سعید حنایی
سعید حنایی (١۶ فروردین ١٣۴١ – ٢٨ فروردین ١٣٨١) یکی از قاتلان زنجیره‌ای ایران بود که زنان خیابانی را در مشهد به قتل می‌رساند. وی کارگری بود که به‌همراه همسر و دو پسرش در خانه‌ای در منطقهٔ فقیرنشین مشهد زندگی می‌کرد.
| سعید حنایی | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۱۶ فروردین ۱۳۴۱ مشهد |
| درگذشت | ۲۸ فروردین ۱۳۸۱ (۴۰ سال) زندان مرکزی مشهد |
| علت درگذشت | اعدام |
| دیگر نام‌ها | قاتل عنکبوتی شکارچی زنان خیابانی مشهد |
| مجازات | اعدام |
| جزئیات | |
| قربانیان | ۱۶ نفر |
مدت رخداد بزه | ٧ مرداد ۱۳۷۹–١۶ مرداد ۱۳۸۰ |
| کشور |  ایران |
| ایالت(ها) | شهر مشهد |
در مورد زندگی این فرد تاکنون یک مستند در سال ٢٠٠١ با نام «و عنکبوت آمد» و یک فیلم سینمایی در سال ۱۳۹٨ به نام «عنکبوت» با بازی محسن تنابنده در نقش سعید ساخته شده‌است.
قتل‌ها
او توسط قاضی غلامرضا منصوری در جلسات متعدد دادرسی محاکمه [1][2]و در پروندهٔ وی ۱۱ قتل ثبت شده بود که وی پس از دستگیری خودش به ۵ مورد دیگر اعتراف کرد. وی طی مرداد ۷۹ تا مرداد ۸۰ به ۱۶ فقره قتل دست زد که به قرار زیر است:
- ۷ مرداد ۱۳۷۹، افسانه کریم‌پور زنی ۳۰ ساله که دختری ۹ ساله نیز داشت، ناپدید شد.
- ۱۰ مرداد ۷۹، زنی به نام لیلا آشفته در حالی که خفه شده بود، در زیر بوته‌زارهای گوجه فرنگی در حوالی جاده خین‌عرب مشهد پیدا شد.
- ۱۱ مرداد ۷۹، در محله سجادشهر مشهد، جسد زنی به نام فریبا رحیم پور در یک گونی زرد رنگ کشف شد. او هم خفه شده بود.
- ۳ دی ۷۹، کمی بالاتر از شرکت ایران خودرو مشهد، چادری مشکی که جسد زنی در آن پیچیده شده بود، کشف گردید. این زن معصومه نام داشت.
- ۱۶ بهمن ۷۹، باز هم در روبه‌روی ایران خودرو، جسد زنی پیچیده در چادر کشف شد. نام این زن، سارا رحمانی ۲۷ ساله بود.
- ۲۹ بهمن ۷۹، جسد زنی ۴۵ ساله به نام اعظم عبدی، در حالی که خفه شده بود در حوالی جاده خین‌عرب کشف شد.
- ۱۹ اسفند ۷۹، جسد زن ۵۰ ساله‌ای به نام سکینه کیهان‌زاده در شمال شرقی مشهد کشف شد. جسد این زن نیز در چادری سیاه پیچیده شده بود.
- ۲۳ اسفند ۷۹، جسد زن دیگری به نام خدیجه کامل قصری که با روسری خفه شده بود، در روستای دوست‌آباد حوالی مشهد کشف شد.
- ۱۲ فروردین ۱۳۸۰، در حاشیه جاده قوچان - مشهد، در جوار میدان شهید فهمیده و جاده خین‌عرب، جنازه زنی پیچیده در چادر مشکی کشف شد. این زن مرضیه سعادتیان ۳۵ ساله بود
- ۱۴ فروردین ۸۰، جسد مریم، ۳۵ ساله در حالی که خفه شده و در چادری پیچیده شده بود، کشف گردید.
- ۱۵ فروردین ۸۰، جسد طوبی جشن‌آبادی، ۳۵ ساله ، در چادری پیچیده شده بود، کشف شد.
- ۲۴ فروردین ۸۰، عذرا حاجی‌زاده ۳۱ ساله خفه شده بود. جسد در خیابان خیام شمالی مشهد کشف شد.
- ۳ تیر ۸۰، جسد مریم بیگی ۲۸ ساله در بلوار شهید موسوی مشهد و اجساد شیوا و زهرا نیز در نقاطی در همان نزدیکی کشف شد. هر سه آن‌ها خفه شده بودند.
- ۱۱ تیر ۸۰، جسد لیلا، ۲۰ ساله که خفه شده بود در مشهد پیدا شد.
- ۲۴ تیر ۸۰، جسد محبوبه الهی ۱۸ ساله در جاده قدیم قوچان کشف شد.
