اقتصاد پیچیدگی
اقتصاد پیچیدگی کاربرد علم پیچیدگی در حل مسائل اقتصادی است. این علم به اقتصاد نه به عنوان یک سیستم در حال تعادل بلکه به شکل یک سیستم پویا نگاه میکند که همیشه در حال دوباره سازی خود است.[1][2] این علم برای کشف چگونگی شکلگیری و تحول ساختار اقتصاد در برهمکنش با رفتار انطباقی واحدهای اقتصادی (Agents) در اقتصاد، بیشتر از روشهای محاسباتی استفاده میکند تا روشهای تحلیلی ریاضی.[3]
مدلها
از نمونههای اولیه، یک مدل تصنعی از بازار سهام است که موسسهٔ سانتافه در سال ۱۹۸۹ ابداع کرد.[4] این مدل دو خروجی متفاوت را نشان میدهد، در یکی «واحدها به دنبال پیش بینی نیستند و در خروجی انتظاری همگن، همگرایی وجود دارد.» و در دیگری «انواع استراتژیهای تجاری ظاهر میشوند، باقی میمانند و دورههای حباب و ورشکستگی اتفاق میافتند».[4]
بخش دیگری معمای زندانی را مورد مطالعه قرار داده، مثلاً در یک شبکه که واحدها در میان نزدیکترین همسایههای خود برهمکنش دارند یا در یک شبکه که واحدها میتوانند گاهی اشتباه کنند و "استراتژیها را توسعه دهند."
در این مدلها، نتایج یک سیستم را نشان میدهند که «یک الگوی ثابت تغییرات توزیع استراتژیها» را نمایش میدهد.
بهطور کلی مدلهای اقتصاد پیچیدگی معمولاً برای مطالعهٔ چگونگی برآمدن نتایج غیرشهودی در مقیاس ماکرو در یک سیستم از برهمکنشهای ساده در مقیاس میکرو استفاده میشوند. این دیدگاه از فرضهای روش واحد نماینده (representative agent) دوری میکند که خروجی سیستمهای جمعی به شکل جمع سادهٔ رفتار تک تک اعضا میبیند.
معیارها
شاخص پیچیدگی اقتصادی
اقتصاد دان دانشگاه هاروارد Ricardo Hausmann و Cesar A. Hidalgo فیزیکدان MIT یک روش طیفی برای اندازهگیری پیچیدگی اقتصاد یک کشور با استنباط آن از ساختار شبکه ای که کشورها را به کالاهایی که آن کشور صادر میکند، معرفی کردند. این معیار اطلاعات شاخص تنوع یک کشور را، که بهطور مثبت با دانش تولید آن کشور همبستگی دارد، به همراه معیاری از فراگیری یک محصول (تعداد کشورهایی که محصول مدنظر را تولید یا صادر میکنند)[5][6] ترکیب میکند.
ارتباط
شاخص پیچیدگی اقتصادی که Hausmann و Hidalgo معرفی کردند[6][5] در پیش بینی رشد سرانهٔ تولید ناخالص ملی توانمند است. Hasumann و Hidalgo[6]نشان دادند که لیست کشورها بر اساس تولید ناخالص داخلی در آینده (بر اساس شاخص پیچیدگی اقتصاد) توان ECI برای پیش بینی رشد سرانهٔ تولید ناخالص داخلی چیزی بین ۵ تا ۲۰ برابر بزرگتر از توانایی شاخص حاکمیت بانک جهانی، WEF و GCI است.[7][8]
معیارهایی برای سازگاری کشور و پیچیدگی محصول
لوچیانو پیترونرو (Pietronero) و همکارانش به تازگی یک رهیافت جدید معرفی کردهاند.[9][10][11] این معیارها در بستر یک مدل غیرخطی به عنوان نقاط ثابت (Fixed Points) تعریف میشوند. بر خلاف مدل خطی منجر به شاخص پیچیدگی اقتصاد ECI، این مدل غیرخطی یک نقطهٔ کلیدی برای برخورد مناسب با دادههایی با ساختار تو در تو است.
