تلفات جانبی
تلفات[1] یا صدمات[2] جانبی به آسیبهای ناخواستهای گفته میشود که به هنگام هدف قرار دادن و ضربه زدن به یک هدف به افراد و سازههایی غیر از هدف مورد نظر وارد میشود.
در عملیاتها و حملات نظامی بهطور مکرر پیش میآید که افراد غیرنظامی نیز در جریان حمله یک طرف به دشمن خود جان باخته یا زخمی میشوند و اموال غیرنظامیان نیز خسارت میبیند. به این آسیبها و خسارات پیرامونی، تلفات جانبی گفته میشود.
در صورتی که آسیب ناخواسته شلیکها و حملات به نیروهای خودی وارد شود به آن آسیب دیدن بر اثر آتش خودی گفته میشود.
بهویژه در جنگهای تمامعیار شمار تلفات جانبی نیز بالا است.
پیشینه کاربرد اصطلاح
اصطلاح تلفات جانبی که کاربرد آن جنبه ملایمتری به قتل ناخواسته غیرنظامیان میبخشد، احتمالاً نخستین بار توسط نیروهای مسلح ایالات متحده و در جریان جنگ ویتنام بهکار رفت.[3] کرتیس لهمی، ژنرال نیروی هوایی آمریکا، در آن زمان این اصطلاح را در جریان بمباران شهرهای ژاپن در جنگ دوم جهانی بهکار برد.
امروزه این اصطلاح کاربرد گستردهتری یافتهاست و برای نمونه زمانی که دسترسی کاربران عادی رایانهها نیز بر اثر اقدامات علیه سوءاستفاده افرادی از شبکه قطع شود سخن از تلفات جانبی گفته میشود. در سیاست و اقتصاد نیز مواردی وجود دارد که در مورد آنها اصطلاح تلفات جانبی کاربرد پیدا میکنند مانند مسئله اثرات جانبی در علم اقتصاد.
جستارهای وابسته
منابع
- «تلفات جانبی» [علوم نظامی] همارزِ «collateral damage1»؛ منبع: گروه واژهگزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر دوازدهم. فرهنگ واژههای مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۶۶-۸ (ذیل سرواژهٔ تلفات جانبی)
- «صدمات جانبی» [علوم نظامی] همارزِ «collateral damage2»؛ منبع: گروه واژهگزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر دوازدهم. فرهنگ واژههای مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۶۶-۸ (ذیل سرواژهٔ صدمات جانبی)
- Anthony H. Cordesman (2003). The Iraq War: Strategy, Tactics, and Military Lessons. Praeger/Greenwood. pp. 266. شابک ۰−۲۷۵−۹۸۲۲۷−۰ . http://books.google.com/books?id=dZuE9lJXkOQC&pg=PA266&dq=%22Collateral+damage%22+definition&as_brr=3&ie=ISO-8859-1&output=html&sig=jDN2xdE02Ph9kWyn_9X1ad5gFr0.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Collateral damage». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۱۸ مارس ۲۰۱۵.