عباسقلی آدمیت
عباسقلی خان قزوینی ملقب به آدمیت (۱۲۴۰ – ۱۳۱۸ خورشیدی) فعال سیاسی و بنیان‌گذار جامع آدمیت بود.
| آدمیت عباسقلی خان قزوینی | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۱۲۴۰ خورشیدی |
| درگذشت | ۱۳۱۸ خورشیدی تهران |
| محل زندگی | تهران |
| ملیت | ایرانی |
| پیشه | فعال اجتماعی |
| حزب سیاسی | جامع آدمیت |
| خویشاوندان | فریدون آدمیت تهمورث آدمیت |
شرح حال
در ۱۲۴۰ خورشیدی در قزوین به دنیا آمد در کودکی پدرش عیوضعلی خان را از دست داد و زیر نظر شوهر خواهرش میرزا محمد خان قزوینی که منشی کامران میرزا بود پرورش یافت. در بیست سالگی وارد تشکیلات دیوانی میرزا یحیی خان مشیرالدوله شد و مشیرالدوله موجب آشنایی وی با میرزا ملکم خان و محافل روشنفکری گردید پس از این آشنایی بود که او وارد عرصه سیاست و مروج افکار آزادی‌خواهی شد. افکار قانون‌خواهی و آزادی‌خواهی از بیست سال پیش و با نوشته‌های طالبوف تبریزی و مستشارالدوله در میان ملت و دربار رخنه کرده بود. سال ۱۲۶۸ خورشیدی و همزمان با انتشار روزنامه قانون توسط ملکم، وی شروع به نشر و تبلیغ عقاید وی کرد و گفته می‌شد که عضو انجمن فراموشخانه شده بود.[1][2]
انجمن آدمیت
پس از قتل ناصرالدین شاه در اردیبهشت ۱۲۷۵، آدمیت انجمنی بنام انجمن آدمیت را بنیاد نهاد و تا سال ۱۲۸۷ که مجلس توسط محمدعلی شاه به توپ بسته شد ریاست آن را عهده‌دار بود.[3] [2] گفته شده‌است که این مجمع برای برپایی سه هدف عمده یعنی به کاربردن مهندسی اجتماعی برای دستیابی به توسعه ملی، کسب آزادی های فردی و دستیابی به برابری حقوقی همگان تلاش می‌کرده‌است.[1]
عاقبت کار
بعد از ترور نافرجام محمدعلی شاه وی توانست با توصیه‌های خود از خشونت شاه بکاهد و افرادی را از عقوبت نجات دهد.[2] آدمیت بعد از سفر نافرجامی برای دیدن ملکم خان، بمدت ۳۰ سال خانه‌نشین و منزوی گردید و در سال ۱۳۱۸ خورشیدی فوت نمود بازماندگان وی عبارتند از صادق آدمیت، فریدون آدمیت، طهمورث آدمیت و منوچهر آدمیت.
منابع
- آدمیت (۱۳۴۰). فکر آزادي و مقدمه نهضت مشروطيت. انتشارات سخن. ص. ۲۰۶. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=را بررسی کنید (کمک); پارامتر|تاریخ بازیابی=نیاز به وارد کردن|پیوند=دارد (کمک) - کریمی، سکینه. «عباسقلي آدميت». موسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران.
- زرینی، حسن. «جامع آدمیت». دانشنامه جهان اسلام.