داعی مطلق
داعی مطلق، به معنای تحتالفظی «مبلغ مذهبی مطلق» است. مقام داعی مطلق، رتبهای معنوی در دین اسماعیلیه و شعبه مستعلیه است که پس از غیبت بیست و یکمین امام فاطمیان مصر، طیب ابو القاسم در سال ۵۲۸ هجری قمری (۱۱۳۴ میلادی) اهمیت عملی بسیار یافت. مطابق سنت مستعلیه، داعی مطلق بالاترین مرجع دینی در غیبت امام است؛ به عبارت دیگر، داعی مطلق دارای اقتدار و مرجعیتی مشابه امام است. قبل از غیبت امام بیست و یکم، داعی مطلق طبق دستور مستقیم امام و وابستگان معتمد او در مناطقی که شیعیان حضور داشتند، فعالیت میکرد.
در یمن، پس از غیبت طیب ابو القاسم در عصر ملکه بانو اروی صلیحی، داعی اختیار «مطلق» یافت،[1] که به معنی عمل آزاد و اقتدار مطلق مذهبی و اجتماعی در چارچوب اصول حاکم بر مذهب مستعلیه است. فرمان داعی مطلق به منزلهٔ حکم نهایی برخاسته از هدایت پنهان امام در نظر گرفته میشود. برخلاف امام که جانشین خود را (بجر یک استثنا) فقط از میان پسران خود منصوب میکند، داعی میتواند هر کسی را که معتمد، باتقوا و در انجام امور دعوت واجد دانش و صلاحیت میداند به عنوان جانشین خود منصوب کند.
منابع
- 'Aqeedat ul-Muwahhedeen wa Muzehato Maraatib Ahl id-Deen: 8th Da’i-e-Mutlaq Saiyedna Husain bin Saiyedna Ali bin Mohammad al-Waleed (d. 667 AH/1269 AD)