سنگ‌نوشته مهرنرسه

سنگ‌نوشتهٔ مهرنرسه سنگ‌نوشته‌ای بر دامنهٔ کوه جنوبی گذرگاه تنگاب،[2] در مسیر جادهٔ باستانی شهر گور است که به فرمان مهرنرسه وزیر ساسانی و به یادبود احداث پلی در این محل نگاشته شده‌است.[3] کتیبه مهرنرسه در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.

سنگ‌نوشتهٔ مهرنرسه
نامسنگ‌نوشتهٔ مهرنرسه
کشورایران
استاناستان فارس
شهرستانشهرستان فیروزآباد
بخشمرکزی
اطلاعات اثر
کاربریسنگ‌نوشتهٔ یادبود
دیرینگینیمهٔ اول سدهٔ پنجم میلادی
دورهٔ ساخت اثردوره ساسانیان
بانی اثرمهرنرسه
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۱۹۳۱۷[1]
تاریخ ثبت ملی۱ مرداد ۱۳۸۶

ویژگی‌ها

سنگ‌نوشته بر سطحی به ابعاد ۸۰ در ۵۰ سانتیمتر و در هفت سطر درشت پهلوی نوشته شده[4] و در آن آثار فرسایش به ویژه در سطرهای اول، ششم و هفتم دیده می‌شود.[5] هم کتیبه و هم بقایای پل مربوط به آن نزدیک نقش‌برجسته تاج‌ستانی اردشیر بابکان قرار دارند.

کشف و خوانش

نخستین بار ارنست هرتسفلد در گزارش سال ۱۹۲۴ خود به انجمن خاورشناسی آلمان از وجود این کتیبه خبر داد[6] ، اگر چه ندانسته آن را متعلق به ابرسام وزیر اردشیر بابکان دانست. در سال ۱۹۴۷ رومن گیرشمن نسخه‌ای از کتیبه و برگردان فرانسوی آن را ارائه داد. او نیز مانند هرتسفلد معتقد بود که کتیبه به سفارش ابرسام نوشته شده‌است .[5]

والتر هنینگ زبان‌شناس که در درستی خوانش هرتسفلد و گیرشمن تردید داشت، ضمن سفری به ایران در سال ۱۹۵۰ فرصت یافت تا کتیبه را از نزدیک ببیند و یک قالب لاتکس از آن بگیرد. با بررسی دقیق قالب، سرانجام هنینگ توانست نام واقعی صاحب کتیبه – مهر نرسه – را در میانه سطر اول و انتهای سطر چهارم بازشناسد.

متن
متن مربوطه در ویکی‌نبشته: سنگ‌نوشته مهرنرسه
نویسه‌گردانی
ZNE pwhly mtrnrshy ZY RBA
prmt’l rwb’n ZY NPŠE r’dy
MN SBW ZY NPŠH plm’t bstny
MNW PWN ZNE r’sy YATWN mtrnrshy
APš prcndyn ’plyny ’yw ABYDWN
AYKš ZNE wtly KON bsty APš
AD yzd’n hdyb’l mwsty W KDBA BYN LAYTY
آوانویسی
ēn puhl Mirhnarseh ī wuzurg
framadār rūwān ī xwēš rāy
az xīr ī xwēš framād bastan
kē pad ēn rāh āmad Mihrnarseh
u-š frazandān āfrīn ēw kunēd
u-š ēn widār nūn bast u-š
tā yazdān ayār must ud drō andar nest
ترجمه
این پل به دستور مهرنرسه،
وزرگ فرمذار، برای شادی روان خویش
و با هزینهٔ خویش ساخته شد.
هر که به این راه بیاید، مهرنرسه
و فرزندانش را دعا کند
زیرا که او این گذرگاه را در این‌جا بنا نهاد.
با کمک و لطف خداوند، نادرستی و فریب در آن‌جا نخواهد بود

جستارهای وابسته

پانویس
  1. «دانشنامه تاریخ معماری ایرانشهر: کتیبه مهرنرسه». بایگانی‌شده از اصلی در 13 اكتبر 2019. دریافت‌شده در 13 اكتبر 2019. تاریخ وارد شده در |بازبینی=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  2. «سایت تخصصی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری: پل مهرنرسه». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۲.
  3. تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، ص ۹۵و ۹۶
  4. «دانشنامه آریانیکا: بقایای پل مهرنرسه، فیروزآباد فارس». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۲.
  5. The Inscription of Firuzabad by W. B. Henning
  6. متن گزارش هرتسفلد (به آلمانی)

منابع
  • تفضلی، احمد، و به کوشش آموزگار، ژاله. تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام. تهران: انتشارات سخن، ۱۳۷۶ شابک ‎۹۶۴−۵۹۸۳−۱۴−۲

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.