قرقیسیا
قرقیسیا (لاتین: Circesium) شهری بود در استان باستانی خسروان[1] از امپراتوری روم.
شهر امروزی بصیره در استان دیرالزور سوریه در محل قرقیسیای قدیم قرار دارد.
محل قرقیسیا در شمال سوریه است که در بین فرات و سرچشمه رودی بنام خابور قرار دارد. این شهر حدود ۱۰۰ کیلومتر با مرزهای امروزی عراق و ۲۰۰ کیلومتر با مرزهای امروزی ترکیه فاصله داشت و در نزدیکی شهر دیرالزور است.[2]
پیشینه
قرقیسیا در زمان ژوویان، امپراتور روم، برپایه پیماننامهای به ایرانیان واگذار شد.[3]
این شهر در سال ۱۹ هجری به دست مسلمانان افتاد و تلفظ نام لاتین آن در زبانهای مسلمانان به صورت قرقیسیا درآمد.[4]
در کتاب جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی درباره قرقیسیا چنین توضیح داده شدهاست: در حدود دویست میلی پایین رقه، قرقیسیا که همان کرکیسیوم قدیم است، در ساحل چپ دجله جایی که رودخانه خابور آبهای زیادی خود را در آن میریزد واقع است . ابن حوقل درباره قرقیسیا گوید شهری زیبا است که در آغوش باغستانی قرار داد . یاقوت و حمدالله مستوفی هر دو آن را محلی دانستهاند که کوچکتر از رحبه که شش فرسخی قرقیسیا و در جانب غربی فرات است.[5]
به باور مسلمانان در این محل در آینده نبردی به نام نبرد قرقیسیا روی خواهد داد که «مانند دیده نشده و نخواهد شد».
جستارهای وابسته
منابع
- Osrhoene
- مجتبی الساده (۱۳۸۳)، شش ماه پایانی، ترجمهٔ محمود مطهری نیا، تهران: موعود عصر، ص. ۱۲۷
- Encyclopaedia of Islam. Nw Ed. IV: "the+Persians+by+the+shameful+treaty"&source=bl&ots=F6DvllJF78&sig=GtFOuwz0lg1g0c1cIuuJg5X2VXU&hl=en&ei=1weCTpyLA4-8-QaByLzhDw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CBwQ6AEwAA#v=onepage&q="the%20Persians%20by%20the%20shameful%20treaty"&f=false Karkisiya. p.654.
- قاموس اعلام ترکی
- لسترنج، جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی، ترجمهٔ محمود عرفان، ص. ۱۱۳