انریکو بتی

انریکو بتی (به ایتالیایی: Enrico Betti) (زاده ۲۱ اکتبر ۱۸۲۳ در پیستویا – درگذشته ۱۱ آگوست ۱۸۹۲ در سویانا) ریاضیدان اهل ایتالیا بود که در زمینه هندسه و هندسه جبری فعالیت می کرد. او بیشتر به خاطر ناوردایی توپولوژیک که در سال ۱۸۷۱ معرفی نمود و توسط پوانکاره سپس عدد بتی نامیده شد شناخته شده است. افزون بر این او در زمینه معادلات جبری نیز پژوهش می کرد و یکی از نخستین تقریرهای نظریه گالوا از آن اوست.

انریکو بتی
زادهٔ	۲۱ اکتبر ۱۸۲۳ پیستویا, توسکانی
درگذشت	۱۱ اوت ۱۸۹۲ (۶۸ سال) سویانا
ملیت	ایتالیا
محل تحصیل	دانشگاه پیزا
شناخته‌شده برای	عدد بتی قضیه بتی
پیشینه علمی
رشته(های) فعالیت	ریاضیات
استاد راهنما	اتاویانو فابریتزیو موسوتی
دانشجویان دکتری	چزاره آرتزلا لوییجی بیانکی اولیسه دینی فدریگو انریکوئس گرگریو ریتچی کورباسترو ویتو ولترا

زندگی و کارنامه

بتی در پیزا تحصیل ریاضیات را آغاز کرد و در سال ۱۸۴۶ تحت سرپرستی اتاویانو فابریتزیو موسوتی درجه دکترا را دریافت نمود و سپس بعنوان استادیار در دانشگاه پیزا مشغول به کار گردید. پس از آن در زادگاهش پیستویا و بعدتر فلورانس تدریس کرد و سرانجام در سال ۱۸۵۷ در پیزا به درجه استادی تمام در جبر رسید. سپس به مراکز مهم ریاضیات اروپا همچون پاریس، برلین و گوتینگن رفت. در گوتینگن، با برنهارد ریمان آشنا شد و ریمان چندین بار به دعوت بتی به ایتالیا رفت. بتی در سال ۱۸۵۹ در دانشگاه پیزا به مقام استادی هندسه و سپس ریاست دانشگاه و نیز مدیریت مدرسه عالی نرمال در پیزا رسید و آنرا به یکی از قطبهای ریاضیات ایتالیا و اروپا بدل ساخت.

بتی همچنین در زمینه آموزش ریاضی و نیز اصلاحات آموزشی در ایتالیا بسیار فعال بود. او بر آن بود که باید اصول ریاضیات از روی کارهای اقلیدس در مدارس تدریس شوند و به همراه بریوشی برگردان نویی از آثار اقلیدس به چاپ رساند.

او در زمینه سیاست نیز فعال بود و در سال ۱۸۸۴ به مقام سناتوری رسید.

منابع

• Enrico Betti, MacTutor History of Mathematics archive, University of St Andrews
• Enrico Betti at the Mathematics Genealogy Project