دلشاد خاتون
دلشاد خاتون (درگذشت ۲۷ دسامبر ۱۳۵۱میلادی) (روشن. ملکه دلشاد) (به معنای قلب خوشبخت)، یک شاهزاده خانم بود. او همسر ایلخان ابوسعید بهادرخان و پس از وی شیخ حسن جلایر، اولین حاکم دودمانی جلایریان، و مادر فرزند و جانشین وی سلطان اویس جلایر بود.
دلشاد خاتون | |
---|---|
همسر ملکه از ایلخانیان | |
تصدی | ۱۳۳۳ - ۳۰ نوامبر ۱۳۳۵ |
همسر ملکه از جلایریان سلطان | |
تصدی | ۱۳۳۶ - ۲۷ دسامبر ۱۳۵۱ |
درگذشته | ۲۷ دسامبر ۱۳۵۱ سلطان نشین جلاییرید |
آرامگاه | نجف |
همسر(ان) | ابوسعید بهادرخان حسن بزرگ |
خاندان | Chupanid (by birth) Borjigin (by marriage) Jalayirid (by marriage) |
پدر | دماسق کاجا |
مادر | تورسین خاتون |
دین و مذهب | اسلام |
خانواده
پدر دلشاد خاتون Demasq KAJA، و نوه امیر چوپان، که امیر منجر مغول دوره ایلخانی بود. مادر وی تورسین خاتون، دختر ایرینجین کورکان، و کنچاک خاتون، دختر احمد تکودرخان، و آرمینی خاتون بود. وی سه خواهر داشت، سلطان بخت خاتون، دندی شاه خاتون و علم شاه خاتون. عمه او بغداد خاتون بود که ابتدا همسر حسن بزرگ و پس از او ابوسعید بود.[1]
ازدواج با ابوسعید
دلشاد خاتون پس از مرگ پدرش در سال۱۳۲۷میلادی تحت حمایت عمه خود بغداد که پس از ازدواج اول با حسن بزرگ،[2] همسر ابوسعید شده بود، قرار گرفت.[3] وقتی دلشاد به بلوغ رسید ابوسعید عاشق او شد. او عمه خود بغداد خاتون را طلاق داد و در سال ۱۳۳۳میلادی با او ازدواج کرد. در پایان زندگی، او از همسران خود خوشحال نبود، اما دلشاد خیلی دوست داشت؛ بنابراین، بغداد بسیار حسادت کرد.[4]
ازدواج با حسن بزرگ
اندکی بعد علی پدیشا توسط حسن، رقیب مدعی تاج و تخت، که سپس با دلشاد ازدواج کرد، شکست خورد و کشته شد. وی حسن را به دنیا آورد، سه پسر: شیخ آویس، که در سال ۱۳۵۶میلادی جانشین پدر شد. قاسم، که در سالهای ۶۸–۱۳۶۷ درگذشت و در نجف به خاک سپرده شد، و زاهد که در ۳ اوت ۱۳۵۱میلادی، اندکی قبل از مرگ مادرش متولد شد و در سالهای ۷۲–۷۱ میلادی، درگذشت.[3]
مرگ
دلشاد خاتون در ۲۷ دسامبر ۱۳۵۱میلادی درگذشت، و در نجف به خاک سپرده شد. گمان میرفت که وی توسط حسن مسموم شده باشد، که به همدلی خود با ملک اشرف شک کردهاست. حسن پس از مرگ او عوامل و همکارانش را دستگیر کرد.[3]
منابع
- A History of Persian under Ratar Dominion (AD 1265 - 1502) Literature. Cambridge University Press. October 17, 2013. p. 171. ISBN 978-1-107-68241-2.
- Papers on Inner Asia - Issue 30. Indiana University. p. 50.
- Charles, Melville; Zaryab, Abbas. "DELŠĀD ḴĀTŪN". Encyclopaedia Iranica. Retrieved 10 March 2018.
- Ghiyās̲ al-Dīn ibn Humām al-Dīn Khvānd Mīr (1994). Habibü's-siyer: Moğol ve Türk hâkimiyeti. Harvard University. p. 125.