جبهه دمکراتیک خلق عرب اهواز

جبهه دمکراتیک خلق عرب اهواز به اختصار ADPF معروف به خلق عرب حزبی سیاسی فعال در انگلستان به رهبری محمود مزرعه است که خواستار خود مختاری استان خوزستان و ساکنان عرب آن منطقه است. پیشینه ی فعالیت های این خلق به اوایل انقلاب ایران می رسد.

تاریخچه

در فاصله سال های 1340 تا 1354 ، سال های تنش های مرزی میان ایران و عراق که در خلال آن تحرکات پان عربی درخوزستان بخشی از عملیات ایذایی عراق به شمار می آمد، توافق نامه 1975 الجزایر میان دو کشور باعث فروکش کردن این تحرکات شد. با انقلاب اسلامی و سقوط محمدرضا پهلوی، رژیم بعث از ضعف نیروهای نظامی و انتظامی ایران به منظور ایجاد تشکیلات منسجم برای فعالیت نظامی، اطلاعاتی و سیاسی استفاه کرد. بعد از پیروزی انقلاب، شیخ شبیر خاقانی از روحانیون معروف خرمشهر به دلیل اعلمیت در فقه و نفوذی که در عامه مردم داشت علی‌رغم این که سابقه مبارزاتی قابل توجهی در دوران شاه نداشت تا حدود فراوانی توانست زمام امور منطقه را در دست گیرد. به دستور وی کلیه سرحدات مرزی خرمشهر اعم از زمینی و دریایی تا اطلاع ثانوی مسدود اعلام شد و کار کنترل مرزها به عشایر ساکن نوار مرزی خرمشهر محول گردید. وی همچنین طی حکمی سید هادی مزاری پور که بعدها از عمال رژیم بعث گردید وعبدالصاحب موسوی اصل را به عنوان مسئولین امنیت و حراست شهر و خطوط مرزی استان معرفی کرد. تحت حمایت او ابتدا کمیته عرب ها تشکیل شد که بعد از مدت کوتاهی به مرکز مجاهدین عشایر تغییر نام داد و سرانجام به نام ستاد رزمندگان خلق عرب در آمد. این ستاد نیز در مدت کوتاهی به سازمان سیاسی خلق عرب معروف شد.[1][2]

در آغاز شیخ شبیر خاقانی به دلیل نفوذ در میان مردم منطقه و دولتمردان وقت ایران، نقطه ثقلی شد برای حل و فصل مسائل منطقه ای و به همین جهت بود که در 18 اسفند 1357 ملاقاتی بر سر رسیدگی به مسأله تشکیل خلق عرب ایران بین آیت الله خامنه ای، فرمانده لشگر خوزستان و شیخ شبیر در خرمشهر صورت گرفت. همچنین دولت موقت دریادار احمد مدنی فرمانده نیروی دریایی را با حفظ سمت در مقام استاندار خوزستان تعیین نمود. از سویی شیخ شبیر خاقانی در واکنش به دولت برای حفظ امنیت توسط نیروهای دولتی، به بهانه دخالت بی رویه کمیته های انقلاب، در دوم اردیبهشت 1358 با انتشار اعلامیه ای تهدید کرد که به عنوان اعتراض کشور را ترک خواهد کرد. این تصمیم با واکنش آیت الله خمینی به درخواست عدم ترک کشور توسط شیخ شبیر در شرایط بحرانی رو به رو شد.[1][2]

