رمز غیرقابل معاوضه
رمز غیرقابل معاوضه (انافتی، به انگلیسی: NFT) یا رمزکلید یکتا نوع خاصی از رمز رمزنگارانه است که نماد چیزی منحصر به فرد است؛ بنابراین رمزهای غیرقابل معاوضه را نمیتوان با یکدیگر معاوضه کرد.[1] این در تضاد با ارزهای رمزپایه مانند بیت کوین و بسیاری از رمزهای شبکه یا کاربردی است که ماهیت قابل معاوضه دارند.[2]
رشد و جذابیت در جریان اصلی
رمزهای غیرقابل انعطاف معاوضه اولین بار با همه گیر شدن کریپتوکیتیز معروف شدند[3][4] و متعاقباً ۱۲٫۵ میلیون دلار سرمایه جمعآوری کردند.[5] رربیتس، یک بازارگاه و محل مبادله برای این رمزها، ۶ میلیون دلار سرمایه جمعآوری کرد.[6] گیمدکس، یک پلتفرم بازی با ورق قابل جمعآوری که توسط NFTها امکانپذیر شدهاست، در یک دور ۸۰۰٬۰۰۰ دلار جمع کرد.[7] دیسنترالند، یک دنیای مجازی مبتنی بر بلاکچین، ۲۶ میلیون دلار در یک عرضه اولیه سکه جمعآوری کرد[8] و تا تاریخ سپتامبر ۲۰۱۸ 20 میلیون دلار اقتصاد داخلی داشت.[9] نایکی برای کفشهای ورزشی NFT مبتنی بر بلاکچین خود به نام 'کریپتوکیکس' حق اختراع در اختیار دارد.[10]
برنامههای کاربردی
از توکنهای غیر قابل معاوضه برای ایجاد داراییهای دیجیتال قابل تأیید مانند یک زمین، یک خانه یا هر دارایی دیگر و امکان همکاری پذیری دارایی در چندین سیستم عامل استفاده میشود.[11] NFTها در برنامههای خاصی که به موارد دیجیتالی منحصر به فرد مانند هنر رمزنگاری شده، مجموعههای رمزنگاری شده و بازی رمزنگاری نیاز دارند، استفاده میشوند.
هنر از اولین موارد استفاده بلاکچین بود. NFTها اصالت و مالکیت هنر دیجیتال را ثابت میکنند.[12] راه اندازی CryptoPunks در ژوئن ۲۰۱۷ راه را برای هنر «کمیاب» در بلاک چین Ethereum هموار کرد.[13] DADA.art از مدل CryptoPunks ساخته شده و اولین بازار هنرهای کمیاب دیجیتالی را در اکتبر ۲۰۱۷ راه اندازی کرد.[14]
بعداً، بازیهای محبوب بلاکچین مانند CryptoKitties از توکنهای غیر قابل معاوضه (NFT) ارائه شده در بلاکچین Ethereum استفاده کردند.[15] NFTها برای نمایش داراییهای درون بازی استفاده میشوند و به جای توسعه دهنده بازی، توسط کاربر کنترل میشوند.[16] این موضوع اجازه میدهد تا داراییهای بازی در بازارهای شخص ثالث و خارج از محیط بازی بدون اجازه بازی ساز مورد معامله قرار بگیرد.
استانداردها
استانداردهای ویژه توکن ساخته شدهاند تا از استفاده از بلاکچین در بازیها پشتیبانی کنند. این استانداردها شامل ERC-721 استفاده شده در بازی CryptoKitties و استاندارد جدید ERC-1155 میباشند.
استاندارد ERC-721
ERC721 اولین استاندارد برای ارائه داراییهای دیجیتال غیرمثلی بود. ERC721 یک برنامه قابل ارث بری بر مبنای زبن Solidity است، به این معنی که توسعه دهندگان به راحتی میتوانید قراردادهای جدید بر مبنای ERC721 با استفاده از کتابخانه OpenZeppelin ایجاد کنید.
استاندارد ERC-1155
ERC1155 ایده نیمه مثلی را به دنیای NFT میآورد و همچنین مجموعه ای فوقالعاده از قابلیت ERC721 را فراهم میکند، به این معنی که یک دارایی ERC721 میتواند با استفاده از ERC1155 ساخته شود.
کاربردها
برای نخستین بار پای این NFT ها به دنیای مد باز شد. بهنود طراح سرشناس مد برای نخستین بار زیرساخت خرید و فروش عرضه مد در خاورمیانه را بر پایهی NFT ها ایجاد و عرضه کرده است.[17]
منابع
- Merriam Webster Definition
- Schroeder, Stan. "Crypto trading card game 'Gods Unchained' looks pretty sweet in first gameplay trailer". Mashable. Retrieved 2018-11-18.
- Wong, Joon Ian. "CryptoKitties is jamming up the ethereum network". Quartz. Retrieved 2018-05-10.
- "CryptoKitties Mania Overwhelms Ethereum Network's Processing". Bloomberg.com. 2017-12-04. Retrieved 2018-05-10.
- "CryptoKitties raises $12M from Andreessen Horowitz and Union Square Ventures – TechCrunch". techcrunch.com. Retrieved 2018-05-07.
- "Crypto-collectibles and Kitties marketplace Rare Bits raises $6M – TechCrunch". techcrunch.com. Retrieved 2018-05-07.
- "Blockchain startup Gamedex raises $0.8 million seed round to build platform for digital collectible card games like Pokemon – TechStartups". techstartups.com. Retrieved 2018-05-07.
- Russo, Camilla (2018-06-12). "Making a Killing in Virtual Real Estate". Bloomberg. Retrieved 2018-09-05.
- Hankin, Aaron (2018-09-04). "People are making more than 500% buying property that doesn't actually exist". MarketWatch. Retrieved 2018-09-05.
- Beedham, Matthew (2019-12-10). "Nike now holds patent for blockchain-based sneakers called 'CryptoKicks'". Hard Fork | The Next Web. Retrieved 2020-12-23.
- "Enjin is Creating a Real-Life Ready Player One, and It's Powered by Blockchain". VentureBeat. 2019-04-16. Retrieved 2019-08-14.
- "The Art World Needs Blockchain – Irish Tech News". irishtechnews.ie. Retrieved 2018-05-02.
- "how cryptopunks creators charmed the art world and paved the way for blockchain art". Breaker. 2019-01-19.
- "the blockchain art market is here". Artnome. 2017-12-17.
- Wong, Joon Ian. "The Ethereum world is now obsessed with breeding cartoon cats". Quartz. Retrieved 2018-05-02.
- "CryptoKitties shows everything can — and will — be tokenized". VentureBeat. 2017-12-04. Retrieved 2018-05-02.
- نمایشد مد خاورمیان، بهنود جواهرپور، مد بر پایه NFT.