باقیمانده (شیمی)
باقیمانده[1] در شیمی به مواد باقیمانده بعد از یک فرایند تقطیر، تبخیر یا فیلتراسیون اشاره دارد. اما این تعریف در مقیاس ماکروسکوپی است. در مقیاس میکروسکوپی باقیمانده می‌تواند اشاره‌ای باشد به یک یا گروهی از اتمها که طی یک فرایند (واکنش) شیمیایی بخشی از یک مولکول مثلاً گروه متیل را می‌سازند. همچنین می‌تواند به معنی محصولات بازمانده و ناخواسته از یک واکنش شیمیایی باشد.[2]
بهداشت مواد غذایی
ترکیب شیمیاییِ سمیِ باقیمانده موضوعی مرتبط با امنیت بهداشتی مواد غذایی است. برای مثال، سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) و انجمن بازبینی مواد غذایی کانادا (CFIA)، جهت تشخیص باقیمانده‌های شیمیایی که ممکن است برای مصرف خطرناک باشند دستورالعملهایی دارند. از جمله این باقیمانده‌های شیمیایی می‌توان به آفلاتوکسین اشاره کرد.
زیست شیمی
در زیست شیمی و زیست‌شناسی مولکولی، یک باقیمانده اشاره دارد به تکپارِ خاصِ درونِ یک زنجیره بسپاریِ یک پلی ساکارید، پروتیین یا اسید نوکلئیک. ممکن است شما با جملاتی این چنینی روبرو شوید. «این پروتیین شامل ۱۱۸ باقیمانده آمینو اسیدی است.» یا «باقیمانده هیستیدینی[3] در تشکیل حلقه ایمیدازول به عنوان یک اصل مهم مورد توجه قرار می‌گیرد.» دقت کنید که باقیمانده مولکولی از پاره مولکولی[4] متفاوت است، مثلاً در مثال بالا می‌توانیم حلقه ایمیدازول را با واژه پاره ایمیدازول[5] توصیف کنیم.
در طی فرایندی که در آن بلوکهای تکپاریِ (مثلاً آمینو اسیدها) کنار هم زنجیروار قرار می‌گیرند تا یک زنجیره بسپاری (مثلاً یک پروتیین) را تشکیل دهند، بعضی اتمها (معمولاً مولکول آب) از هر کدام از بلوکهای ساختمانی به بیرون رانده می‌شوند، و فقط باقیمانده‌ای از هر بلوک ساختمانی در زنجیره قرار می‌گیرد. باقیمانده‌ای که ممکن است آمینو اسیدی باشد در یک بس پپتید (پلی‌پپتید).
پانویس
- residue
- بنابراین در این معنی واژهای «مانده» و «بازمانده» نیز می‌توانند این مفهوم را برسانند.
- Histidine
- moiety
- imidazole moiety
منابع
- ۱.مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Residue». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱ نوامبر ۲۰۱۵.