فلیکس گاتاری

پیر فلیکس گاتاری (به فرانسوی: Pierre-Félix Guattari) (زاده ۳۰ آوریل ۱۹۳۰ – درگذشته ۲۹ اوت ۱۹۹۲) روانشناس، فیلسوف و فعال پسامارکسیست فرانسوی بود. گاتاری بنیانگذار روش تحلیل شیزوئی و زیست-فلسفه است و برای کارهای مشترکی که با ژیل دلوز منتشر کرده شهرت دارد.[1][2]

فلیکس گاتاری
نام در زمان تولدپی یر فلیکس گاتاری
زادهٔ۳۰ آوریل ۱۹۳۰
پاریس، فرانسه
درگذشت۲۹ اوت ۱۹۹۲ (۶۲ سال)
پاریس
ملیتفرانسوی
تحصیلاتروانکاوی
دورهفلسفه غربی، روانشناسی
مکتبکمونیسم، پسامارکسیسم
استادانژاک لاکان
علایق اصلی
روانکاوی، فلسفه سیاسی، فلسفه و ادبیات
ایده‌های چشمگیر
ریزوم، تحلیل شیزوئی، زیست-فلسفه

زندگی

گاتاری در محله کارگرنشینی در شمال غرب پاریس فرانسه به دنیا آمد. وی در اوایل دهه پنجاه زیر نظر ژاک لاکان روانکاو مشهور فرانسوی تعلیم دید و تا زمان مرگش (بر اثر سکته قلبی) در سال ۱۹۹۲ در درمانگاه روانپزشکی لا برد (La Borde) مشغول به کار شد. این درمانگاه زیر نظر ژان آوری از شاگردان ژاک لاکان فعالیت می‌کرد. لابورد که یکی از بزرگترین مراکز روان درمانی زمان خود بود در عین حال محلی برای گفت و شنود و مواجهه دانشجویان و پژوهشگران رشته‌ها و حوزه‌های مختلفی چون فلسفه، روان‌شناسی، قوم شناسی، علوم اجتماعی و … بود. این مؤسسه پایگاه اصلی گاتاری تا زمان مرگ وی ماند.

از مهم‌ترین چرخش‌ها و تحولاتی که در درمانگاه لا بورد رشد پیدا کرد نقد و تعلیق روشهای کلاسیک تحلیل روانکاوانه و فاصله گرفتن از الگوی فرد گرایانه فرویدی به نفع مواجهه باز در گروه درمانی بود. همین فاصله گرفتن از الگوی فرد گرایانه روانکاوی در نحلهٔ فرویدی، و رفتن به سوی مواجهه‌های سوژه‌های متکثر در تعاملی پیچیده؛ گاتاری را به کندوکاوی گسترده‌تر در ابعاد فلسفی، تعامل سیاسی، طیف وسیعی از حوزه‌های فکری و فرهنگی (فلسفه، قوم نگاری، زبان‌شناسی، معماری و …) کشاند و در نهایت وی را به عنوان یکی از منتقدان روانکاوی مطرح ساخت.

دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰

بین سال‌های ۱۹۵۵ تا ۱۹۶۵ گاتاری در فعالیت‌های سیاسی درگیر بود، وی در این دوره ویراستار و همکار نشریه تروتسکیستی «راه کمونیست» (به فرانسوی: La Voie) بود. او از مبارزات ضد استعماری و همچنین اتونومیست‌های ایتالیایی حمایت می‌کرد. گاتاری یکی از اعضای گروه موسوم به G.T.P.S.I بود که در اوایل دهه ۱۹۶۰ از گروهی از روانکاوان تشکیل شده بود. این گروه در نوامبر ۱۹۶۵ انجمن روانکاوی نهادی را تشکیل دادند. در همین زمان بود که وی، همراه با شبه نظامیانی دیگر، فدراسیون گروه‌های مطالعه و پژوهش نهادی (F.G.E.R.I) و نشریه آن پژوهش (Recherche) را تأسیس کرد که در زمینه فلسفه، ریاضیات، روانکاوی، آموزش و پرورش، معماری و قوم‌شناسی مطالعه می‌کردند. فعالیت‌های فدراسیون گروه‌های مطالعه و پژوهش نهادی نشان دهنده جنبه‌های مختلف دل مشغولی‌های سیاسی و فرهنگی گاتاری است. این فدراسیون در زمینه‌های مختلفی همچون فعالیت‌های ضد جنگ در الجزایر و ویتنام، کمک به پژوهش‌های روانشناسی و روانکاوی، تأسیس گروه دوستی فرانسه و چین، مطالعات در زمینه معماری و ساخت بیمارستانی برای دانشجویان و کارگران جوان و … فعالیت می‌کرد.

وی یکی از بنیانگذاران سازمان همبستگی و کمک به انقلاب آمریکای لاتین (OSARLA) بود. گاتاری از همان آغاز اعتراض‌های ۱۹۸۶ فرانسه در ۲۲ مارس آن سال درگیر این اعتراض‌ها شد. پس از این اعتراض‌ها بود که وی با ژیل دلوز در دانشگاه وینسن ملاقات کرد و این امر آغازی برای همکاری این دو پژوهشگر بود که به انتشار کتاب ضد اودیپ انجامید. کتابی که میشل فوکو آن را «به مثابه مقدمه‌ای بر زندگی غیر فاشیستی» معرفی کرده‌است.

گاتاری در سال ۱۹۷۳ به دلیل انتشار مقاله‌ای در مجله پژوهش‌ها با موضوع همجنسگرایی به جرم «جریحه دار کردن عفت عمومی» در دادگاه محکوم شد.[3]

کتابشناسی

کتاب‌های ترجمه شده به فارسی

فضاهای جدید آزادی، فلیکس گاتاری و آنتونی نگری، ترجمه ایمان گنجی، کیوان مهتدی، تهران: روزبهان، ۱۳۹۱.

فلسفه چیست؟، ژیل دلوز و فلیکس گاتاری، ترجمه زهره اکسیری، پیمان غلامی، تهران: رخداد نو، ۱۳۹۱.

کافکا: به سوی ادبیات اقلیت، ژیل دلوز و فلیکس گاتاری، ترجمه شاپور بهیان، تهران: انتشارات ماهی، ۱۳۹۲.

کافکا به سوی یک ادبیات خُرد، ژیل دلوز و فلیکس گاتاری؛ ترجمه رضا سیروان و نسترن گوران، تهران: رخداد نو، ۱۳۹۲.

هزار فلات (کاپیتالیسم و اسکیزوفرنی)، ژیل دلوز و فلیکس گاتاری؛ ترجمه زهره اکسیری و دیگران؛ تهران: رخداد نو، ۱۳۹۱.

پانویس
  1. «Les séminaires Guattari». بایگانی‌شده از اصلی در ۳ فوریه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ اکتبر ۲۰۱۹.
  2. «ژیل دلوز و فلیکس گاتاری».
  3. Massumi، Brian (۱۹۹۳). A User's Guide to Capitalism and Schizophrenia: Deviations from Deleuze and Guattari. Massachusetts: MIT Press. صص. ۱۴۴. شابک ۰-۲۶۲-۶۳۱۴۳-۱.

پیوند به بیرون
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به فلیکس گاتاری در ویکی‌گفتاورد موجود است.

ژئو فیلسوفی ( Geophilosophy)

فلسفه چیست؟

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.