گرایشهای اقتصاد معاصر
اقتصاد پیچیدگی ارتباط پیچیدهای با فعالیتهای حال حاضر در اقتصاد و علوم دیگر دارد. تفکر مبتنی بر پیچیدگی برای درک مسائل اقتصادی از زمان آغاز به کار آن به عنوان رشتههای آکادمیک معرفی شدهاست.
تحقیقات نشان دادهاست که هیچ دو اتفاقی در مقیاس مایکرو بهطور کاملاً مستقل رخ نمیدهند[12] و رابطه ای وجود دارد که ساختار اقتصاد کلان را شکل میدهد. با این حال، این ارتباط همیشه در یک جهت نیست و زمانی که در فرایند بازخورد حضور دارد، یک اثر متقابل به وجود میآید.[13]
اقتصاد پیچیدگی در زمینههای مختلفی مورد استفاده قرار گرفتهاست.
مکاتب پیشین
اقتصاد پیچیدگی از اقتصاد رفتاری، اقتصاد مارکسی، اقتصاد سازمانی/اقتصاد تکاملی، اقتصاد اتریشی و کارهای آدام اسمیت[14]و همچنین از زمینههای دیگری مانند مکانیک آماری در فیزیک و زیستشناسی تکاملی تأثیر گرفتهاست.
کاربردها
تئوری سیستمهای پیچیده در زمینههای مختلفی در اقتصاد و دیگر علوم تصمیمگیری مورد استفاده قرار گرفتهاست. این کاربردها نظریهٔ بازیها،[15] دینامیک نظرات در میان واحدهای متشکل از چندین جزء[16]و اقتصاد کلان[17] را شامل میشوند. اقتصاد پیچیدگی توجه تاریخ دانان اقتصاد را به سمت خود جلب کردهاست.[18] کتاب Aid on the Edge of Chaos نوشتهٔ Ben Ramalingam در مورد کاربردهای بسیار زیادی از اقتصاد پیچیدگی صحبت میکند که به کمکهای خارجی مربوط است.
پانویس
- Silver, Nick (2008-03). "THE ORIGIN OF WEALTH: EVOLUTION, COMPLEXITY AND THE RADICAL REMAKING OF ECONOMICS - by Eric D. Beinhocker". Economic Affairs. 28 (1): 90–91. doi:10.1111/j.1468-0270.2008.00813_9.x. ISSN 0265-0665. Check date values in:
|date=
(help) - Ruffing, Kai (2016-01-08). "Philip Kay, Rome's Economic Revolution. (Oxford Studies on the Roman Economy.) Oxford, Oxford University Press 2014". Historische Zeitschrift. 302 (1). doi:10.1515/hzhz-2016-0026. ISSN 2196-680X.
- New Economic Thinking (2011-04-10), Brian Arthur: Complexity in Economic Theory - INET Panel (2/5), retrieved 2018-07-22
- Rosser, J. Barkley (1999-11). "On the Complexities of Complex Economic Dynamics". Journal of Economic Perspectives. 13 (4): 169–192. doi:10.1257/jep.13.4.169. ISSN 0895-3309. Check date values in:
|date=
(help) - "The Atlas of economic complexity: mapping paths to prosperity". Choice Reviews Online. 51 (11): 51–5931-51-5931. 2014-06-18. doi:10.5860/choice.51-5931. ISSN 0009-4978.
- Hausmann, Ricardo; Hidalgo, Cesar (2010). "Country Diversification, Product Ubiquity, and Economic Divergence". SSRN Electronic Journal. doi:10.2139/ssrn.1724722. ISSN 1556-5068.
- Orfi, Nihal; Terpenny, Janis; Sahin-Sariisik, Asli (2011-02-28). "Harnessing Product Complexity: Step 1—Establishing Product Complexity Dimensions and Indicators". The Engineering Economist. 56 (1): 59–79. doi:10.1080/0013791x.2010.549935. ISSN 0013-791X.
