خشکسالی و دروغ

خشکسالی و دروغ نمایشی از محمد یعقوبی است که فیلمی نیز به همین نام توسط پدرام علیزاده از آن ساخته‌شده‌است.[1]

پوستر نمایش خشکسالی و دروغ - ۱۳۹۰

این نمایش تاکنون سه بار در تهران به کارگردانی محمد یعقوبی در تئاتر شهر (شهریور ۸۸)[2] و تماشاخانه ایرانشهر (آذر و دی ۹۰)[3] و در فرهنگ‌سرای نیاوران (فروردین تا خرداد ۹۳)[4] بر روی صحنه رفته‌است. نمایش خشکسالی و دروغ در بخش چشم‌انداز بیست و هفتمین جشنواره تئاتر فجر[5]، جشنواره «شب‌های سفید» آلمان در شهر مولهایم[6] و ۱۶امین جشنواره تئاتر آدانا[7] نیز اجرا شده‌است. نخستین اجرای این نمایش بدون پوستر و بروشور آغاز شد.[8]

موسیقی این نمایش را بهرنگ بقایی ساخته‌است.[9] این نمایش در اجرای سال ۱۳۸۸ به عباس جوانمرد[10] و در اجرای سال ۱۳۹۰ به حمید سمندریان[11] تقدیم شد.

اجرای دوم این نمایش پنج‌شنبه ۲۴ آذر پس از ۳ هفته اجرا توقیف شد[12][13][14] ولی پس از اعمال تغییرات گسترده توسط یعقوبی اجرای آن ۲ دی از سر گرفته‌شد.[15]

در سال ۱۳۹۱، نسخهٔ دی‌وی‌دی اجرای سال ۱۳۹۰ این نمایش نیز توسط تماشاخانه ایرانشهر عرضه‌شده‌است.[16]

شخصیت‌ها

شخصیت‌های این نمایش شامل امید یک وکیل دادگستری، میترا همسر اول امید، آلا یک وکیل همسر دوم امید و آرش برادر آلا است که همراه با امید و آلا در یک دفتر حقوقی کار می‌کند.[17]

اجرا
شخصیت‌ها تئاتر شهر، سالن چهارسو، سال ۸۸[2] آلمان، مولهایم، جشنواره شب‌های سفید[6] ایران‌شهر، سال ۹۰[3][18] فرهنگ‌سرای نیاوران، سال ۹۳[4] جشنواره آدانا، ترکیه[19] استکهلم، سوئد[20] کانادا: مونترآل، ونکوور و تورنتو[21]
آرش مهدی پاکدل احمد مهران‌فر پیمان معادی
احمد مهران‌فر		 احمد مهران‌فر پیمان معادی احمد مهران‌فر احمد مهران‌فر
آلا رؤیا دعوتی رؤیا دعوتی باران کوثری باران کوثری
سحر دولتشاهی		 باران کوثری باران کوثری باران کوثری
امید علی سرابی جواد مولانیا علی سرابی علی سرابی علی سرابی علی سرابی علی سرابی
میترا آیدا کیخایی آیدا کیخایی آیدا کیخایی آیدا کیخایی آیدا کیخایی آیدا کیخایی آیدا کیخایی

در اجرای سال ۱۳۹۰ در سالن ایرانشهر، مهدی پاکدل به دلیل بازی در فیلمی از مجید مجیدی حضور نداشت و به جای او پیمان معادی نقش آرش را عهده‌دار شد. محمد یعقوبی پس از انتخاب پیمان معادی، بازیگر نقش مقابل او را تغییر داده و باران کوثری را برای این نقش انتخاب کرد.[22] در اواسط دی ماه نیز به علت سفر پیمان معادی به آمریکا برای شرکت در جشنواره گلدن گلوب، احمد مهران‌فر نقش وی را عهده‌دار شد.[23][18] در اجرای سال ۱۳۹۳ نیز به دلیل حضور باران کوثری در پروژه‌ای سینمایی، سحر دولتشاهی در برخی از اجراها نقش وی را عهده‌دار شد.[4]

محمد یعقوبی جایزهٔ دوم بهترین کارگردان یازدهمین جشن سالیانه انجمن منتقدان، نویسندگان و پژوهشگران خانهٔ تئاتر[24] و نیز جایزهٔ نمایش برگزیدهٔ سال ۱۳۹۱ کانون منتقدان تئاتر[25] را برای این نمایش دریافت کرد.

