روناک یاسین

روناک یاسین (زاده ۱۲۹۹ - درگذشته بهار ۱۳۸۱ خورشیدی)، شخصیتی جعلی و دروغین بود که توسط عرفان قانعی‌فرد خلق شد. عرفان قانعی فرد مدعی بود که روناک یاسین استاد، پژوهشگر و اسطوره‌شناس کُردی است که در دانشگاه دوبلین تدریس می‌کند.

جعل شخصیت

عرفان قانعی‌فرد در یادداشتی در روزنامۀ شرق به تاریخ ۸ شهریور ۱۳۸۵ از شخصیت زن دانشمند کردی به نام روناک یاسین سخن گفت که به گفتۀ او مراسم بزرگداشتش در روز ۱۹ مرداد ۱۳۸۵ در دانشکدۀ‌ادبیات دانشگاه دوبلین در ایرلند برگزار شده‌بود و به گفتۀ او شخصیتی شاخص در زبان‌شناسی، اسطوره‌شناسی و جامعه‌شناسی بود.[1] وی دو کتاب از این نویسنده به زبان فارسی ترجمه کرده‌است. چندی بعد مشخص شد که شخصیتی به نام روناک یاسین وجود خارجی نداشته و دو کتاب «خاطرات یک رعیت کرد» (چاپ ۱۳۷۹) و «مافیای قدرت و دفت دموکراسی در کردستان» نوشتۀ‌خود او بوده‌است. قانعی‌فرد این دو کتاب را به عنوان ترجمه از نوشته‌های روناک یاسین چاپ کرده و در این کتاب‌ها نام روناک یاسین به عنوان نویسنده و نام عرفان قانعی‌فرد به عنوان مترجم درج شده‌بود. پس از گذشت ۱۰ سال از تاریخ چاپ این کتاب، در سال ۱۳۸۹ حسین حسینی استاد دانشگاه سلیمانیه در مطلبی نتیجۀ تلاش خود برای شناختن شخصیت روناک یاسین را که قانعی‌فرد از او به عنوان استاد دانشگاه هاروارد یاد کرده‌بود،‌اعلام کرد و به این نتیجه رسید که چنین شخصیتی وجود ندارد.[2] پس از مشخص شدن جعلی بون شخصیت روناک یاسین و اینکه دو کتابی که قانعی‌فرد از وی ترجمه کرده در واقع نوشتۀ‌ خود اوست، وی در مصاحبه با اردوان روزبه گزارشگر رادیو کوچه به دفاع از خود پرداخت و در رابطه با شخصیت روناک یاسین گفت:

این موضوع مانند این است که شخصی دنبال پلنگ صورتی بگردد تا ببیند در کجا متولد شده و در کجا مرده است یا آگاتا کریستی یا پسر شجاع را پیدا کنیم.[3]

زندگی‌نامۀ جعلی

خیلی زود نام روناک یاسین در سایت‌ها و وبلاگ‌ها به عنوان «مشاهیر مریوان» و «دانشمندان کرد» تکرار شد و حتی عبدالجبار محمدالجباری در کتاب زنان نامدار کُرد بدون تحقیق به نام او اشاره کرد و تا آنجا پیش رفت که او را «روناک یاسین مریوانی» نامید.[4] با این حال تمام مطالبی که دربارۀ‌ او نقل شده‌است در نهایت از همان یادداشت قانعی‌فرد در روزنامۀ‌ شرق سرچشمه می‌گرفتند. به ادعای قانعی‌فرد وی ۳۰ ژوئیه ۱۹۲۰ در یکی از روستاهای اطراف مریوان به دنیا آمده و در بامداد روز شنبه ۱۳ آوریل سال ۲۰۰۲ به علت سکته مغزی در سن ۸۲ سالگی در بیمارستان جان هاپکینز واشینگتن درگذشته‌است.[5]

قانعی‌فرد ادعا می‌کرد که یاسین در فاصلهٔ سال‌های ۱۳۴۴ ه. ش تا ۱۳۴۶ ه. ش به تحقیق در زمینهٔ اسطوره‌شناسی در مصر، سوریه و چین مشغول بوده‌است و در سال ۱۳۴۹ وارد دانشگاه الازهر مصر شده‌است. سپس در سال ۱۹۵۳ کرسی دانشگاه اوپسالای سوئد را به دست آورده و پس از مدتی تحصیل در دانشگاه مسکو و تحقیقاتی در زمینه اسطوره‌شناسی در فاصله سال‌های ۱۹۶۵ تا ۱۹۶۷ انجام داده، در نهایت در دانشگاه هاروارد آمریکا به تدریس اسطوره‌شناسی پرداخته‌است.

ادعای بزرگتر قانعی‌فرد این بود که شخصیت جعلی مزبور در سال ۱۳۴۸ ه. ش به همراه ساموئل بکت جلسات نقد ادبی درام‌های تمثیلی را برگزار کرده و در سال ۱۳۵۱ ه. ش (۱۹۷۲ م) کاندیدای جایزهٔ ادبی پولیتزر شده‌است.

قانعی‌فرد دست آخر مدعی شد که یاسین ۱۱۰ مقالۀ ادبی و تحلیلی در تحقیق اسطوره شناسی، مجموعه نقد ادبی، بررسی اسطوره‌ها از مصر تا چین نوشته که دو کتاب «خاطرات یک رعیت کرد» و مجموعه مقالات «مافیای قدرت و دفن دموکراسی» از میان آثار او توسط قانعی‌فرد ترجمه شده‌است.[6][7] این دو کتاب نوشتۀ خود قانعی‌فرد هستند و در نهایت مشخص شد که شخصیتی به نام روناک یاسین وجود خارجی نداشته‌است.

بخشی از کتابشناسی
  • رزان، خاطرات یک رعیت کرد (ترجمه عرفان قانعی فرد)

منابع
  1. بانک اطلاعات نشریات کشور: مراسم بزرگداشت اسطوره‌شناس فقید ایرانی، در روزنامۀ شرق، نوشته‌شده در ۸ شهریور ۱۳۸۵ توسط عرفان قانعی‌فرد؛ بازدید در ۱۸ امرداد ۱۳۹۶.
  2. راه سبز امید: گر بدی گفت حسودی و رفیقی رنجید، نوشتۀ عایشه محمدی، نوشته‌شده در ۲۹ بهمن ۱۳۹۰؛ بایگانی‌شده در ۹ اوت ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine بازدید در ۱۸ امرداد ۱۳۹۶.
  3. رادیو کوچه: عرفان قانعی فرد در پاسخ به انتشار نوشته ای در جرس: «چرا پاسخم را جرس منتشر نکرد»، گفت‌گوی عرفان قانعی‌فرد با اردوان روزبه، نوشته‌شده در ۱ اسفند ۱۳۹۰؛ بایگانی‌شده در ۹ اوت ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine بازدید در ۱۸ امرداد ۱۳۹۶.
  4. محمد الجباری، عبدالجبار (۱۳۸۲). زنان نامدار کرد. سنندج: مترجم احمد محمدی. صص. ۷۷–۸۱. شابک ۹۶۴-۳۶۰-۹۵۷-X.
  5. «یک مترجم: جامعه کتابخوان به دنبال حرف تازه است». دریافت‌شده در ۲۷ آوریل ۲۰۱۷.
  6. سنوور نشریه دانشگاه پیام نور مرکز مریوان. دانشگاه پیام نور. ۱۳۸۱. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  7. هفته نامه سیروان. شماره ۱۸۹، سال پنجم، پنج شنبه ۱۶ شهریور ۱۳۸۱. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک); پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.