قلعه تنکا
قلعه تنکا مربوط به سدهٔ ۶ ه.ق است و در شهرستان تنکابن، بخش خرمآباد، دهستان بلده، روستای قلعه گردن، تپه جنوبی قهوهخانه آبشار واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۱۹۶۲ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.[1]
قلعه تنکا | |
---|---|
نام | قلعه تنکا |
کشور | ایران |
استان | استان مازندران |
شهرستان | شهرستان تنکابن |
اطلاعات اثر | |
کاربری | قلعه |
اطلاعات ثبتی | |
شمارهٔ ثبت | ۲۱۹۶۲ |
تاریخ ثبت ملی | ۲۶ اسفند ۱۳۸۶ |
قلعه تنکا که به عنوان نمادی از شهر تنکابن قلمداد میشود، بر بلندای جنوب روستای قلعهگردن واقع شده و موقعیت آن به گونهای است که بر تنگه دو هزار و نیز دشت تنکابن اشراف دارد. نام تُنکابُن خود به معنی «در پای قلعهٔ تنکا» است.
این قلعه تاریخی حدود ۳۵۰ متر مربع گستره دارد و از سمت جنوب با شیب تند و از بقیه جهات با شیب ملایم به دامنه تپه منتهی میشود؛ ارتفاع تپهای که قلعه بر روی آن احداث شده در حدود ۵۰ متر است. این قلعه از سمت غرب با قلعه مارکوه رامسر دید هوایی دارد و به علت موقعیت ممتاز نظامی، بارها دست به دست گشته و چندین بار تخریب و آباد شدهاست.
کتاب تاریخ رویان، پیشینه این دژ را دستکم به میانههای سدهٔ ششم هجری قمری تخمین میزند و این قلعه در دوره مشروطه، مدتی پناهگاه میرزا کوچک خان جنگلی و یارانش بود، ولی پس از مشروطه موقعیت راهبردی خود را از دست داد و رو به ویرانی نهاد.
آنچه که امروزه از این قلعه بر جای مانده قسمتی از باروهای سنگچین آن است که با ملات ساروج مستحکم شدهاست.
جستارهای وابسته
منابع
- «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایرانشهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافتشده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.