فاطمه لره
فاطمه لُره یکی از نقالان زن و معشوقهٔ باباطاهر است.[1] او در قرن چهارم و پنجم هجری میزیستهاست.[2][3]
ارتباط او با باباطاهر
بر اساس کلام دوره شاه خوشین در سرانجام کتاب مقدس یارسان ، فاطمه به عنوان زنی یارسان و محبوبهٔ باباطاهر معرفی شدهاست. دکتر زرین کوب در کتاب جستجو در تصوف نیز آن را تأیید کردهاست.[1] برخی فاطمه لره را مادر یا خواهر باباطاهر دانستهاند؛ البته این سخن احتمالاً صحیح نیست. احتمال میرود علاوه بر فاطمه لُره، فرد دیگری فاطمه نام، وجود داشته که مادر یا خواهر باباطاهر بودهاست. چنانکه ادمونز میگوید: «فاطمه لره کسی بجز، بیبی فاطمه، خواهر و همدم باباطاهر، بودهاست.[1]
خود باباطاهر در دوبیتی زیر فاطمه را معشوق خود معرفی میکند:[1]
مه دوریشم لرم اعجاز دیرم | مه دوسی چوی خُوشین دمساز دیرم | |
مه معشوقی وَ نام فاطمه لُر | صنوبر قامت و پرناز دیرم |
نام
پژوهشگران در خصوص لقب «لُره» که برای فاطمه آمده، نظرات مختلفی دادهاند. برخی آن را نشان از متعلق بودن او به قوم لر دانستهاند. گروهی دیگر معتقدند که این واژه «لَره» است نه «لُره» و معنای آن لاغر است.[1]
ریشه قومی
به نظر میرسد فاطمه لُر و از قبیله بیره شاهی ساکن گَرین (منطقهای در شمال لرستان و جنوب نهاوند) بودهاست.[1] شاید این ناحیه خاستگاه باباطاهر نیز بوده یا حداقل او برای مدتی در آنجا سکونت گزیدهاست؛ همچنانکه میگوید:[1]
مه طاهر ساکن پای گرینم | مه درویش مسلک و آگر دروینِم | |
بوری درباغ خواوم لحظهای چند | که شاید وخت خواو روی تو بوینم |
مقبره

قبر فاطمه لره و همچنین فاطمه (مادر یا خواهر باباطاهر) در کنار قبر باباطاهر قرار دارد.[1]
جستارهای وابسته
منابع
- دکتر نصرالله امامی. «نکاتی در مشرب عرفانی باباطاهر همدانی» (PDF).
- «باباطاهر». لغتنامه دهخدا. دریافتشده در ۱ نوامبر ۲۰۱۴.
- «Bābā Ṭāher ʿOryān». Encyclopædia Britannica. دریافتشده در ۳۱ اکتبر ۲۰۱۴.