برره
بَرَره روستایی خیالی و غیر واقعی است که نام آن اولین بار سال ۱۳۸۱ در مجموعه تلویزیونی پاورچین مطرح شد و در سریال نقطه‌چین نیز به آن اشاره شد. پس از محبوبیت و شهرت بسیار سریال طنز پاورچین، مجموعهٰ دیگری در سال ۱۳۸۴ بنام شبهای برره ساخته شد که حوادث آن در محیط روستای برره اتفاق می‌افتد. کارگردان این دو مجموعه تلویزیونی مهران مدیری است که پاورچین از شبکه پنج و شبهای برره از شبکه سه پخش شد.
روستای برره ابتدا در پاورچین به سه بخش بالا برره و پایین برره و برریهیه که در غرب برره قرار دارد تقسیم شد امّا در شبهای برره به «پایین برره» و «بالا برره» تقسیم می‌شد. اهالی این دو در عین صمیمت نسبی و آشنایی، با هم چشم و هم چشمی، مشکلات و درگیری‌های بسیاری دارند و نماد آن شهر بزکوهی است. از جاذبه های تعریفی برره می توان به چال اسکندرون اشاره کرد.
مهم‌ترین محصول برره، نخود است که نقش مهمی در زندگی و آداب و رسوم مردم این روستا دارد. «نوچفْسْکو» نام غذای محلی برره است. این غذا شامل نخود پخته، سیب و شکر است و به شیوهٔ خاصی خورده می‌شود.
از غذاهای دیگر برره می‌توان به «تخت حلقوف»، «خلنجون نخود»، «سوز سوز نخود»، «بیر بیر نخود» و «شام پسر سازون» اشاره کرد. برره یک ژاندارمری دارد که طغرل رئیس آنجاست.برره فقط یک طبیب دارد که به جز طبابت مو هم کوتاه می کند.
ویژگی‌های فرهنگی
رسم و رسوم، عادات، تکیه کلام‌ها و حتی ضرب‌المثل‌ها اهالی این روستای تخیلی رواج بسیاری بین مردم یافت و این روستای تخیلی احتمالاً نزد عامهٔ مردم ایران حتی مشهورتر از روستاهای واقعی است.
از چشمگیرترین مشخصات برره، ویژگی‌های فرهنگی‌ای است که برای این قوم خیالی در داستان‌های این مجموعه در نظر گرفته شده‌است.
ویژگی این مجموعه‌ها آفرینش قومی فرضی با خرافه‌ها، تابوها (باورهای قومی)، آداب و رسوم و گویش خاص خود است که به کنایه آداب سنتی مردم ایران و ویژگی‌های ناپسند اخلاقی آن‌ها را به سخره می‌گیرد. منفعت طلبی، باج خواهی، دو رویی، تنبلی، آدم‌فروشی، تعصب، اعتیاد، روشنفکر ستیزی، تحقیر متفکران، زن ستیزی و… موضوع‌هایی است که این مجموعه تاکنون به آن پرداخته‌است.
زبان و گویش برره‌ای
یکی از این ویژگی‌ها گویش برره‌ای است که لهجهٔ محلی رایج در این روستاست و با کلماتی جدید و منحصر به خود چون هَشْتَبْلَکو، پاچه‌خاری، در وَکردن و… به تکیه‌کلام‌های طنزآلود رایج در زبان ایرانیان تبدیل شده‌است.
ویژگی‌های دستوری زبان برره‌ای
- بی‌قاعده بودن در صرف افعال (صَرف فعل «گفتن»؛ وگوئَم، وگوئی، وگوئد، وگوئیم، وگوئید، ویگولنزجگ|وُیگولَنزْجْگ / صَرف فعل «خوردن»؛ وَخورَم، وَخُوری، وَخورَد، وَخوریم، وَخورید، وُیْخورَنْسْجْگ) زبانی بسیار گویا و فسیح
- استفاده از افعال معکوس (مثال: قابلی نداشته بید (به معنای اینکه قابل شما را ندارد)، قابلی نداشته بید (معکوس معنای اول، به معنای اینکه لطفاً زودتر پرداخت کنید).
برداشت‌ها
پس از موفقیت مجموعهٔ «پاورچین»، مرزهای روستای خیالی «برره» به تدریج گسترده‌تر شد، تا جایی که به نظر برخی در «شبهای برره» این روستا می‌تواند تصویری استعاری از اوضاع فرهنگی-سیاسی ایران امروز باشد؛ بنابراین نظر، برره یک جغرافیای فرهنگی ناکجاآبادی است که محلی شده برای نشان دادن پیچیدگی‌ها و مسائل امروزهٔ ایران و ایرانی‌ها.
جستار های وابسته
- پاورچین ۱۳۸۱
- نقطه‌چین ۱۳۸۲
- شب های برره ۱۳۸۴
پیوند به بیرون
- ابطحی، محمدعلی. زبان برره‌ای، وب‌نوشت «وب‌نوشت‌ها»، ۱۴ مهر ۱۳۸۴،