درود

درود واژه‌ای از فارسی باستان است که ایرانی‌ها هنگام رسیدن به یکدیگر می‌گفتند و معادل سلام محسوب می‌شود.[1] برخي مورخين و ادبا از درود به معني چوب ياد كردند همچنان كه نجار را درودگر ( مانند مِسگر ، كارگر ، آهنگر ، رفتگر و ... ) مي گويند. گفته شده چون اعراب پس از تسخير ايران براي تحيت به ايرانيان ميگفتند سلام يا سلام عليكم ، ايرانيان چنين مي پنداشتند كه اعراب مسلمان به آنها ميگويند تسليم شويد ( از ريشه سلم ) لذا ايرانيان نيز براي مقابله و مجادله به آنها ميگفتند درود بر شما ( يعني چوب بر شما ). با اين تأويل استفاده از واژه درود براي تحيت صحيح نبوده و در واقع نوعي تهديد و لعنت تلقي مي شود. [2]

يكي دست بر آهن و يكي هم درود/بجان هم افتاده چون قوم سود
(اسدي)
از خاك و درود و آهن و ميخمي ساخت هزار برج و بارو
(فرخي سيستاني)
برای دیگر کاربردها، درود (ابهام‌زدایی) را ببینید.

برخی دیگر از مورخين و ادبا، مدعی هستند درود از واژهٔ دروته و دروسته گرفته شده و در قدیم مردم هنگام احوال‌پرسی می‌گفتند «از درستی تو؟» یا «درستی؟» «آیا حالت خوب است، سلامت و تن درستی تو؟» این واژه در زبان روسی به «از درستی تو؟» (здравствуйте) تبدیل شده است که برای سلام و احوالپرسی و سلامت‌جویی به‌کار می‌رود. در فارسی میانه دروته به دروست و به درود تبدیل شده است. درود برای احوال‌پرسی و خوش‌آمدگویی و آرزوی سلامتی به‌کار می‌رود. اگرچه ریشهٔ درود از دروته و دروست گرفته شده اما کاربرد و وسعت معنی و مفهوم آن در طول زمان بسیار گسترده شده و در متون ادبیات فارسی و از جمله در آثار فردوسی، نظامی گنجوی، ناصرخسرو، اسدی توسی، خاقانی، سعدی، دقیقی و کسایی مروزی، مفهوم واژهٔ درود علاوه بر اینکه معادل و هم‌معنای با سلام است؛ همچنین هم‌تراز با «آفرین»، «تهنیت»، «تحیت»، «شادباش»، «وه وه»، «به به»، «بهجه» و همچنین معادل «صلوات» در عربی است. اگرچه صلوات و سلام تقریبا هم‌معنی است اما مفاهیم آن و کاربرد آن تغییر یافته است چنانکه صلوات را نمی‌توان در جای سلام و خطاب به هر کس به‌کار برد. (یادداشت دهخدا)

همی خورد هرکس به آوای رودهمی گفت هرکس به شادی درود
(فردوسی)

درود با لفظ گفتن و فرستادن و رسیدن و رساندن و دادن مستعمل است. فردوسی در ۲۵ بیت واژهٔ درود را به‌کار برده است که در هرجا می‌تواند یکی از آن معانی بالا را استفاده کرد.

ز یزدان و از ما بر آن کس درودکه تارش خرد باشد و داد پود
(فردوسی)
کنون از خداوند خورشید و ماهدرودی به جان منوچهر شاه
(فردوسی)
درود جهان آفرین بر تو بادبر آن کس که او چون تو فرزند زاد
(فردوسی)

همچنین به معنای عهدی است که بر پیغمبران و فرستاده‌های او که بر ایشان باد درود گرفته شده‌است[3] به معنای «آفرین» نیز آمده است:

اگر آزر چو تو دانست کردن درود از جان من بر جان آزر
(دقیقی)
تو باشی در میان ما در کنارهنباشد جز درودی بر نظاره
(ویس و رامین)
  • درود رسیدن؛ دعا و آفرین رسیدن:
سرکش بربست رود، باربدی زد سرودوز می سوری درود، سوی بنفشه رسید
(کسایی مروزی)

پانویس
  1. "درود یا سلام؟" (PDF). گفتمان. Archived from the original (PDF) on 17 April 2012.
  2. "درود ، تحيت يا دشنام؟" (PDF). ريشه يابي. Archived from the original (PDF) on ۱۷ مارس ٢٠١٦. Check date values in: |archivedate= (help)
  3. تاریخ بیهقی، ص 317.

منابع
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.