دیسپاچینگ در شبکههای قدرت
یکی از مهمترین فراسنجهای کنترلی شبکه، فرکانس میباشد که تغییرات آن نمایانگر تغییر در فرایند تولید و مصرف است و به همین مناسبت ازعوامل بسیار مهم در بهرهبرداری و کنترل وضعیت شبکه میباشد. در بهرهبرداری شبکه، اطلاعات مربوط به فرکانس شبکه باید بهصورت لحظهای ثبت گردد و این بدان معنی است که حجم وسیعی از این اطلاعات در یک محدوده زمانی باید ثبت و مورد بررسی قرار گیرد. لازم به توضیح است که تغییرات فرکانس بیش از مقدار نامی آن افزونبر وارد آوردن صدمات به تأسیسات شبکه برق رسانی، بر وسائل مشترکان برق نیز اثرات زیانباری خواهد داشت همچنین در صورتیکه فرکانس شبکه در حد مطلوب و مجاز کنترل نگردد موجب عدم پایداری و حتی فروپاشی شبکه خواهد شد. در شبکههای قدرت در صورتیکه به دلایلی همچون قطع خطوط انتقال یا خروج خود کار واحدهای بزرگ تولیدی، افت ناگهانی فرکانس اتفاق افتد و موجب کاهش فرکانس از حد مشخصی گردد، رلههای قطع بار فعال شده و بخشی از مصرف را قطع مینماید تا تعادل بین تولید و مصرف برقرار گردد. عملکرد رلههای اشاره شده زمانی اثر بخش خواهد بود که میزان تغییرات کاهشی فرکانس و ولتاژ در حدی باشد که فرصت لازم (حداقل ۲۵۰ میلی ثانیه) را در اختیار رله قرار دهد. زیرا در غیر این صورت رلهها عمل نکرده و فرکانس همچنان کاهش مییابد تا سرانجام فروپاشی حادث شود. عکسالعمل سریع در تصحیح فرکانس و ولتاژ شبکه خصوصاً در زمان وقوع حادثه، یکی از عوامل تعیینکننده میباشد. بهطور سنتی تصحیحکنندههای فرکانس عمدتاً نیروگاههای آبی مجهز به گاورنرهای سریع هستند که میتوانند کل توان تولیدی خود را در ظرف چند ثانیه به میزان قابل توجهای تغییر دهند. تنظیمکنندههای ولتاژ نیز عمدتاً ژنراتورهای سنکرون مجهز به سیستمهای [AVR۱] میباشند که در کسری از ثانیه وارد عمل میشوند. تنظیم فرکانس شبکه میتواند در هر نقطه از شبکه صورت پذیرد به شرط آنکه امکان انتقال توان در خطوط در شبکه وجود داشته باشد. بهعنوان مثال اگر حادثهای در خراسان باعث کاهش فرکانس شبکه شود واحدهای آبی در خوزستان میتوانند نسبت به تصحیح فرکانس وارد عمل شوند اما پارهای از مواقع این امر ممکن است موجب افزایش بار خطوط " دز- اندیمشک " یا " علی آباد – اسفراین " شود و حتی موجب قطع این خطوط گردد که در این حالت وضعیت شبکه بسیار آسیب پذیر خواهد شد. بنابراین برای حفظ پایداری و ایمنی شبکه، کنترل فرکانس و ولتاژ باید بهگونهای انجام پذیرد که قابلیت انجام عملیات کنترلی چه در منطقه و چه در کل شبکه وجود داشته باشد.