بنزوات سدیم

بنزوات سدیم (E۲۱۱) دارای فرمول شیمیایی NaC۶H۵CO۲ است. این ماده نمک اسید بنزوئیک است و به همین شکل محلول در آب است. می‌توان آن را از ترکیب هیدروکسید سدیم و اسید بنزوئیک تولید کرد.

مصارف

سدیم بنزوات یک مادهٔ نگهدارندهٔ غذایی است و در محیط اسیدی از فعالیت باکتری‌ها و قارچ‌ها جلوگیری می‌کند. این ماده بیش از همه در غذاهای اسیدی مثل چاشنی‌های سالاد (سرکه)، نوشابه‌های گازدار (اسید کربنیک)، مرباها و آبمیوه‌ها (اسید سیتریک)، ترشی‌جات (سرکه)، و سس‌ها استفاده می‌شود. همچنین در مواد دیگر مانند برخی داروها و شامپوها نیز به کار می‌رود. سدیم بنزوات را بر روی محصول با همین نام یا E211 مشخص می‌کنند. این ماده همچنین در مواد آتش‌بازی به عنوان سوخت ترقه‌های موشکی به‌کار می‌رود زیرا به‌سرعت می‌سوزد و صدای سوت تولید می‌کند. بنزوات سدیم از خنثی‌سازی اسید بنزوئیک توسط هیدروکسید سدیم حاصل می‌شود. [1] اسید بنزوئیک به مقادیر کم در آلو، گوجه، دارچین، میخک، و سیب یافت می‌شود. با این که اسید بنزوئیک نگهدارندهٔ مؤثرتری است اما معمولاً از بنزوات سدیم به عنوان نگهدارنده غذایی استفاده می‌شود زیرا اسید بنزوئیک به‌خوبی در آب حل نمی‌شود.[1] غلظت مجاز به عنوان نگهدارنده غذایی توسط FDA به 0٫1٪ وزنی محدود شده‌است. برنامهٔ بین‌المللی ایمنی شیمیایی برای دزهای 647–825 mg/kg وزن بدن در روز تأثیر منفی‌ای شناسایی نکرد.[2][3] گربه‌ها تحمل خیلی کمتری در مقابل اسید بنزوئیک و نمک‌های آن نسبت به موش‌ها دارند.[4] با این حال بنزوات سدیم به‌عنوان افزودنی در غذای حیوانات تا مقادیر 0٫1٪ توسط AFCO مجاز اعلام شده‌است.[5]

مکانیسم نگهدارندگی غذا

این مکانیسم با جذب اسید بنزوئیک توسط سلول آغاز می‌شود. اگر PH سلول به مقادیر ۵ یا کمتر کاهش یابد فرایند تخمیر گلوکز توسط فسفوفروکتوکیناس تا ۹۵٪ کاهش می‌یابد.[6]

سلامتی و ایمنی

بنزوات سدیم و بنزوات پتاسیم در ترکیب با اسید آسکوربیک (ویتامین ث، E۳۰۰) تولید بنزن می‌کنند، که یک سرطان‌زای شناخته‌شده است. با این حال، مقادیر آن کمتر از میزانی است که خطرناک شناخته می‌شود.[7] حرارت، نور و زمان نگهداری می‌توانند بر نرخ تولید بنزن تأثیرگذار باشند.

پروفسور پیتر پایپر در دانشگاه شفیلد معتقد است که بنزوات سدیم به تنهایی می‌تواند به اجزای حیاتی DNA در میتوکندری سلول آسیب برساند و آن‌ها را غیرفعال کند. میتوکندری در سلول در تولید انرژی نقش دارد و اگر آسیب ببیند سلول مختل شده و ممکن است وارد آپوپتوز شود. بیماری‌های زیادی امروزه به آسیب DNA نسبت داده می‌شود مانند پارکینسون و سایر بیماری‌های نابودی مغز و اعصاب (آلزایمر، هانتینگتون و …)، و از همه مهتر، کلاً فرایند پیری.[8][9][10][11][12]

بیش‌فعالی

مقاله‌ای که در سال ۲۰۰۷م برای آژانس استاندارد غذایی (FSA) در انگلیس منتشر شد بیان کرد که برخی رنگ‌های مصنوعی هنگامی که بنزوات سدیم همراه شود می‌تواند با رفتار بیش‌فعالی در ارتباط باشد.[13][14][15]

