محمود بستانی

محمود بُستانی (۱۳۵۶–۱۴۳۲ ق) یکی از نظریه پردازان، ادباء و شعرای معاصر عراق بود که مدت‌ها ساکن ایران بود.

محمود بُستانی
محمود بستانی
زادهٔ۱۳۵۶ قمری
نجف
درگذشت۸ ربیع الثانی ۱۴۳۲
قم
مدفننجف
محل زندگیساکن ایران
ملیتعراق
پیشهنظریه پرداز، ادیب و شاعر

تولد

بستانی در سال ۱۹۳۷م مطابق با ۱۳۵۶ ق در نجف در خانوادهای مذهبی چشم به جهان گشود.

پدر

پدر وی حاج عبدالحسین ابوریحه بوده‌است. کنیه ابوریحه به اعتبار شغل عطرفروشی وی بوده‌است.[1]

مادر ایرانی

مادر «محمود بستانی» از سادات خاندان سرابی است. مادر وی، فرزند سید حسین سرابی که از عالمان حوزه نجف است می‌باشد.[2]

تحصیلات در مصر و نجف

دکتر محمود بستانی حرکت علمی خود را با نگاهی ادیبانه آغاز کرد و چنان مصمم و با اراده این مسیر علمی را پی‌گرفت که مرزهای ظاهری را در هم شکست و تا غایت قصوای این دانش در روزگار خویش پیش رفت و با تحمل مشقت‌ها و سختی‌های بسیار دکترای ادبی خود را در گرایش نقد ادبی از جامعة الأزهر در کشور مصر کسب نمود.

پس از بازگشت از مصر در حوزه علمیه نجف به تحصیل معارف الهی پرداخت و تحصیلات مرحله لیسانس را در دانشکده فقه به اتمام رساند و در سال ۱۹۶۹ موفق به اخذ مدرک فوق لیسانس گردید سپس در سال ۱۹۷۳ تحصیلات دوره دکترایش را با تخصص در حوزه نقد ادبی در دانشگاه قاهره پشت سر گذاشت و در سال ۱۹۷۰م بر کرسی استادی زبان و ادبیات عربی در دانشکده فقه تکیه زد.

درگذشت

محمود بستانی ظهر دوشنبه ۲۳ اسفندماه ۱۳۸۹ برابر با ۸ ربیع الثانی ۱۴۳۲ در اثر ایست قلبی در شهر قم درگذشت و پیکر او برای دفن به نجف منتقل و در کنار کمیل بن زیاد، به خاک سپرده شد.

مقالات و اشعار و مسئولیت‌ها

بستانی بسیاری از آثار ادبی خود را در روزنامه‌های نجف منتشر می‌کرد. وی از بارزترین شعرای آن دوره در نجف می‌باشد. اشعار وی به بیان رمزی و سمبلیک متمایل بوده‌است. پس از مسافرت به ایران سالیانی در یکی از دانشکده‌های مشهد به تدریس مشغول بود ضمن آنکه در پژوهشگاه علوم رضوی به تحقیق و پژوهش اشتغال داشت. وی رئیس هیئت علمی مؤسسه جهانی سبطین علیهماالسلام نیز به عهده داشته‌است.

نقادی

وی کتاب فی نظریه النقدیه در ۱۴ شب در چهارده فصل نگاشتم؛ که بسیار مورد استقبال قرار گرفت. حتی از نظر یکی از ناقدان به نام جبرا ابراهیم جبرا یکی از ۴کتب برتر نقد ادبی در جهان دانسته است. . از منظر وی نقد ادبی جدید با نقد ادبی قدیم متفاوت است. بلکه به فرهنگ عصر توجه دارد. نقد ادبی صحیح سمت و سوی فنی نص را مورد لحاظ قرار دهد.[3]

نظریه تفسیری بستانی

بستانی در کتاب التفسیر البنائی للقرآن کریم با استفاده از روش تحلیل ساختاری که مبانی آن در القواعد البلاغیة تشریح شده‌است برای اولین‌بار یک دورهٔ کامل تفسیر بلاغی از قرآن ارائه شده‌است.

