مدار تشدید

مدار تشدید مداری است که که فرکانس آن به حدی می‌رسد که پدیدهٔ تشدید در آن رخ می‌دهد و سوسپتانس آن صفر می‌شود. فرکانسی که در آن مدار در حالت تشدید قرار می‌گیرد را فرکانس تشدید می‌گویند. با تغییر فرکانس مدار، مقدار ادمیتانس تغییر می‌کند و می‌توان منحنی تغییرات ادمیتانس نسبت به فرکانس رسم کرد. در حالت تشدید ادمیتانس کمینه بوده و فاز آن صفر است.[1] مدارهای تشدید را می‌توان به دو دستهٔ مدارهای تشدید سری و مدارهای تشدید موازی تقسیم کرد.[2] در مدار تشدید موازی ادمیتانسِ تشدید مساوی مقدار حقیقی آن و مقاومتی خالص است و ترکیب خازن و سلف در این دسته از مدارهای تشدید مانند یک مدار باز عمل می‌کند.[3] تغییرات اندازهٔ امپدانس (${\displaystyle \left|Z(j\omega )\right|}$) با تغییر فرکانس نیز در مدارها قابل توجه است، به طوری که در فرکانس تشدید به میزان بیشینهٔ خود می‌رسد. مقدار ${\displaystyle \left|Z(j\omega )\right|}$ در حالت تشدید مقاومتی خالص است. از نگاه فیزیکی، در حالت تشدید تمام جریان منبع از مقاومت‌ها عبور می‌کند و جمع جریان‌های سلف و خازنِ مدار صفر است. این در حالی است که در مدارهای تشدید موازی و در فرکانس‌های پایین، عمدهٔ جریان مدار از سلف و در فرکانس‌های بالا عمدهٔ جریان از خازن می‌گذرد.[4] جالب توجه است که در حالت تشدید اندازهٔ جریان و ولتاژهای شاخه‌هایی از مدار می‌تواند بسیار بیشتر از جریان و ولتاژ منبع باشد، برای نمونه در یک مدار تشدید سری با ورودی ولتاژ چند ولتی، ولتاژ دو سر سلف یا خازن ممکن است دامنه‌ای در حدود چندصد ولت داشته باشند![5]

یک مدار آراِل‌سی سری: اتصال سری یک مقاومت، یک سلف، و یک خازن

جستارهای وابسته

• آنتن
• نوسان‌ساز
• تشدید (فیزیک)
• فیلتر الکترونیکی
• Resonant energy transfer
• Antiresonance
• تشدیدگر

منابع

1. کوه و دسور، «تجزیه و تحلیل حالت دائمی سینوسی»، نظریه اساسی مدارها و شبکه‌ها، ۱:‎ ۴۴۷.
2. کوه و دسور، «تجزیه و تحلیل حالت دائمی سینوسی»، نظریه اساسی مدارها و شبکه‌ها، ۱:‎ ۴۴۶.
3. کوه و دسور، «تجزیه و تحلیل حالت دائمی سینوسی»، نظریه اساسی مدارها و شبکه‌ها، ۱:‎ ۴۴۷.
4. کوه و دسور، «تجزیه و تحلیل حالت دائمی سینوسی»، نظریه اساسی مدارها و شبکه‌ها، ۱:‎ ۴۴۹.
5. کوه و دسور، «تجزیه و تحلیل حالت دائمی سینوسی»، نظریه اساسی مدارها و شبکه‌ها، ۱:‎ ۴۵۲.

• کوه، ارنست؛ دسور، چارلز (۱۳۸۵). نظریه اساسی مدارها و شبکه‌ها. ترجمهٔ پرویز جبه‌دار مارالانی. انتشارات دانشگاه تهران. شابک ۹۶۴-۰۳-۹۲۶۶-۹.