تی-۳۴
تانک تی-۳۴ تانک متوسط ساخت شوروی در دوران جنگ جهانی دوم بود که بسیاری آن را بهترین تانک دوران خود می‌دانند. تانک تی-۳۴ که برای نخستین بار در کارخانه خارکف اوکراین ساخته شد ستون فقرات نیروهای زرهی شوروی را در جنگ دوم جهانی تشکیل می‌داد و پس از جنگ تعداد زیادی از آن‌ها به کشورهای دیگر صادر شدند و برخی تا دهه‌ها بعد مورد استفاده قرار گرفتند.
| تی-۳۴ | |
|---|---|
 تی-۳۴–۸۵ در موزه | |
| نوع | تانک متوسط |
| خاستگاه |  اتحاد جماهیر شوروی |
| تاریخچه خدمت | |
| خدمت | از ۱۹۴۰ تا دههٔ ۱۹۶۰ در اتحاد جماهیر شوروی
از دههٔ ۱۹۵۰ تا کنون در کشورهای دیگر |
| استفاده شده توسط | شوروی و ۳۹ کشور دیگر |
| جنگ‌ها | جنگ جهانی دوم، جنگ کره، جنگ ویتنام، حمله ترکیه به قبرس، جنگ بوسنی |
| تاریخ تولید | |
| طراح | شورای طراحی کارخانه ماشین‌سازی خارکف-موروزوف |
| تاریخ طراحی | ۴۰–۱۹۳۷ |
| قیمت واحد | هزینه تولید: ۲۷۷ هزار روبل (تی-۳۴ مدل ۱۹۴۱) ۱۶۴ هزار روبل (تی-۳۴–۸۵) |
| تاریخ تولید | شوروی: ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۵
لهستان: ۱۹۵۱–۱۹۵۵ چکسلوواکی: ۱۹۵۱–۱۹۵۸ |
| تعداد تولید شده | مجموعا ۸۴٬۰۷۰ دستگاه
۳۵٬۱۲۰ (مدل تی-۳۴) ۴۸٬۹۵۰ (مدل تی-۳۴–۸۵) |
| مدل‌های مختلف | مدل ۱۹۴۰، مدل ۱۹۴۱، مدل ۱۹۴۲، مدل ۱۹۴۳، تی-۳۴–۸۵ |
| خصوصیات | |
| وزن | ۲۶٫۵ تن (مدل ۱۹۴۱) ۳۲ تن (مدل تی-۳۴–۸۵) |
| طول | ۶٫۶۸ متر (مدل ۱۹۴۱) ۶٫۱ متر (تی-۳۴–۸۵ بدون لوله) ۸٫۱۵ متر (تی-۳۴–۸۵ با لوله) |
| عرض | ۳ متر |
| ارتفاع | ۲٫۴۵ متر ۲٫۷۲ متر (تی-۳۴–۸۵) |
| خدمه | ۴ نفر (تی-۳۴)
۵ نفر (تی-۳۴–۸۵) |
| زره | مدل ۱۹۴۱: جلو بدنه (فوقانی): ۴۷ م‌م زاویه ۶۰ درجه جلو بدنه (تحتانی): ۴۵ م‌م زاویه ۶۰ درجه کنار بدنه (فوقانی): ۴۰ م‌م زاویه ۴۱ درجه پشت بدنه: ۴۵ م‌م سقف بدنه: ۲۰ م‌م کف بدنه: ۱۵ م‌م جلو برجک: ۶۰ م‌م کنار برجک: ۵۲ م‌م در زاویه ۳۰ درجه پشت برجک: ۳۰ م‌م سقف برجک: ۱۶ م‌م |
| تسلیحات اولیه |
توپ ۷۶ میلی‌متری (مدل ۱۹۴۱: ۷۷ گلوله، مدل ۱۹۴۳: ۱۰۰ گلوله) توپ ۸۵ م‌م (تی-۳۴–۸۵ با ۶۰ گلوله) |
| تسلیحات ثانویه |
دو تیربار ۷٫۶۲ م‌م دگتیاریوف (هم‌محور و روی بدنه) |
| موتور | موتور دیزلی ۱۲ سیلندر وی۲ ۵۰۰ اسب بخار (۳۷۰ کیلووات) |
| قدرت/وزن | ۱۷٫۵ اسب بخار به تن |
| سرعت | جاده: ۴۷ تا ۵۵ کیلومتر در ساعت (تی۳۴–۸۵) ۸ تا ۳۵ کیلومتر در ساعت: خارج از جاده (تی۳۴–۸۵) |
توصیف
طراحی تانک تی-۳۴ بین سال‌های ۱۹۳۷ تا ۱۹۴۰ برای جایگزینی تانک‌های سریع کلاس بی‌تی و تانک پیاده‌نظام تی-۲۶ در ارتش سرخ صورت گرفت. تی-۳۴ در زمان ورود خود به خدمت نظامی تعادل بسیار خوبی میان قدرت آتش، قدرت تحرک، قدرت حفاظتی و مقاومت برقرار کرده بود اما وضعیت نامناسب سرنشینان، فقدان دستگاه‌های رادیویی و بی‌سیم و اشتباهات تاکتیکی در نحوه استفاده از آن باعث شد تا در سال‌های آغازین نمایش ضعیفی داشته باشد.