نمایشنامه
جلد نمایشنامه

داستان این نمایش بر تأثیر دروغ در روابط بین افراد در خانواده تأکید دارد.[26] اکثر کنش‌های داستان بین زوج شخصیت‌ها اتفاق می‌افتد: آرش و آلا، امید و میترا، امید و آرش، آرش و میترا. اما اولین و آخرین کنش روابط را از حوزهٔ ارتباط خصوصی افراد به ارتباط خانوادگی و به صورت عام‌تر به روابط اجتماعی تعمیم می‌دهند. هر کدام از این کنش‌ها از رویدادهای ساده‌ای مانند خر و پف کردن، غذا درست کردن و... شروع می‌شود و به صورتی واقع‌گرایانه به بحران می‌رسد. این فرایند در رابطهٔ میان شخصیت‌ها تکرار می‌شود تا این که عمق پیدا کرده و به فاجعه ختم شود. ساده‌بودن شروع این کنش‌ها به همزادپنداری مخاطب با شخصیت‌ها بسیار کمک می‌کند.[27] البته رگه‌های طنز داستان در دل تراژدی نیز تأثیر بسزایی بر موفقیت و ارتباط مخاطب با نمایش دارد.[28] یعقوبی در این نمایش به جای پرداختن به قصه‌ای خطی و مطرح کردن تم مورد نظر خود در ساختاری کلیشه‌ای، شخصیت‌ها را روانشناسی می‌کند. به همین دلیل با اینکه آدم‌های نمایش او ظاهراً گاهی گفتگوهای بی‌هدفی را دنبال می‌کنند ولی با هوشمندی به سراغ برخی انگیزه‌ها و دلایل ناگفته در متن می‌روند.[29]

نمایشنامهٔ خشکسالی و دروغ توسط انتشارات افراز چاپ‌شده و به چاپ چهارم رسیده‌است. نسخهٔ ترکی این نمایشنامه نیز با ترجمهٔ هومن بهمنی جلالی توسط انتشارات میتوس بویت در ترکیه منتشر شده‌است. «خشکسالی و دروغ» و «ماه در آب» اولین نمایش‌نامه‌های ایرانی منتشر شده در ترکیه هستند.[30][31] این نمایش‌نامه توسط مریوان حلبچه‌ای به کردی ترجمه و در سلیمانه کردستان به روی صحنه رفته است.

