درجه‌بندی نشریات علمی در ایران
رتبه بندی نشریات علمی در ایران توسط معاونت پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انجام می‌شود.[1] بالاترین درجه نشریات دانشگاهی در ایران، علمی–پژوهشی است و درجه مصوب دیگر، علمی–ترویجی است.[1] آئین‌نامه دانشگاه آزاد اسلامی، درجه پائین‌تری از مجلات که، علمی–پژوهشی ویا علمی–ترویجی هم نیستند را نیز، زیر عنوان علمی–عمومی به رسمیت می‌شناسد.
امتیاز مجله نیز امتیازی است که برای مجله به صورت یک عدد در مبنای هفت (در دانشگاه اصفهان)، به تصویب هیئت ممیزه‌ی دانشگاه رسیده است.[2]
درجه‌ها
- علمی–پژوهشی
مجله‌ای است که دارای نمایه بین‌المللیِ Scopus (با شاخص ISI ،(SJR (با شاخص JCR) یا دارای مجوز علمی–پژوهشی از وزارتین (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی) یا حوزه علمیه (برای مجلات داخلی) باشد.[2] مطابق تعریف، یک مقاله علمی–پژوهشی دنبال «جستجوی حقایق و کشف بخشی از معارف» است یا به «بیان اندیشه‌ای در موضوعی علم از طریق مطالعه‌ای «نظام‌مند» و برای یافتن روابط اجتماعی میان پدیده‌های طبیعی» می‌پردازد. این مقالات باید از اصالت و ابداع برخوردار باشند و مرزهای علم و فناوری را درمی‌نوردند. مخاطبان این نشریات، استادان دانشگاه، دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی و پژوهشگران مؤسسات تحقیقاتی هستند.[1]
مقاله‌ی علمی-پزوهشی مقاله‌ای است که در مجله‌ی علمی-پژوهشی یا مجله‌ی همسطح علمی-پژوهشی پذیرشِ قطعی یا چاپ شده باشد. مقالات کنفرانسی یا علمی-ترویجی، مقاله‌ی علمی-پژوهشی محسوب نمیشود. مجله‌ی همسطح علمی-پژوهشی مجله‌ای است که فاقد نمایه Scopus یا ISI است و دارای مجوز علمی-پژوهشی از وزارتین یا حوزه علمیه نیست؛ ولی اعتبار و امتیاز عددی آن برای بعضی گروههای آموزشی، به تصویب هیئت ممیزه دانشگاه رسیده است.[2]
- علمی–ترویجی
یک مقاله علمی–ترویجی برای ارتقای سطح اطلاعات خواننده موضوعی علمی را ترویج می‌کند. اصولاً این مقالات می‌توانند ترجمه یا تألیف باشند. مخاطب این نشریات، افراد دارای تحصیلات دانشگاهی، و همچنین صنعت‌گران، مخترعان یا دیگر افراد «دارای تحصیلات» اما غیررسمی هستند.[1]
- علمی–عمومی
آئین‌نامه دانشگاه آزاد اسلامی، درجه پائین‌تری از مجلات را که علمی–پژوهشی ویا علمی–ترویجی نیستند را نیز، زیر عنوان علمی–عمومی به رسمیت می‌شناسد که مطابق تعریف عبارتند از مجلاتی که «هر شماره آن با تأکید بر یک رشته علمی یا یک گروه آموزشی منتشر می‌شود» و از کمیسیون مجلات این دانشگاه دارای مجوز باشند، اما از وزارت علوم درجه مصوبی نداشته باشند.[3]
منابع
- «تفاوت نشریات علمی-پژوهشی و نشریات علمی-ترویجی». ایران‌کنفرانس. ۱۳ مرداد ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۲۸ فروردین ۱۳۹۳.
- «شیوه نامه ارزیابی کفایت کمی و کیفی بروندادهای رساله‌ی دانشجویان دورة دکتری دانشگاه اصفهان». معاونت پژوهش و فناوری، دانشگاه اصفهان. ۲۶ دی ۱۳۹۷. ص. ۱.
- «آیین‌نامه انتشار، تعیین اعتبار و نظارت بر مجلات علمی دانشگاه آزاد اسلامی». دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران. دریافت‌شده در ۲۸ فروردین ۱۳۹۳.