حجاب در ترکیه
حجاب اسلامی برای زنان در ترکیه اختیاری است. برپایه نظرسنجیهای رسمی در ترکیه ۷۴ درصد از زنان طرفدار حجاب هستند. اما تا قبل از اردوغان حجاب در دانشگاهها و ادارات دولتی غیرقانونی بود. با تلاش اردوغان و بر اساس همهپرسی قانون منع حجاب لغو گردید.[1]
جلوگیری از استفاده از حجاب به عنوان نمادی دینی
درسال ۱۹۲۳ میلادی زمانی که جمهوری ترکیه به دست مصطفی کمال آتاترک تأسیس گردید، مؤسسهها و نهادهای رسمی به کارمندان زن اجازه نمیدانند که با حجاب فعالیت کنند؛ درحالی که در هیچکجای قانون اساسی دربارهٔ ممنوعیت حجاب قانونی وجود نداشت. آتاترک تلاش میکرد جامعه ترکیه را سکولاریزه کند، روسری را نشان عقب ماندگی و ارتجاع میدانست.[2]
سکولارها پس از کودتای نظامی سال ۱۹۸۰ میلادی قانون لباس در موسسههای عمومی که داشتن حجاب در موسسههای دولتی را منع میکرد تصویب کردند.[3]
همچنین پس از کودتای دوم در ۲۸ فوریه ۱۹۹۷ زمانی که ارتش ترکیه ضد دولت حزب محافظه کار رفاه کودتا کرد؛ ارتش بستن تدریجی مدارس ائمه جماعات و خطبا و مدارس دینی آغاز کرد و شورای امنیت در قطعنامه ای «حجاب» را تهدیدی برای ترکیه دانست.[4]
بر اساس قوانین ترکیه، کارمندان زن در ادارات دولتی اجازه استفاده از روسری و سایر پوششهای مشابه را ندارند.[5] همچنین بر اساس بخشنامهای تحت عنوان «نحوه پوشش در مراکز آموزش عالی ترکیه» که در سال ۱۹۹۷ میلادی صادر شده دانشجویان دختر دانشگاههای دولتی اجازه استفاده از حجاب در دانشگاهها را ندارند.[6] در سال ۲۰۰۶ این قانون برای دانشگاههای غیردولتی نیز لازمالاجرا شد.[5]
در نوامبر ۲۰۰۵ شکایتی توسط یک دختر ترکیهای به دادگاه حقوق بشر اروپا مطرح شد که در آن از محدودیتهای حکومت ترکیه برای حجاب شکایت شده بود. دادگاه حقوق بشر اروپا این شکایت را رد کرد واعلام کرد که این اقدام دولت ترکیه مشروع و قانونی است.[7]
لغو قانون ممنوعیت حجاب
سرانجام پس از روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه در سال ۲۰۱۰ میلادی، قانون اساسی ترکیه اصلاح شد و پذیرش حجاب به همهپرسی گذاشته شد. «سرانجام رجب طیب اردوغان» نخستوزیر وقت ترکیه در یکم اکتبر سال ۲۰۱۳ میلادی لغو ممنوعیت حجاب در موسسههای دولتی را اعلام کرد. همچنین در مدارس و دانشگاهها[8] و ارتش[9] و مجلس دختران و زنان میتوانند حجاب داشته باشند.[10]
در ترکیه داشتن حجاب اسلامی در دانشگاههای دولتی ممنوع بود، اما در سال ۲۰۰۸ پارلمان ترکیه رأی به لغو این قانون داد.[11]
جستارهای وابسته
منابع
- «موافقت اکثریت ترکها با لغو ممنوعیت حجاب». بیبیسی فارسی. ۶ مهر ۱۳۸۶.
- «قوانین مربوط به پوشش اسلامی در کشورهای اروپایی». بیبیسی فارسی. ۱۸ تیر ۱۳۸۹.
- «سیرتاریخی ممنوعیت تا مقبولیت حجاب در ترکیه». ۱۰ آذر ۱۳۹۷.
- «حجاب در ترکیه/ از ممنوعیت تا مقبولیت». ۱۰ آذر ۱۳۹۷.
- «حجاب در ترکیه/ از ممنوعیت تا مقبولیت». خبرگزاری شبستان. ۱۰ آذر ۱۳۹۷.
- Hürriyet Arama Mobil
- Leyla Şahin v. Turkey وبگاه دادگاه حقوق بشر اروپا
- «لغو ممنوعیت حجاب در مدارس ترکیه». ۱۰ آذر ۱۳۹۱.
- «ارتش ترکیه ممنوعیت حجاب را لغو میکند». بیبیسی فارسی. ۴ اسفند ۱۳۹۵.
- «چهار نماینده زن ترکیه با روسری به مجلس رفتند». بیبیسی فارسی. ۹ آبان ۱۳۹۲.
- «قانون منع حجاب در دانشگاههای ترکیه لغو شد»، روزنامه اعتماد (شماره ۱۶۱۲)، ص. صفحه ۳، ۲۱ بهمن ۱۳۸۶