عبدالکریم ابن ابی‌العوجاء

عبدالکریم ابن ابی العوجا از زندیقان مشهور در عصر مهدی خلیفه عباسی(مهدی عباسی) بود.

نام و نسب

نام او در بیشترِ منابع «‌عبدالکریم‌» ذکر شده، ولی برخی از منابع او را به نام‌های دیگر ذکر کرده‌اند: در البدایة و النهایة[1] نام او «‌محمّد‌» و در الفهرست [2] «‌نعمان‌» آمده که احتمالا هر دو اشتباه است. بلاذری پدر او را نُوَیره می‌نامد[3] که از بنی عمرو بن ثعلبة بن عامر بن ذُهْل بن ثعلبه بوده‌است.[4] منابع موجود از زمان تولد و اوایل زندگی او سخن نگفته‌اند، ولی می‌توان گفت که او به خانوده‌ای بزرگ تعلق داشته و دایی مَعْن بن زائده شیبانی بوده‌است.[5]


زندگی

از زندگی وی اطلاعات چندانی در دست نیست. وی مدتی شاگرد حسن بصری بود، اما پس از چندی از وی جدا شد.[6]


از آزادی نسبی در دوران خود استفاده کرد و به ترویج اندیشه‌هایش پرداخت، گفته شده‌است که مریدانی داشته‌است.

برخی وی را دهری دانسته‌اند و برخی مانوی. به اعتقاد عبدالحسین زرینکوب، [7]عبدالکریم ابن ابی العوجا آیین مانی داشت و در نشر آن اهتمام می‌ورزید و در اثبات آیین خویش با مخالفان آشکارا مناظره می‌کرد. بعضی از مناظره‌هایی را که او با ابولهذیل علاف از معتزله بغداد داشته‌است در کتاب‌ها نقل شده‌است.[8] بلاذری توهین به قرآن و نماز را علت قتل وی بر شمرده‌است.

منابع
  1. ابن کثیر، ج۱۰، ص۱۱۳.
  2. ابن ندیم، ص۴۰۱.
  3. بلاذری، ج۳، ص۹۵.
  4. ابن حزم، ص۳۱۶.
  5. طبری، ج۸، ص۴۷، ۴۸؛ بیرونی، آثار الباقیة، ص۶۷؛ اسفراینی، ص۸۱.
  6. دانشنامه بزرگ اسلامی،مسعود جلالی مقدم
  7. «ابن ابی العوجا و امام صادق(ع)». وبگاه تاریخ اسلام. دریافت‌شده در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۲.
  8. اقتباس از دو قرن سکوت؛دکتر عبدالحسین زرینکوب، چاپ دوم،1336،انتشارات امیرکبیر صفحات 259و260
  • دو قرن سکوت؛دکتر عبدالحسین زرینکوب، چاپ دوم،۱۳۳۶، انتشارات امیرکبیر صفحات ۲۵۹و۲۶۰
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.