علی رضاقلی
علی رضاقلی (متولد ۱۳۲۶، تهران) پژوهشگر ایرانی حوزه جامعه‌شناسی و علوم سیاسی است. او با نوشتن دو کتاب جامعه‌شناسی خودکامگی و جامعه‌شناسی نخبه‌کشی در صحنه جامعه‌شناسی ایران مطرح شد.
زندگی
علی رضاقلی در ۱۳۲۶ در شمیران به دنیا آمد. پدرش بنا بود. علی تحصیلات متوسطه را در رشته ادبی در ۱۳۴۶ در دبیرستان بهرام قلهک شمیران به پایان رساند و در همان سال به رشته علوم سیاسی دانشکده حقوق دانشگاه تهران راه یافت. وی در ۱۳۵۰ موفق به اخذ دانشنامه کارشناسی از دانشگاه تهران شد.در دوران تحصیل به حسینیه ارشاد هم رفت و آمد داشت و در جلسات سخنرانی آنجا شرکت می‌کرد.
پس از گذراندن خدمت سربازی مدتی وارد بازار کار شد و اقدام به خرید کامیون و تریلی نمود. در این دوره تلاش می‌کرد پول لازم برای ادامه تحصیل در خارج از کشور را جمع کند.
در سال ۱۳۵۳ جهت ادامه تحصیل به دانشگاه سوربن و سپس مدرسه سیاسی مطالعات عالی پاریس رفت و جامعه‌شناسی سیاسی خواند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، پایان‌نامه دکترا را نیمه‌تمام رها کرد و به ایران بازگشت و به طور غیر رسمی به مطالعه و پژوهش در حوزه جامعه‌شناسی و اقتصاد سیاسی ایران پرداخت.
دیدگاه
او در مقالات و مصاحبه‌ها به این نکته اشاره کرده که در طول زمان متوجه شده نظریات غربی هر چند باید مورد مطالعه قرار گیرد اما الزاماً قالب تن جامعه‌ی استبدادزده ایران نیست. از این رو مدت زمان زیادی از وقت خود را صرف مطالعه تاریخ و ادبیات ایران کرده است. وی بر این باور است که شاهنامه فردوسی، فارغ از ارزش ادبی، شرحی بر اقتصاد سیاسی ایران باستان است. [1]
مشاغل
- عضویت در کمیته انقلاب اسلامی ۱۳۵۷
- فرماندار پاوه در دولت موقت
- فعالیت در استانداری خوزستان در آغاز جنگ ایران و عراق
- عضو هیئت مدیره شرکت ملی نفت ایران (۱۳۶۱ تا ۱۳۶۴)
- مدیر امور اداری شرکت ملی نفت (۱۳۶۱ تا ۱۳۶۴)
- مشاور وزیر پست، تلگراف و تلفن (۱۳۶۴ تا ۱۳۷۶)
- موسس و رئیس مرکز تحقیقات پست (۱۳۶۷ تا ۱۳۸۷)
آثار
کتاب‌ها:
- جامعه‌شناسی خودکامگی: تحلیل جامعه‌شناختی ضحاک ماردوش، تهران: نشر نی، ۱۳۶۷.
- جامعه‌شناسی نخبه‌کشی قائم‌مقام، امیرکبیر، مصدق: تحلیل جامعه‌شناختی برخی از ریشه‌های تاریخی استبداد و عقب‌ماندگی در ایران، تهران: نشر نی، ۱۳۷۷ (تا اردیبهشت ۱۳۹۸ به چاپ ۴۴ رسیده بود)[2]
- اگر نورث ایرانی بود، تهران: موسسه غیرانتفاعی مطالعات دین و اقتصاد، نهادگرا، ۱۳۹۸.
مقالات:
- رضاقلی، علی (بهار ۱۳۷۸). «نقد کتاب جامعه‌شناسی نخبه‌کشی». فصلنامه مطالعات راهبردی (پیاپی ۳): ۲۱۴.