منابع
  1. بهنود مکری (۷ تیر ۱۳۹۵). «بالاخره فیلم "خشکسالی و دروغ" اکران می شود». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۷.
  2. «آرشیو تئاترها - خشکسالی و دروغ». تئاتر شهر تهران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲.
  3. «مشخصات نمایش خشکسالی و دروغ». تماشاخانه ایرانشهر. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ آوریل ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲.
  4. «اجرای مجدد «خشکسالی و دروغ» به احترام مردم/ تغییر در گروه بازیگران». خبرگزاری مهر. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۷.
  5. «مخاطبان از «خشکسالی و دروغ» یعقوبی استقبال کردند». خبرگزاری مهر. ۷ بهمن ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲.
  6. ««خشکسالی و دروغ» در آلمان اجرا می‌شود». خبرگزاری ایسنا. ۷ مهر ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲.
  7. "16.Devlet Tiyatroları Adana Uluslararası Sabancı Tiyatro Festivali" (به ترکی استانبولی). Adana Devlet Tiyatrosu. Archived from the original on 15 November 2017. Retrieved 15 Nov 2017.
  8. ««خشکسالی و دروغ» اجرای خود را بدون پوستر و بروشور آغاز کرد». خبرگزاری ایسنا. ۲۱ مرداد ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲.
  9. «بهرنگ بقایی موسیقی تئاتر «خشکسالی و دروغ» را ساخت». خبرگزاری سینمای ایران. ۱۸ آبان ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲.
  10. «نمایش «خشکسالی و دروغ» به عباس جوانمرد تقدیم شد». انجمن هنرهای نمایشی ایران - ایران تئاتر. ۴ شهریور ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲.
  11. «آئین افتتاح نمایش «خشکسالی و دروغ» برگزار شد». انجمن هنرهای نمایشی ایران - ایران تئاتر. ۷ آذر ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲.
  12. «توقف اجرای نمایش «خشکسالی و دروغ»». صدای آمریکا فارسی. ۳۰ آذر ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲.
  13. ««خشکسالی و دروغ» بعد از سه هفته اجرا توقیف شد». دویچه وله فارسی. ۱۶ دسامبر ۲۰۱۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲.
  14. «توقیف «خشکسالی و دروغ» در تهران». همشهری آنلاین. ۲۳ آذر ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲.
  15. «اظهارات محمد یعقوبی در پی رفع توقف اجرای «خشکسالی و دروغ»». خبرگزاری ایسنا. ۲ دی ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲.
  16. «نمایش‌های تماشاخانه ایرانشهر به صورت دی وی دی عرضه شد». خبرگزاری میراث فرهنگی. ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲.
  17. Yakubi, Muhammed. Iran Oyunları 1 - Kuraklık ve Yalan, Ay Suda. Çevirmen Human Bahmani Celali. Oyun Dizisi 442. Mitos-Boyut Tiyatro Yayınları, 2012. 10. ISBN ‎9786054465606.
  18. «اجرای «خشکسالی و دروغ» و مشغله‌های پیمان معادی در گلدن گلوب». خبرگزاری سینمای ایران. ۲۶ دی ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲.
  19. "İran / İnruzha Tiyatro Topluluğu" (به ترکی استانبولی). Adana Devlet Tiyatrosu. Archived from the original on 15 Nov 2017. Retrieved 15 Nov 2017.
  20. «سوئدی‌ها یک شب میزبان «خشکسالی و دروغ» می‌شوند/ «هیولاخوانی» از اواخر خرداد». خبرگزاری مهر. ۱۱ خرداد ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۷.
  21. ««خشکسالی و دروغ» به سه شهر کانادا رسید». خبرگزاری ایلنا. ۴ اسفند ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۷.
  22. «تازه‌ترین اجرای محمد یعقوبی از «خشکسالی و دروغ» در گفتگو با ایلنا». خبرگزاری ایلنا. ۲۳ آذر ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲.
  23. «پیمان معادی جای خود را به احمد مهرانفر داد». خبرگزاری ایلنا. ۱۸ دی ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲.
  24. «یازدهمین جشن سالیانه انجمن منتقدان برگزار شد». انجـمـنِ «منـتقـدان، نویسندگان و پژوهشگران» خانهٔ تئاتر. ۹ مهر ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۷.
  25. «کانون منتقدان تئاتر برگزیدگانش را شناخت/ "خشکسالی و دروغ" بهترین نمایش سال شد». خبرگزاری مهر. ۳ شهریور ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۷.
  26. سینا علی محمدی (۱ مهر ۱۳۸۸). «لذت بازی در تئاتر - نگاهی به بازیگری در نمایش «خشکسالی و دروغ» نوشته و کارگردانی محمد یعقوبی». انجمن هنرهای نمایشی ایران - ایران تئاتر. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲.
  27. نصیری، مهدی (مرداد و شهریور ۱۳۸۸). «نگاهی به نمایش «خشکسالی و دروغ» نوشته و کار محمد یعقوبی: فاصله انسان با خودش». نمایش (۱۱۹–۱۲۰): ۵۹. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲.
  28. سینا علی محمدی (۱۱ بهمن ۱۳۹۰). «وقتی ادبیات دست تئاتر را می‌گیرد». جام جم. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ نوامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲.
  29. مشهود محسنیان (۷ شهریور ۱۳۸۸). «خشک سالی و دروغ/ ;کارگردان: محمد یعقوبی». مرکز هنرهای نمایشی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ دسامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۵ ژوئن ۲۰۱۲.
  30. «نمایش‌نامه خوانی ترک‌ها از یعقوبی». روزنامه شرق (۱۵۴۵): ۱۵. ۱۶ خرداد ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲.
  31. «دو نمایش‌نامهٔ محمد یعقوبی در ترکیه منتشر شد». خبرگزاری ایسنا. ۲۱ خرداد ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲.

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.