به دنبال این تحولات مدنی، درگیری خرمشهر و دستور انحلال تمام کانون ها و کمیته ها از طرف استانداری، سازمان سیاسی خلق عرب بر ضد برنامه های استاندارد خوزستان واکنش نشان داد و اعلام کردند هیچ مقامی نمی‌تواند آنان را منحل کنند. فرزند شیخ شبیر نیز از طرف او اعلام کرد کانون هایی که موجب اخلال هستند باید منحل شوند ونه کانون هایی که فعالیت سیاسی و فرهنگی دارند. درنهایت پس از حمایت های داخلی و خارجی در باب خلع سلاح شدن مانند تحصن هایی که صورت گرفت و دیگر اتفاقات، شیخ شبیر خاقانی ابتدا به اهواز و سپس به قم اعزام شد و با انتشار اعلامیه ای در 30 تیر برائت خودش را از تجزیه طلبان اعلام نمود. با رفتن شیخ این غائله به پایان رسید اما این حرکت در خلال یورش نیروهای نظامی عراق به ایران در شهریور 1359 از حالت پنهانی خارج شده به بخشی از عملیات نظامی عراق تبدیل گردید.[1][2]

تاسیس

"الجبهه الدیمقراطیه الشعبیه للشعب العربی الاحوازی"، یکی از گروههای جدایی طلب عرب به شمار می رود که بیشتر به نام قدیم خود «جبهه دموکراتیکِ خلق عرب» شناخته می شود. دبیرکُل آن «محمود مزرعه» [3] معروف به «صالح ابوشریف» همراه با دیگر اعضای شورای مرکزی شاکر خانجی، جمال عبیداوی، موسی سواری و عیسی آلیاسین در کانادا استقرار دارند. این تشکیلات دارای دو سایت اینترنتی بوده که از این طریق اقدام به صدور بیانیه، اطلاعیه و... علیه جمهوری اسلامی ایران می‌نماید. محدودهٔ فعالیت این گروهک در کانادا، هلند، بلژیک، ترکیه و سوریه است.[4]

طرح «عربستان بزرگ» به منظور جدایی خوزستان از ایران، اصلی‌ترین هدف گروهک خلق عرب یاد می شود. در این طرح حتی نام استان‌ها، شهرها، استاندارها و فرماندارها هم مشخص شده و با حمایت مستقیم رژیم بعث به شدت پیگیری و عملیاتی می‌شد.[5]

انشعابات
  • جبههٔ دموکراتیک خلق عرب احواز شاخه سوریه

در سال 1378 طاهر مزرعه، برادر صلاح پس از خروج از کشور و فعالیت در ترکیه، سپس به سوریه رفته و به‌عنوان مسئول جبهه دمکراتیک خلق عرب احواز شاخه سوریه فعالیت تجزیه‌طلبانه خود را ادامه می‌دهد.[6]

منازعات و حملات مسلحانه

اوایل انقلاب
نوشتار اصلی: چهارشنبه سیاه خرمشهر

در ابتدای انقلاب سال ۱۳۵۷ میان سازمان سیاسی خلق عرب با نیروهای سپاه و نظامی نوپا در جمهوری اسلامی بیش از سه ماه درگیری رخ داد که مهم‌ترین آنها به این شرح است:[7]

  • تقاضای خودمختاری هیئت نمایندگی عرب‌زبان در خوزستان از دولت (هفتم اردیبهشت ۱۳۵۸)، انتشار اطلاعیه سازمان‌ها و کانون‌های «خلق عرب» در حمایت از آیت‌الله شبیر خاقانی و درخواست عزل فوری مدنی از سِمت استانداری خوزستان (۱۲ اردیبهشت ۱۳۵۸)،
  • دیدار گروهی تحت عنوان «نمایندگان خلق عرب مسلمان ایران» با نخست‌وزیر در تهران و تسلیم خواسته‌هایی از قبیل اعتراف به ملیت خلق عرب ایران، تشکیل مجلس محلی در منطقه خودمختار، مشارکت در مجلس و دولت، تأسیس دانشگاه و دادگاه‌های عربی، به رسمیت شناختن زبان عربی در منطقه، آزادی بیان، ایجاد رادیو و تلویزیون مسقل محلی به زبان عربی (دوم خرداد ۱۳۵۸)،
  • حمله دو عضو خلق عرب به گمرک خرمشهر و به کشته شدن دو عضو سپاه پاسداران (هشتم خرداد ۱۳۵۸)،
  • آغاز درگیری مسلحانه در خرمشهر با شلیک پیاپی سرنشینان یک پیکان سواری در ساعت چهار صبح؛ سنگربندی اعضای سازمان سیاسی خلق عرب در خیابان‌ها؛ حمله به ساختمان شهربانی؛ اعلام وضعیت فوق‌العاده؛ حمله به پاسگاه‌های مرزی، نیروی دریایی و اداره بندر؛ ایجاد آتش‌سوزی‌های متعدد، تصرف مراکز مختلف و بازپس‌گیری آنها؛ منع عبور و مرور از ساعت ۱۰ شب٬ بُروز اغتشاش و درگیری در آبادان و اهواز هم‌زمان با وقوع درگیری در خرمشهر[8]