- رضاقلی، علی (پاییز ۱۳۸۴). «تاریخ، توسعه و توسعه نیافتگی (نگرشی تطبیقی به آراء ابن خلدون، مارکس و بازرگان، نورث)». فصلنامه اقتصاد و جامعه (۵): ۸۸.
- رضاقلی، علی (بهار ۱۳۸۵). «نهادهای غارتی در اقتصاد ایران (اگر نورث ایرانی بود)». فصلنامه اقتصاد و جامعه: ۹۶.
- رضاقلی، علی (پاییز ۱۳۸۵). «نمک زندگی». فصلنامه اقتصاد و جامعه (۹): ۸.
- رضاقلی، علی (پاییز و زمستان ۱۳۸۸). «سوراخ کژدم تحلیل تاریخی سعدی از رابطه سیاست و اقتصاد در ایران شرحی بر گلستان». فصلنامه اقتصاد و جامعه. سال ششم (۲۱ و ۲۲): ۱۳۳.
- رضاقلی، علی (بهمن و اسفند ۱۳۸۸). «شرحی بر روحیه ایرانی از مهندس بازرگان و باب اول گلستان سعدی: تو مر خلق را پریشان برای چه می‌کنی؟» (PDF). آئین (۲۶ و ۲۷): ۵۲ تا ۵۹.
- رضاقلی، علی (تیر و مرداد ۱۳۸۹). «توسعه و تله تاریخ» (PDF). دوماهنامه چشم‌انداز ایران.
- رضاقلی، علی (دی و بهمن ۱۳۹۳). «فرهنگ مشوق رانت شومپیتری در برابر فرهنگ مشوق رانت غیرمولد» (PDF). دوماهنامه چشم‌انداز ایران.
- رضاقلی، علی؛ غلامی، سمیرا (اسفند ۱۳۹۳ و فروردین ۱۳۹۴). «فرهنگ تولیدی در مقابل فرهنگ غارتی». دوماهنامه چشم‌انداز ایران (۹۰): ۹۸.
دیگر آثار:
- گرداوری و تنظیم درس‌گفتارهای کلاس روش‌شناسی علوم انسانی عبدالکریم سروش و چاپ کتاب «درس‌هایی در فلسفه علم‌الاجتماع»
- کتاب های در دست تالیف و تدوین: “جامعه شناسی اقتصادی ایران: غارتی یا رقابتی”، “شرحی بر تاریخ مبارک غازانی به سبک نهادگرایان جدید”، ” تاریخ اقتصاد سیاسی ایران به روایت شاهنامه فردوسی و با روش شناسی اقتصاد نهادگرای جدید”
- تالیف مقالات مختلف و متعدد علمی در فصلنامه‌های معتبر کشور
- مقالات فرهنگی و سیاسی گوناگون در مطبوعات تخصصی و عمومی
- ارائه سمینارها و سخنرانی های علمی و فرهنگی در همایش‌های مختلف علمی
مجله بخارا به سردبیری علی دهباشی شبی را به پاسداشت پنجاه سال کوشش‌های علمی و پژوهشی او با عنوان «شبِ علی رضاقلی» در روز جمعه ۲۳ فروردین ۱۳۹۸، در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی برگزار کرد. در این شب، تقی آزاد ارمکی، محمد ترکمان، هادی خانیکی، علی دهباشی، محسن رنانی، علی اصغر سعیدی، محمدتقی فاضل میبدی، حسن طایی، فرشاد مومنی و سراج‌الدین وحیدی سخنرانی کردند.
منابع
- رضاقلی، علی. «از پیچ و خم توسعه تا آبشخور فرهنگ» (PDF).
- حسینخانی، نگار (۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۸). «نخبگان مصلح تنهایند (مصاحبه با علی رضاقلی)». همشهری.
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به علی رضاقلی در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
سایت مجله بخارا http://bukharamag.com/1398.01.24584.html