اسلام در مغولستان
دین حدود 5% از جمعیت[1] مغولستان اسلام است. این افراد عمدتا‌ً قزاق های بومی از استان غربی "بایان اولگی"(7/88% از جمعیت کل استان) و استان "خاود" ( 11/5 درصد از جمعیت استان) میباشند. با علاوه، میتوان جمعیت های کوچکی از قزاق ها را در شهر ها و روستاهای مختلف مغولستان پیدا کرد.
تاریخچه
اولین نشانه های اسلام در مغولستان به سال 1254 بر می‌گردد؛ یعنی زمانی که فرانسیسکان گیوم دو روبروک هنگام بازدید از دربار منگوقاآن در قراقروم، متوجه وجود هفت بتکده(احتمالا معابد بودایی و تائو) و همچنین دو مسجد شد. بنابراین مورخان ورود اسلام به مغولستان را بین سالهای 1222 و 1254 تخمین میزنند. اولین آشنایی مغولان با اسلام در زمان فتح افغانستان توسط چنگیز خان اتفاق افتاد. در سال 1222،چنگیز خان در راه برگشت به مغولستان، از بخارا در ماوراءالنهر بازدید کرد.
برکه، نوه چنگیزخان، به لطف سیف الدین درویش(درویش خوارزم) به اسلام گروید و یکی از اولین حکام مغول بود که به اسلام روی آوردند. دیگر خان های مغول نیز تحت تاثیر همسران مسلمان خود به اسلام گرویدند. بعد ها بایبارس، حاکم مملوک، روابط خود را با گروه ترکان طلایی محکم تر کرد و مغولان اصیل را به مصر خواند. سفر به مصر مغولان بسیاری را به اسلام سوق داد[2]، چنانکه در دهه 1330، سه چهارم سران امپراطوری مغول مسلمان بودند.[3]
قزاق های مسلمان از اواخر قرن نوزدهم، شروع به سکونت در دزونگاریا و مناطق کوهستانی آلتای کردند. بیشتر قزاق ها کریت و نعیمان بودند. بسیاری از قزاق ها به خاطر آزار و شکنجه ی روسیه تزاری گریختند. قزاق ها پس از به قدرت رسیدن بوگدوگگن در سال 1911، اجازه یافتند که در خاود استقرار یابند.
استان بایان اولگی در سال 1940 ایجاد شد. علیرغم میزان بالای زاد و ولد در خانواده های مسلمان، در نیمه دوم قرن بیستم، تعداد مسلمانان در مغولستان کاهش یافت [4] [5]. در اوایل دهه 1990، قزاق های بومی زیادی به قزاقستان مستقل بازگشتند.
آمار
بیشتر مسلمانان در قسمت غربی مغولستان هستند.
| 1956 | % | 1963 | % | 1969 | % | 1979 | % | 1989 | % | 2000 | % | 2007 | % |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 36,729 | 4.34 | 47,735 | 4.69 | 62,812 | 5.29 | 84,305 | 5.48 | 120,506 | 6.06 | 102,983 | 4.35 | 140,152 | 5.39 |
پاورقی
1.Muslim Population Архивировано 21 августа 2011 года. Pewforum
2.Arnold, Thomas Walker, The Preaching of Islam: a history of the propagation of the Muslim faith. Lahore: Sh. Muhammad Ashraf, 1896; pp. 192, 334
3.The Encyclopedia Americana, by Grolier Incorporated, p. 680
4.US State department: Mongolia background note
6.«Монгол улсын ястангуудын тоо, байршилд гарч буй өөрчлөлтyyдийн асуудалд» М. Баянтөр, Г. Нямдаваа, З. Баярмаа pp.57-70 بایگانی‌شده در ۲۷ مارس ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine
Архивировано 27 марта 2009 года.
7. State Center for Civil Registration and Information Архивировано 8 июля 2011 года.