ربنا (ذبیحی)
«ربنا» یکی از آثار مشهور سید جواد ذبیحی در زمینهٔ مناجات‌خوانی است که با بهره‌گیری از آیهٔ ۱۹۶ سورهٔ آل عمران قرآن به همراه دعای شانزدهم صحیفهٔ سجادیه و دکلمه‌ای از مثنوی مولوی خوانده شده‌است. این اثر تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ به مدت چندین سال از رادیو و تلویزیون ملی ایران به ویژه در ماه رمضان پخش می‌شد اما پس از انقلاب، از آثار ممنوعه به حساب آمده و پخش آن از رسانه‌های کشور متوقف شد. بعدها محمدرضا شجریان برای جایگزینی «ربنای ذبیحی» در رادیو، در سال ۱۳۵۸ اثری به‌وجود آورد که به «ربنای شجریان» مشهور شد و تا چندین دهه از رسانه‌های ملی ایران پخش گردید. شجریان در مورد این ربنا عنوان کرده‌است که می‌خواسته اثری نزدیک به ربنای ذبیحی اما جدید پدیدآورد.[1][2][3][4]
| «ربنا» | |
|---|---|
| تک‌آهنگ سید جواد ذبیحی | |
| سبک | مناجات، موسیقی ایرانی، دکلمه |
| زمان | ۴:۴۰ |
متن
رَّبَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِیًا یُنَادِی لِلإِیمَانِ أَنْ آمِنُواْ بِرَبِّکُمْ فَآمَنَّا رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَکَفِّرْ عَنَّا سَیِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الأبْرَارِ
رَبَّنا وَ آتِنا ما وَعَدْتَنا عَلی رُسُلِکْ وَ لا تُخْزِنا یَوْمَ الْقِیامَةِ إِنَّکَ لا تُخْلِفُ الْمیعاد
گر نداری تو دم خوش در دعا
رو دعا می خواه ز اخوان صفا
بهر این فرمود با موسی خدا
وقت حاجت خواستن اندر دعا
که ای کریم له ز من می جو پناه
با دهانی که نکردی تو گناه
گفت موسی من ندارم آن دهان
گفت ما را از دهان غیر خوان
با دهان غیر کی کرده‌ای گناه
از دهان غیر برخوان که ای الاه
وَ اَنا یا الهی عَبْدُکَ الَذی اَمَرْتَهُ بالدُعآءْ فَقالْ لَبَیْکَ وَ سَعْدَیْکْ‌ها اَناَ ذا یا رَبِ مَطروحُ بَیْنَ یَدَیْکْ
منابع
- «رمضان و ۱۰ مناجات‌خوان معروف ایران». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۸ تیر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۲۶ مهر ۱۳۹۹.
- ««ربنا» عادتی شنیداری که تغییر نمی‌کند/ تصمیمی ناشیانه با حنجره‌ای جاویدان/ هنرمند تا وقتی هست باید قدرش را دانست». ایلنا. ۷ خرداد ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۲۶ مهر ۱۳۹۹.
- «محمدرضا شجریان در گفتگو با «شرق»: ربنا متعلق به همه مردم است». روزنامه شرق. ۸ مرداد ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۶ مهر ۱۳۹۹.
- «جستاری کوتاه دربارهٔ «سیدجواد ذبیحی»، مناجات‌خوان مغفول معاصر: صدا و «ربنای» تو از یاد نخواهد رفت». آیین باور. ۴ تیر ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۲۶ مهر ۱۳۹۹.