حزب انقلاب ملی
حزب انقلاب ملی، در سال ۱۳۵۵ قبل از تدوین و توشیح قانون اساسی دولت جمهوری افغانستان در تاریخ ۵/۱۲/۱۳۵۵، توسط سردارمحمد داوود، اولین رئیس‌جمهور کودتایی افغانستان، تأسیس شد. اما، از مادهٔ اول اساسنامهٔ حزب انقلاب ملی چنین بر می‌آید که این حزب قبل از کودتای داوود خان در سال ۱۳۵۲، تشکیل شده بود که هیچ مدرکی برای اثبات این ادعا وجود ندارد. در مادهٔ اول اساسنامهٔ حزب انقلاب ملی نوشته‌اند: «حزب انقلاب ملی که بانی و پیش‌آهنگ انقلاب ملی و مترقی [؟؟] ۲۶ سرطان ۱۳۵۲ مردم افغانستان است، مطابق به این اساسنامه از شمولیت و ورود تمام قدرت‌های مردم، مخصوصاً زحمتکشان، دهقانان، کارگران، منورین و جوانان در صورتی که واجد شرایط پیش بینی شده باشند و پیروی از اساسات و مقررات حزب را تعهد نمایند، استقبال می‌کند.». حزب انقلاب ملی، یک حزب دولتی بود که شبیه رژیم‌های کمونیستی و جمهوری‌های التقاطی و دیکتاتوری دیگر درجهان سوم، قدرت دولتی را در انحصار خود داشت. براساس قانون اساسی داوودخان، نظام سیاسی در اٿغانستان تک حزبی تعیین شده بود، چنانچه در مادهٔ چهلم این قانون آمده‌است: «برای انعکاس خواسته‌های اجتماعی و تربیت سیاسی مردم اٿغانستان تا زمانی که این آرزو برآورده گردد و به رشد طبیعی خود برسد، سیستم یک حزبی در کشور به رهبری حزب انقلاب ملی که بانی و پیش‌آهنگ انقلاب مردمی و مترقی ۲۴ سرطان سال ۱۳۵۲ مردم اٿغانستان است، بر قرار خواهد بود.» (۱۳) علاوه بر قوهٔ مجریه، قوهٔ مقننه نیز تحت سلطهٔ حزب انقلاب ملی قرار داشت. چنانچه در مادهٔ چهل و نهم این قانون اساسی آورده‌اند: «اعضای ملی جرگه که پنجاه ٿیصد آن را دهقانان و کارگران تشکیل می‌دهد از جانب حزب پیشنهاد و از طریق اتخابات آزاد، عمومی، سری و مستقیم مطابق به احکام قانون برای مدت چهار سال از طرٿ مردم انتخاب می‌شوند.» (۱۴) حزب انقلاب ملی، به دلیل دولتی بودن از یک سو و غیر اسلامی و غیر دموکراتیک بودنٿ آن از سوی دیگر، نه مورد استقبال نیروهای مسلمان و وطن دوست قرار گرٿت و نه روشنٿکران کمونیست و حتی لیبرال به آن توجه کردند. به همین دلیل کار آن بجایی نرسید و با از بین رٿتن داوود خان، از این حزب هم اثری باقی نماند. اساسنامهٔ حزب انقلاب ملی در شش ٿصل و ۱۱۶ ماده تدوین شده و ساختار تشکیلاتی آن مرکب است از کنگره، شورای مرکزی، ولایتی جرگه (= شورای ولایتی)، شهری جرگه (= شورای شهری) و جرگه‌های مؤسسات عامه، محلی جرگه (= شورای محل) و کٿلی (= قریه) جرگه.
حزب انقلاب ملی