رود بطمان

رودخانه بطمان، یکی از شاخه‌های اصلی رود دجله واقع در ترکیه است که در جنوب شرقی ترکیه و در نزدیکی سرچشمه دجله به این رود می‌ریزد. این رود از کوه‌های ادغلار جاری می‌شود.[2] یکی دیگر از سرچشمه‌های این رود، از کوه رامان در جنوب شهر بطمان است که از شمال غربی شهر به سمت رودخانه در بطمان در جریان است.[3] این رود، از شمال به سمت جنوب در جریان است و از نزدیکی شهر باتمان (به عربی: بطمان) عبور می‌کند. این رود مرزی طبیعی بین استان باتمان و استان دیاربکر تشکیل داده‌است. بر روی این رودخانه، پلی تاریخی به نام ملابادی در نزدیکی شهر سیلوان ساخته شده‌است. قدمت این پل، مربوط به قرن دوازدهم میلادی (۱۱۴۹) می‌باشد.[4] شهرت این منطقه، به جهت میدان‌ها نفتی واقع شده در نزدیکی این رودخانه‌است. سد بطمان (به ترکی: Batman Baraji، B. de Batman on the map) نیز بر روی این رودخانه، به سال ۱۹۹۹ میلادی ساخته‌شده است. از این سد به عنوان یک نیروگاه برق آبی استفاده می‌شود.[5][6]

رودخانه بطمان
سد بطمان بر روی رودخانه بطمان
مکان
کشورترکیه
ویژگی‌های ظاهری
دهانه 
 • مکان
دجله
طول۱۱۵ کیلومتر (۷۱ مایل)[1]

این رودخانه با عرضی نزدیک به ۱۰۰ متر، پس از ورود به سد، تبدیل به یک رودخانه با عرض حدوداً ۵۰ متر می‌شود. این رود تا ادغام شدن در دجله، به مسیرهای بیشماری تبدیل می‌شود و بستر آن در اکثر نقاط، نامنظم است. همین امر سبب می‌شود تا این رود، سالیانه باعث وقوع سیلاب‌های بسیاری گردد.[3] در بین ماه‌های مارس و مه و گاهی اوقات در اکتبر و نوامبر، رودخانه بطمان باعث سیلاب‌های عمده می‌شود. بر اساس یک گزارش، سیلاب‌های این رودخانه در ساله‌های مختلف باعث آسیب‌های فراوانی شده است از جمله، سیلاب سال ۱۹۶۹ باعث آسیب به ۶۰ ساختمان، سیلاب سال ۱۹۷۲، باعث آسیب دیدن ۲۱۰ ساختمان، سیلاب ۱۹۹۱ باعث آبگرفتگی ۵۰۰ ساختمان و سیلاب ۱۹۹۵ باعث آبگرفتگی کامل ۱۰۰۰ ساحتمان و آسیب جدی به ۴۵۰ ساختمان دیگر گردید. در سال ۲۰۰۶ نیز ۱۱ نفر کشته و ۲۰ نفر زخمی، تلفات انسانی سیلابی بود که از رودخانه بطمان جاری گردید.[3]

تاریخچه

در عصر باستان، این رودخانه به کلات معروف بود. این نام به زبان سریانی به معنای عروس بکار برده می‌شد و احتمالاً به جهت آبادانی منطقه توسط این رود، چنین نامی بر آن گزارده شده بود.[7][8] در دوران ساسانی، این رود یک مرز طبیعی بین امپراتوری بیزاس و ایران ساسانی محسوب می‌شد و در سال ۵۸۳ و ۵۹۱ میلادی، نبردهای بزرگی در کنار این رود به جریان افتاده‌است.[9][10] نام بطمان برای این رود،در قرن نوزدهم میلادی و در ادبیات بین‌المللی صورت گرفته است. تا پیش از آن در قرن نوزدهم، به نام نیمفیوس (Nymphius) شناخته می‌شد.[11][12] منشاء نام بطمان هنوز به طور واضح مشخص نیست و به عقیده برخی، احتمالاً از نام کوه باتی رامان واقع در نزدیکی این رود اقتباس شده باشد.[13]

پانویس
  1. Batman Genel Bilgileri بایگانی‌شده در مه ۲۰, ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine (Batman General Information), batman.gov.tr, 29.08.2008 (in Turkish)
  2. Balaban, Meltem Şenol Risk society and planning: the case of flood disaster management in turkish cities. PhD Thesis. Graduate School of Natural and Applied sciences, Middle East Technical University 2009, pp. 147–149, 157
  3. Balaban, Meltem Şenol Risk society and planning: the case of flood disaster management in turkish cities. PhD Thesis. Graduate School of Natural and Applied sciences, Middle East Technical University 2009, pp. 147–149, 157
  4. Batman. Coğrafya بایگانی‌شده در ۲۰۱۲-۰۹-۱۲ توسط Wayback Machine, kultur.gov.tr, 21 February 2007 (in Turkish)
  5. Batman Dam. structurae.de
  6. Batman Dam بایگانی‌شده در ژوئیه ۲, ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine. General Directorate of State Hydraulic Works, Turkey
  7. Two essays on the geography of ancient Asia: intended partly to illustrate the campaigns of Alexander, and the Anabasis of Xenophon. J. Murray. 1829. pp. 277–.
  8. Walter Emil Kaegi (2003). Heraclius: emperor of Byzantium. Cambridge University Press. pp. 131–. ISBN 978-0-521-81459-1.
  9. Gordon Douglas Young; American Oriental Society. Middle West Branch; Society of Biblical Literature. Mid-West Region (1992). Mari in retrospect: fifty years of Mari and Mari studies. Eisenbrauns. pp. 10–. ISBN 978-0-931464-28-7.
  10. Nymphius (Batman)
  11. Alexander MacBean; Samuel Johnson (1773). A dictionary of ancient geography: explaining the local appellations in sacred, Grecian, and Roman history; exhibiting the extent of kingdoms, and situations of cities, &c. And illustrating the allusions and epithets in the Greek and Roman poets. The whole established by proper authorities, and designed for the use of schools. G. Robinson. pp. 387–.
  12. George Sale; George Psalmanazar; Archibald Bower; George Shelvocke; John Campbell; John Swinton (1748). An Universal history, from the earliest account of time. Printed for T. Osborne. pp. 618–.
  13. Ankara Üniversitesi. Tarih Araştırmaları Enstitüsü (1982). Tarih araştırmaları dergisi. Ankara Üniversitesi Basımevi. p. 415. Retrieved 11 February 2011.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.