)[11]
- ۶. ویرایش «خودآموز سنتور حسین صبا» (۱۳۸۱)[12]
- ۷. «هفت دستگاه و پنج آواز موسیقی ایرانی» (۱۳۸۲)[13]
- ۸. «سازشناسی ایرانی» به همراه «محمد رضا درویشی» ۱۳۸۵[14]
- ۹. «آثار و معارف پایور» (۱۳۸۹)[15][16]
از جمله فعالیتهای هنری ارفع اطرائی میتوان به: نوازندگی با «سنتور کروماتیک» و «سنتور کروماتیک باس» در ارکستر صبا به رهبری حسین دهلوی و سنتور باس در ارکستر فرامرز پایور و «سنتور سل کوک» و «لا کوک» در تکنوازیها و همنوازیهای متعدد اشاره کرد. وی از سال ۱۳۵۳ سرپرست گروه موسیقی تالار رودکی (وحدت) بوده و با هنرمندانی چون: محمد موسوی، امیرناصر افتتاح، لطفالله مجد، نادر گلچین و خاطره پروانه همکاری کردهاست. او همچنین به عنوان یکی از زنان نامآور ایران از طرف دفتر مشارکت زنان امور ریاست جمهوری شناخته شدهاست؛ و عضو هیئت مدیرهٔ اولین دورهٔ کانون پژوهشگران خانه موسیقی ایران و عضو شورای فنی هنرستان موسیقی پسران و دختران و دانشگاه علمی کاربردی میباشد. هم چنین وی منتخب «برگزیده جشنواره موسیقی بانوان» مرداد ۱۳۸۴ شورای شهر تهران و منتخب «بازنشسته نمونه ملی» سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور در شهریور ۸۴ و منتخب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بعنوان «پیشکسوت نمونه» در شهریور ۱۳۸۴ میباشد.[17]
سفرها
وی سفرهای متعددی به جهت اجرای کنسرت و شناساندن ظرافتها و ارزشهای موسیقی اصیل ایران به کشورهای: پاکستان (۱۳۳۹), ایتالیا (۱۳۴۲), افغانستان (۱۳۴۸), ترکیه (۱۳۴۹), بحرین (۱۳۵۱), آمریکا (۱۳۵۴), عراق (۱۳۵۴), کرواسی (۱۳۷۳), بوسنی و هرزگوین (سارایوو) (۱۳۷۳), و کویت (۱۳۸۶) داشتهاست.
او همچنین مقالههایی پیرامون شناساندن اندیشه و آثار فرامرز پایور نوشتهاست.[18] وی همچنان مشغول تدریس سنتور است و تاکنون شاگردان بسیاری را پرورش دادهاست.
پانویس
- ««سازم را فروختم تا زنده بمانم»». سیمرغ. ۸ دی ۱۳۹۵.
- «تقویم موسیقی - ارفع اطرایی». نوای فارس.
- «زندگینامه: ارفع اطرایی (۱۳۲۰-)». همشهری آنلاین. ۵ آبان ۱۳۹۴.
- «ارفع اطرایی». دانشنامه سنتور.
- «تقدیر از بانوان موسیقی خاتمه بخش جشن خانه موسیقی». سینما پرس. ۲۲ مهر ۱۳۹۰.
- «بزرگداشت ارفع اطرایی برگزار میشود». خبرگزاری ایسنا. ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۱.
- «فرهنگ موسیقی ایرانی». خانه کتاب. ۱۳۷۱. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۸.
- «سنتور و ناظمی». خانه کتاب. ۱۳۷۰. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۸.
- «دوازده مقام موسیقی ملی ایران-ارفع اطرائی-نشر سرود و موسیقی-12». ایمالز.
- «زندگی و آثار حبیب سماعی». خانه کتاب. ۱۳۷۹. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۸.
- «بوی جوی مولیان: افسانههای موسیقی ایران». پایگاه اطلاعرسانی کتابخانههای ایران. ۱۳۸۱.
- «خودآموز سنتور». خانه کتاب. ۱۳۸۶. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۸.
- «هفت دستگاه و پنج آواز موسیقی ایرانی برای سنتور منتشر شد». خبرگزاری فارس. ۱ آذر ۱۳۸۲.
- «محمد رضا درویشی و ارفع اطرایی با کتابی جدید در راه». خبرگزاری مهر. ۱۵ فروردین ۱۳۸۵.
- «گفت و گوی ایمنا با نویسندهٔ کتاب "معارف پایور" به بهانهٔ انتشار این کتاب، ارفع اطرایی: استاد پایور الگوی من بود». خبرگزاری ایمنا. ۱۰ اسفند ۱۳۸۹.
- «کتاب «معارف پایور» ارفع اطرایی نقد و بررسی میشود». خبرگزاری کتاب ایران. ۵ مرداد ۱۳۹۰.
- «ارفع اطرایی». هنریتان موسیقی دختران.
- «ارفع اطرایی در رادیو تهران از فرامرز پایور میگوید». خبرگزاری فارس. ۳ خرداد ۱۳۹۰.