- مرداد ۸۰، زهرا صدخسروی ۳۳ ساله آخرین قربانی بود که رسانه‌ها قاتل این زنان را «قاتل عنکبوتی» نامیدند.
انگیزه قاتل
حنایی خود را شخصی مذهبی معرفی کرده و دارای سابقه رزمندگی در دوران جنگ بود. به گواهی سکنه محل وی فردی آرام و بدور از حاشیه بوده‌است. همسر وی توسط یک راننده مسافرکش مورد تعرض قرار گرفت به همین دلیل او زنان خیابانی را مسؤول این اتفاق دانست. همه قربانیان حنایی، تن‌فروشان خیابانی بودند. وی به گفته خودش می‌خواست جامعه را از فساد و فحشا پاک کند. حنایی در پاسخ به خبرنگاری که دربارهٔ فرجام پرونده‌اش از وی سؤال کرد پاسخ داد: «من فقط یک نفر هستم. در استخر ماهی‌ها با کم شدن یکی اتفاقی نمی‌افتد. مهم آن است که آب مسموم نشود.»
دستگیری
مژگان، آخرین هدف حنایی بود که توانست از دست او بگریزد. پس از گذشت یک‌هفته مژگان در طرح ویژه پلیس دستگیر شد و در بازجویی‌های به‌عمل آمده به ماجرای سوء قصد به جانش اقرار کرد و با آدرسی که مأموران از وی گرفتند، موفق به دستگیری سعید حنایی شدند، سردار مؤمنی در پاسخ به این سؤال که آیا یک اتفاق ویژه سبب لو رفتن قاتل شد یا اینکه دقیقاً برنامه‌ریزی شده موفق به دستگیری شدید گفت: دقیقاً برنامه‌ریزی کرده بودیم. ایشان سر همه صحنه‌های قتل خود، حاضر می‌شد حتی در برخی از مواقع به جا به جایی جنازه‌ها کمک می‌کرد. یک بار نیز دستگیر شده بود اما با رد گم کردن توانست از دست پلیس خلاص شود؛ ولی نهایتاً با طراحی که صورت گرفت و تمام نیروهای انتظامی منطقه را برای دستگیری بسیج کردیم دستگیر شد.[3]
عناوین اتهامی
نماینده مدعی‌العموم با اشاره به «شواهد موجود، از جمله اقاریر صریح، روشن و مکرر متهم، بازسازی صحنه‌های قتل توسط وی و انطباق با شواهد موجود، کشف اجساد مقتولین، اظهارات خانم مژگان حیدری که از دست متهم فرار کرده بود و معاینات پزشکی قانونی»، اتهامات وی را «سرقت، جعل کارت بسیج و جعل کارت امر به معروف و نهی از منکر و ارتکاب ۱۳ مورد زنای محصنه» عنوان کرد و از ریاست دادگاه خواستار اشد مجازات برای متهم شد.[4] وی با اشاره به گفته‌های حنایی در جلسه دوم دادگاه که انگیزه خود را خیرخواهانه بیان کرده بود، گفت: «اگر انگیزهٔ خیرخواهانه‌ای در کار بوده‌است، پس چرا در ۱۳ مورد از ۱۶ مورد قتلش دست به تجاوز زده‌است.»[5]
اعدام
حکم اعدام عامل قتلهای عنکبوتی به جرم قتل ۱۶ زن در شهر مشهد سحرگاه ۲۸ فروردین ۱۳۸۱ با حضور مقامات قضایی، اولیای دم و مأموران نیروی انتظامی در محوطه زندان مرکزی مشهد اجرا شد.
گفته می شود که سعید حنایی در حالیکه مامور اجرای حکم طناب دار را بر گردن او می انداخت، خطاب به غلامرضا منصوری، قاضی پرونده، فریاد می زده:"قرارمان این نبود"!
فیلم مستند
فیلم مستندی به نام «و عنکبوت آمد» به کارگردانی مازیار بهاری دربارهٔ سعید حنایی و قتلهای او ساخته شده که شامل مصاحبه با اوست.
جستارهای وابسته
منابع
- «اولین جلسه دادرسی». خبرگزاری ایسنا (دانشجویان جمهوری اسلامی). ۱۳۸۰/۰۶/۳۱. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - «قاضی منصوری از پرونده سعید حنایی تا...». همشهری آنلاین. ۱۳۹۹/۰۴/۰۲. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - «فروشگاه اینترنتی همشهری مارکت | دو هفته نامه همشهری سرنخ شماره 338». hamshahrimarket.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۲.
- «اولین جلسه رسیدگی به اتهامات سعید حنایی برگزار شد». ایسنا. ۲۰۰۱-۰۹-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۷-۱۱.
- «دومین جلسه رسیدگی به پرونده اتهامات سعید حنایی برگزار شد». ایسنا. ۲۰۰۱-۱۰-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۷-۱۱.