. تحرکات نظامی نیروهای عراقی در نزدیکی مرز همزمان با اوج درگیری در خوزستان (نهم خرداد ۱۳۵۸)،

  • ادامه تعطیلی ادارات دولتی، مدارس و بازار برای چهارمین روز متوالی؛ دومین روز تحصن در مسجد امام صادق؛ قطع برق شهر، آرامش نسبی در خرمشهر؛ کشف تعدادی اسلحه سرد و گرم توسط سپاه و مراقبت از مرزها (۱۲ خرداد ۱۳۵۸)،
  • حمله به انبار مخابرات خرمشهر و به آتش کشیدن آن، آتش زدن خانه‌های اداره بندر و پرتاب نارنجک و بمب دستی به داخل خانه‌ها (۳۰ خرداد ۱۳۵۸)،
  • ادامه انفجارات در خوزستان از جمله انفجار مهیب در لوله‌های نفت در پنج کیلومتری بندر ماهشهر و قطع خطوط نفت امیدیه، آغاجاری و رکورد آبادان؛ شلیک موشک آرپیجی۷ به پاسگاه مرزی سعیدیه و انهدام ساختمان پاسگاه و تیراندازی با سلاح‌های کالیبر کوچک و مجروح شدن تعدادی از پرسنل (۱۶ تیر ۱۳۵۸)

سالهای بعد تراز انقلاب

به دنبال تیراندازی راکبان موتور سوار به پاسگاه ایست و بازرسی نیروی انتظامی ملاشیه در 26 فروردین ماه 1390، جانشین فرمانده نیروی انتظامی استان خوزستان از دستگیری هشت نفر اعضای گروه خلق عرب در ارتباط با کشتن سه تن از شهروندان اهوازی و حادثه تیراندازی روز پنجشنبه، ۱ اردیبهشت خبر داد.[9]

جستارهای وابسته

منابع
  1. "مروری بر ظهور و سقوط پدیده خلق عرب 58-1357". ahwazstudies. Archived from the original on 25 May 2019. Retrieved 4 May 2019.
  2. آذری شهر رضایی, رضا. "مروری بر ظهور و سقوط پدیده خلق عرب". noormags.
  3. "Country Policy and Information Note Iran: Ahwazis and Ahwazi political groups". justice. Retrieved 1 June 2018.
  4. "۱۰ گروه فعال مخالف جمهوری اسلامی در خوزستان". iranwire. Retrieved 25 September 2018.
  5. "مروری بر جنایت‌های تروریستی گروهک‌های تجزیه‌طلب در خوزستان". farsnews.
  6. "جبهه دمکراتیک خلق عرب احواز". habilian. Retrieved 13 July 2016.
  7. "مروری بر درگیری‌های مسلحانه در خوزستان". radiofarda. Retrieved 22 September 2018.
  8. "چهارشنبه سیاه خرمشهر". bbc. Retrieved 17 September 2013.
  9. "'هشت عضو گروه خلق عرب' در خوزستان دستگیر شدند". bbc. Retrieved 21 April 2011.

پیوند به بیرون

جبهه دمکراتیک خلق عرب اهواز

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.