جمنا (رود)

جَمُنا[2][1] (یا آوانویسی شده از روی انگلیسی به صورت یامونا؛ Yamuna)[3] (به هندی: यमुना، به اردو: جمنا، به بنگالی: যমুনা)، رودی مقدس برای هندوها[4] در شمال هندوستان است که از کوه‌های هیمالیا سرچشمه گرفته و با جریان یافتن عمدتاً به‌سمت جنوب شرقی در الله‌آباد به رود گنگ می‌پیوندد.[5] این رود یکی از بزرگترین شاخه‌های رود گنگ است.

برای جبهه سیاسی در ایران، جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی را ببینید.
جمنا
نمایی از رود جمنا و بنای تاج محل بر کرانهٔ آن در آگرا


رود جمنا و حوضهٔ آبخیز آن
ویژگی‌های ظاهری
دهانهرود گنگ در نزدیکی الله‌آباد
طول۱۳۷۰[1] یا ۱۳۷۶[2] کیلومتر

رود جمنا غالباً در هیبت یمی، دختر خورشید و خواهر دوقلوی یمه، خدای مرگ تجسم می‌شود.[4]

مشخصات

رود جمنا، رودی به طول تقریبی ۱۳۷۰[1] یا ۱۳۷۶[2] کیلومتر است. این رود که یکی از رودهای مهم شمال هند به‌ویژه در ایالت‌های اوتاراکند و اوتارپرادش به‌شمار می‌رود، درعین حال یکی از مقدس‌ترین رودهای این کشور است.[2] این رود از دامنه‌های کوه باندارپونچ در هیمالیا در نزدیکی یمنتری در اوتاراکند سرچشمه می‌گیرد و در کوهپایه‌های هیمالیا به سمت جنوب جریان می‌یابد. پس از گذر از دهلی و تغذیهٔ آبراه آگرا، در جنوب دهلی به‌سمت جنوب شرقی تغییر مسیر داده و در حالی‌که اینک به‌طور کامل در ایالت اوتارپرادش جریان دارد، از آگرا، فیروزآباد و اتاوا می‌گذرد.[2] شماری از ریزابه‌های جنوبی در جنوب اِتاوا به جمنا می‌پیوندد که از میان آنها، رودهای چمبل، سند، بتوا و کِن بزرگترینشان هستند.[2] رود جمنا در نزدیکی الله‌آباد به رود گنگ می‌پیوندد که محل تلاقی این دو رود، مکانی مقدس برای هندوهاست.[2][1]

بناهای تاریخی بسیاری همچون تاج محل در آگرا در امتداد کرانه‌های جمنا ساخته شده‌اند.[1] این رود پیش‌تر شریانی تجاری برای منطقه بود اما امروزه منبعی برای آبیاری ایالت‌های اوتار پرادش و پنجاب به‌شمار می‌رود و درعین حال، میزان آلودگی آب‌های آن به‌ویژه در ناحیهٔ دهلی، بسیار زیاد است.[1] در نتیجه رود جمنا به‌جز فصل بارندگی موسوم به مانسون، بسیار آلوده و کم‌آب بوده[1] و در فصل تابستان، با توجه به میزان آب برداشتی از آن توسط کانال‌های مختلف، به جویباری کوچک در بالادست آگرا تبدیل می‌شود.[2]

کانال‌ها یا آبراه‌های جمنای شرقی، جمنای غربی و آگرا، مهمترین کانال‌های موجود در مسیر رود جمنا هستند.[1]

13NouRouرود جمنا در دهلی- نویداz

نگارخانه

منابع
  1. Yamuna. (n.d.). The Columbia Electronic Encyclopedia, Sixth Edition. Retrieved December 01, 2011, from Answers.com Web site: http://www.answers.com/topic/yamuna
  2. Yamuna River 2011. Encyclopædia Britannica Online. Retrieved 29 November, 2011, from http://www.britannica.com/EBchecked/topic/651644/Yamuna-River
  3. واحد پژوهش و تألیف گیتاشناسی زیر نظر سعید بختیاری (تابستان ۱۳۸۷)، «نقشهٔ سیاسی هند»، اطلس جامع گیتاشناسی ۸۷–۸۸، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، ص. ص ۴۵، شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۴۲-۲۷۰-۷
  4. Yamuna. (n.d.). A Dictionary of Asian Mythology. Retrieved December 01, 2011, from Answers.com Web site: http://www.answers.com/topic/yamuna
  5. Yamuna. (n.d.). The American Heritage® Dictionary of the English Language, Fourth Edition. Retrieved December 01, 2011, from Answers.com Web site: http://www.answers.com/topic/yamuna
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ جمنا (رود) موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.