برنده جایزه سال کتاب

بستانی در القواعد البلاغیة به تحلیل علمی عنصر ادبی «داستان» پرداخته و مبانی آن را تبیین نموده است، در کتاب مشهور و رایج قصص القرآن دلالیا وجمالیا به تحلیل ادبی و زیبایی‌شناسی داستان‌های قرآن کریم می‌پردازد. این اثر ارزشمند کتاب سال جمهوری اسلامی در ایران بوده و در تمامی کشورهای اسلامی به عنوان اثری ممتاز و متمایز رایج است.

تالیفات

محمود بستانی نظرات بدیع خویش را در نشریات گوناگون ادبی، تفسیری، روانشناختی، جامعه‌شناسی و حوزه‌های گوناگون علوم انسانی ارائه کرده‌است آثاری که به اعتراف کنگره‌ها و نشست‌های بین‌المللی در مجامع علمی گوناگون در جهان اسلام، به حق نشأت گرفته از درونمایه‌های دین است و هیچ وابستگی فکری به اندیشه‌های مدعیان تمدن و علم ندارد. نگارش مقالات بی شمار، ارائه طرح‌های علمی متعدد و نظریات بدیع و تربیت شاگردان متعدد در کشورهای مختلف جهان اسلام حکایت‌گر تلاش‌های بی وقفهٔ این اندیشمند دینی است.[4]

اسامی تالیفات
  • ۱. المناهج النقدیة فی نقد المعاصرین (رساله دکترا)؛
  • ۲. فی النظریة النقدیة؛
  • ۳. النقد الادبی فی العراق؛
  • ۴. دراسات فنیة فی التعبیر القرآنی؛
  • ۵. دراسات فنیه فی قصص القرآن (به فارسی ترجمه شده‌است)؛
  • ۶. دراسات فی علم النفس الاسلامی (۲ ج)؛
  • ۷. القواعد البلاغیة فی ضوء النهج الاسلامی؛
  • ۸. تاریخ الادب العربی فی ضوء المنهج الاسلامی؛
  • ۹. الاسلام والفن؛
  • ۱۰. الاسلام وعلم النفس (به فارسی بنام اسلام و روانشناسی ترجمه شده‌است)؛
  • ۱۱. الاسلام وعلم الاجتماع؛
  • ۱۲. الإسلام والأدب
  • ۱۳. قصص القرآن دلالیّاً و جمالیّاً
  • ۱۴. التفسیر البنائی للقرآن الکریمه
  • ۱۵. تحقیق کتاب «المراسم العلویة»، سالار دیلمی؛
  • ۱۶. مقدمه بر «منتهی المطلب» علامه حلی، مشهد؛
  • ۱۷. مقدمه بر «الدروس الشرعیه»، شهید اول، مشهد؛
  • ۱۸. سلار، حمزة بن عزیز، المراسم، تحقیق دکتر محمود بستانی
  • ۱۹. دوره کامل فقه (مخطوط).


پیوند به بیرون

منابع
  1. ر. ک الدکتور محمود البستانی مفکرا اسلامیه، صص۱۶۵–۲۰۷
  2. الساعدی، محمد، الدکتور محمود البستانی مفکرا اسلامیا، ص۲۱–۲۳
  3. الدکتور محمود البستانی مفکرا اسلامیه، صص۱۶۵–۲۰۷
  4. خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) شعبه مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث
  • الدکتور محمود البستانی مفکر اسلامیا، به قلم شیخ محمد ساعدی، در سال ۱۴۲۴ منتشر شده‌است.
  • بررسی آثار ادبی دکتر محمود بستانی نظریه‌پرداز ادبیات اسلامی، موسی عربی، پایان‌نامه ارشد در دانشگاه تهران، مقدمه اثر
  • خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) شعبه مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث
  • گلشن ابرار، ج۱۱، محسن دریابیگی.
  • مجله المسلم المعاصر، ص۱۴۳٬۱۴۱۲ق
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.