پروفسور جیم استیونسن از دانشگاه ساثمپتن و نویسنده‌ای این مقاله می‌گوید: «این یک تحقیق عمده بوده است که روی موضوع مهمی انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد که ترکیبات خاصی از رنگ‌های غذایی مصنوعی و نگهدارنده‌غذایی بنزوات سدیم با افزایش رفتار بیش‌فعالی در کودکان در ارتباط است. اما والدین نباید گمان کنند که با حذف این افزودنی‌ها از غذای کودکان از بروز اختلال بیش‌فعالی جلوگیری می‌شود. ما می‌دانیم که عوامل دیگری هم نقش دارند اما این حداقل چیزی است که کودک می‌تواند از آن اجتناب کند»."[15]

با بررسی‌های بیشتر توسط FSA چنین به‌نظر می‌رسید که فقط رنگ‌های خاصی در این مشکل نقش دارند.

در ۱۰ آوریل ۲۰۰۸ آژانس استاندارد غذایی خواستار حذف داوطلبانهٔ رنگ‌ها (اما نه بنزوات سدیم) تا پایان سال ۲۰۰۹ میلادی شد.[16] بعلاوه پیشنهاد کرد که اقدامی برای حذف تدریجی این مواد از غذاها و نوشیدنی‌ها در سطح اتحادیه‌ی اروپا در طی زمانی معین باید صورت گیرد.[17]

در پاسخ به تأکید مصرف‌کنندگان بر محصولات طبیعی و ارتباط E۲۱۱ با تخریب DNA و ADHA (اختلال کم‌توجهی - بیش‌فعالی) شرکت کوکاکولا در حال حذف بنزوات سدیم از کوکای رژیمی است. این شرکت همچنین اعلام کرده است که قصد دارد E۲۱۱ را به محض این که جایگزین مناسبی برای آن یافت شود از سایر محصولات خود—از جمله اسپرایت، فانتا و اویسیس—نیز حذف کند.[18]

منابع
  1. INTERNATIONAL PROGRAMME ON CHEMICAL SAFETY
  2. Concise International Chemical Assessment Document 26: Benzoic acid and sodium benzoate
  3. Cosmetic Ingredient Review Expert Panel Bindu Nair (2001). "Final Report on the Safety Assessment of Benzyl Alcohol, Benzoic Acid, and Sodium Benzoate". Int J Tox. 20 (Suppl 3): 23–50. doi:10.1080/10915810152630729. PMID 11766131.
  4. Bedford PG, Clarke EG (1972). "Experimental benzoic acid poisoning in the cat". Vet. Rec. 90 (3): 53–8. doi:10.1136/vr.90.3.53. PMID 4672555. Unknown parameter |month= ignored (help)
  5. AFCO (2004). "Official Publication": 262.
  6. Krebs HA, Wiggins D, Stubbs M, Sols A, Bedoya F (1983). "Studies on the mechanism of the antifungal action of benzoate". Biochem. J. 214 (3): 657–63. PMC 1152300. PMID 6226283. Unknown parameter |month= ignored (help)
  7. FDA, 2006. "Data on Benzene in Soft Drinks and Other Beverages, " United States Food and Drug Administration.
  8. Martin Hickman Caution: Some soft drinks may seriously harm your health The Independent on Sunday 27 May 2007
  9. Martin Hickman E211 Revealed: Evidence highlights new fear over drinks additive بایگانی‌شده در ۶ ژوئیه ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine The Independent on Sunday 27 May 2007
  10. Leading article: Children deserve our doubts بایگانی‌شده در ۱۲ دسامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine The Independent on Sunday 27 May 2007
  11. Chris Mercer Fresh health fears hit benzoate in soft drinks BeverageDaily 29 May 2007
  12. Piper PW (1999). "Yeast superoxide dismutase mutants reveal a pro-oxidant action of weak organic acid food preservatives". Free Radic. Biol. Med. 27 (11–12): 1219–27. doi:10.1016/S0891-5849(99)00147-1. PMID 10641714. Unknown parameter |month= ignored (help)
  13. Food Standards Agency issues revised advice on certain artificial colours 6 September 2007
  14. Food Colorings and Hyperactivity "Myomancy" 7 September 2007
  15. Agency revises advice on certain artificial colours Food Standards Agency 11 September 2007
  16. BBC Europe-wide food colour ban call 10 April 2008
  17. FSA Board discusses colours advice 10 April 2008
  18. The Daily Mail DNA Damage Fear 24 May 2008
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.