در طول جنگ جهانی دوم طرح این تانک چندین بار تغییر کرده که هدف اصلی از این تغییرات سهولت بیشتر تولید انبوه، کاهش قیمت و همچنین رفع برخی از ایرادات تکنیکی بود که در جنگ مشخص شد. مدل اصلی تی-۳۴ از یک توپ ۷۶ میلی‌متری استفاده کرده و برجک آن فقط برای دو نفر (فرمانده و گلوله‌گذار توپ) جا داشت. در پی افزایش قدرت زره تانک‌های آلمانی و مشخص شدن ایرادات برجک دوسرنشینه مدل تی-۳۴–۸۵ با برجک بزرگتری حامل سه سرنشین (افزودن یک توپچی) و یک توپ پرقدرت‌تر ۸۵ میلی‌متری ساخته شد. سادگی تولید، استفاده و تعمیر امتیاز مهم این تانک به خصوص در مقایسه با تانک‌های آلمانی بود که هرچند کیفیت بسیار بالایی داشتند اما تولید انبوه آن‌ها نیاز به وقت بیشتر و نیروی کار حرفه‌ای‌تر داشت.
این تانک همچنین دومین تانک پرتیراژ تاریخ بعد از تانک تی-۵۴ است که آن هم بر اساس طرح تی-۳۴ در شوروی ساخته شد. از سال ۱۹۴۱ تا پایان سال ۱۹۴۵ بیش از ۵۷ هزار دستگاه تی-۳۴ ساخته شد که شامل ۳۴٬۷۸۰ دستگاه از مدل اولیه تی-۳۴ بین سال‌های ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۴ و ۲۲٬۵۵۹ دستگاه مدل پیشرفته تر تی-۳۴–۸۵ در سال‌های ۴۵–۱۹۴۴ بود. در سال ۱۹۴۶ هم با ساخت ۲۷۰۰ دستگاه دیگر تولید انبوه این تانک پایان یافت. البته لهستان (۱۹۵۱ تا ۱۹۵۵) و چکسلواکی (۱۹۵۱ تا ۱۹۵۸) به تولید داخلی این تانک در کشور خود اقدام کردند و تا سال ۱۹۵۶ به ترتیب ۱٬۳۸۰ تانک در لهستان و ۳٬۱۸۵ تانک در چکسلواکی ساخته شد. در مجموع بیش از ۸۴ هزار دستگاه تی-۳۴ ساخته شده که می‌توان ۱۳۱۷۰ توپ خودکششی تولید شده بر پایه بدنه تی-۳۴ را هم به آن افزود.
تی-۳۴–۸۵ می‌توانست از آب‌هایی به عمق ۱٫۳ متر، خندقی به عمق ۲٫۵ متر و موانع عمودی به ارتفاع ۷۳ سانتی‌متر بگذرد.
مشخصات
وزن تانک مدل سال ۱۹۴۱ تی-۳۴ حدود ۲۶٫۵ تن، ظرفیت حمل مهمات آن ۷۷ گلوله ۷۶ میلی‌متری، برد عملیاتی آن ۴۰۰ کیلومتر، ظرفیت سوخت آن ۶۱۰ لیتر و ضخامت زره آن در بخش‌های مختلف بین ۲۰ تا ۵۲ میلی‌متر و هزینه تولید آن ۲۷۷ هزار روبل بود. در مدل تی-۳۴–۸۵ وزن تانک ۳۲ تن، ظرفیت حمل مهمات آن ۶۰ گلوله ۸۵ میلی‌متری، برد عملیاتی آن ۳۶۰ کیلومتر، ظرفیت سوخت آن ۸۱۰ لیتر و ضخامت زره آن در بخش‌های مختلف بین ۲۰ تا ۹۰ میلی‌متر بود، در حالی که هزینه تولید به ۱۶۴ هزار روبل کاهش یافته بود.