- "Colbert, John Patrick, (12 Feb. 1898–20 Sept. 1975), economist", Who Was Who, Oxford University Press, 2007-12-01, retrieved 2018-07-20
- Tacchella, Andrea; Cristelli, Matthieu; Caldarelli, Guido; Gabrielli, Andrea; Pietronero, Luciano (2012-10-10). "A New Metrics for Countries' Fitness and Products' Complexity". Scientific Reports. 2 (1). doi:10.1038/srep00723. ISSN 2045-2322. PMC 3467565. PMID 23056915.
- Cristelli, Matthieu; Gabrielli, Andrea; Tacchella, Andrea; Caldarelli, Guido; Pietronero, Luciano (2013-08-05). "Measuring the Intangibles: A Metrics for the Economic Complexity of Countries and Products". PLoS ONE. 8 (8): e70726. doi:10.1371/journal.pone.0070726. ISSN 1932-6203.
- "Measuring the Intangibles", Project Management ROI, John Wiley & Sons, Inc., pp. 177–199, 2011-10-26, ISBN 978-1-118-12258-7, retrieved 2018-07-20
- "Hughes, Paul Michael, (born 16 June 1956), General Manager: BBC Symphony Orchestra, and BBC Symphony Chorus, since 1999; BBC Singers, since 2012", Who's Who, Oxford University Press, 2014-12-01, retrieved 2018-07-20
- Mitleton-Kelly, Professor Eve. "Addressing global challenges: the EMK complexity methodology". Handbook of Research Methods in Complexity Science: 61–73. doi:10.4337/9781785364426.00013.
- Colander, David. "Complexity and the History of Economic Thought". Handbook of Research on Complexity. doi:10.4337/9781781952665.00027.
- Sato, Y.; Akiyama, E.; Farmer, J. D. (2002-04-02). "Chaos in learning a simple two-person game". Proceedings of the National Academy of Sciences. 99 (7): 4748–4751. doi:10.1073/pnas.032086299. ISSN 0027-8424.
- "Economic Theory and Economic Thought". 2009-12-21. doi:10.4324/9780203863046.
- Flaschel, Peter; Proaño, Christian R. (2009-01-12). "The J2 Status of "Chaos" in Period Macroeconomic Models". Studies in Nonlinear Dynamics & Econometrics. 13 (2). doi:10.2202/1558-3708.1674. ISSN 1558-3708.
- Bausor, Randall, "Qualitative dynamics in economics and fluid mechanics: a comparison of recent applications", Natural images in economic thought, Cambridge University Press, pp. 109–127, ISBN 978-0-511-57212-8, retrieved 2018-07-20
منابع
- Colander, David (2000). "The Death of Neoclassical Economics". Journal of the History of Economic Thought. 22 (2): 127–143. doi:10.1080/10427710050025330.
- Colander, David; Holt, Richard P. F.; Rosser, Barkley J. , Jr. (Oct 2004). "The Changing Face of Mainstream Economics". Review of Political Economy. 16 (4): 485–499. doi:10.1080/0953825042000256702.
- Davis, John B. (2008). "The turn in recent economics and return of orthodoxy". Cambridge Journal of Economics. 32 (3): 349–366. doi:10.1093/cje/bem048.
- Goodwin, Richard M. Chaotic Economic Dynamics. Oxford: Clarendon Press (1990)
- Rosser, J. Barkley, Jr. From Catastrophe to Chaos: A General Theory of Economic Discontinuities Boston/Dordrecht: Kluwer Academic.
- Benhabib, Jess (editor) Cycles and Chaos in Economic Equilibrium, Princeton University Press (1992).
- Waldrop, M. Mitchell. Complexity: The Emerging Science at the Edge of Order and Chaos. New York:Touchstone (1992)
- Saari, Donald. "Complexity of Simple Economics", Notices of the AMS. V. 42, N. 2 (Feb. 1995): 222-230
- Ormerod, Paul (1998). Butterfly Economics: A New General Theory of Social and Economic Behavior. New York: Pantheon.
- Sytse Douma & Hein Schreuder. Economic Approaches to Organizations, 6th edition, Harlow: Pearson (2017)