مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن

اندیشه ایجاد «مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی» در قالب پروژه عمرانی سازمان ملل متحد «UNDP» از سال ۱۳۵۰ شکل گرفت و تا سال ۱۳۵۲که مرکز رسماً فعالیت خود را آغاز نمود، وظیفه تحقیق و پژوهش در زمینه ساختمان و مسکن، توسط «دفتر مطالعات و معیارهای ساختمانی» وزارت مسکن و شهرسازی وقت به انجام می‌رسید. اساسنامه پیشنهادی مرکز در سال ۱۳۵۶، به تصویب مجلسین وقت رسید و از آن زمان، مرکز دارای شخصیت سازمانی مستقل گردید و به عنوان یکی از سازمان‌های وابسته به وزارت مسکن و شهرسازی به وظایف تعیین شده در اساسنامه مبادرت نمود. در بهمن ماه سال ۱۳۹۰ و در پی تشکیل وزارت راه و شهرسازی از محل ادغام دو وزارتخانه «راه و ترابری» و «مسکن و شهرسازی» سابق، کلیه مراکز آموزشی و پژوهشی وزارتخانه‌های یاد شده شامل مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری، پژوهشکده حمل و نقل، مؤسسه قیر و آسفالت در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن ادغام و از سال ۱۳۹۱ پس از تغییر نام، تحت عنوان «مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی» فعالیت می‌نماید. مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیش از ۴۰ سال فعالیت تحقیقاتی، در حال حاضر یکی از معتبرترین مراجع علمی و پژوهشی کشور است که به منظور تحقق و گسترش وظایف پژوهشی و آموزشی وزارت راه و شهرسازی و نیز کمک به رفع بخشی از نیازهای پژوهشی و آموزشی کشور در حوزه‌های حمل و نقل، راه، ساختمان و مسکن و معماری و شهرسازی ایجاد شده‌است. این مرکز در قالب سه معاونت «تحقیقات و فناوری»، «آموزش و توسعه فناوری»، «توسعه مدیریت و منابع»، چهار حوزه پژوهشی «ساختمان و ابنیه فنی»، «حمل و نقل»، «معماری و شهرسازی» و «اقتصاد و مالی» و ۲۵ بخش تحقیقاتی شامل مهندسی سازه و ابنیه فنی، مصالح و فراورده‌های راه و ساختمان، فناوری بتن، زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری، شبکه ملی شتابنگاری، ژئوتکنیک و زیرساخت، تأسیسات مکانیکی و الکتریکی، مهندسی آتش، انرژی، آکوستیک و نور، حمل و نقل هوایی، حمل و نقل دریایی، حمل و نقل ریلی، مهندسی راه و روسازی، لجستیک و مدیریت سیستم‌ها و بحران، برنامه‌ریزی و توسعه حمل و نقل، ایمنی حمل و نقل، قیر و آسفالت، معماری و طراحی محیط، مطالعات بنیادی، مسکن و سیستم‌های ساختمانی، مطالعات اجتماعی و توسعه پایدار، برنامه‌ریزی و طراحی شهری، اقتصاد حمل و نقل و اقتصاد و مالی مسکن و شهری شکل گرفته‌است.[1]

اهداف

- زمینه‌سازی برای متمرکز ساختن، هماهنگ‌ کردن و اجرای طرح‌های پژوهشی در حوزه ساختمان و مسکن، معماری و شهرسازی، مصالح و روش‌های ساختمانی و حمل و نقل و تهیه ضوابط و مقررات، دستورالعمل‌ها و استانداردهای مربوط به آنها؛
- توسعه و گسترش پژوهش در زمینه فناوری اطلاعات ساختمان و مسکن، معماری و شهرسازی و حمل و نقل برای دستیابی به کارآمدترین شیوه‌های نوین فناوری و توزیع داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز کشور و ایجاد نظام اطلاعاتی مناسب در این زمینه؛
- ارتقای کیفیت در امور ساختمان و مسکن، معماری و شهرسازی، خطر زلزله و حمل و نقل از طریق انجام طرح‌های پژوهشی کاربردی و تدوین ضوابط، دستورالعمل‌ها، آیین‌نامه‌ها و استانداردهای مورد نیاز؛
- ترویج و انتشار نتایج و دستاوردهای حاصل از فعالیت‌های مرکز به منظور ارتقای علمی جامعه مهندسی در زمینه‌های فوق.

وظایف

- بررسی کیفی و کمی مصالح ساختمانی سنتی به منظور شناخت خواص مکانیکی و فیزیکی مصالح مذکور برای استفاده بهتر و اقتصادی‌تر در ساختمان‌های روستایی و شهری؛ همچنین مطالعه و اظهار نظر دربارهٔ کاربرد مصالح ساختمانی جدید که قبلاً در کشور وجود نداشته یا مورد استفاده نبوده‌است؛
- تحقیق و پژوهش در مورد خطر زلزله، ساختگاه و کاهش خطرپذیری لرزه‌ای؛
- مطالعه و تحقیق به منظور تهیه و تدوین استانداردها، معیارها، ضوابط و آیین‌نامه‌های علمی، فنی و اجرایی مربوط به ساختمان و مسکن و مهندسی ژئوتکنیک با توجه به شرایط اقلیمی، اجتماعی و فیزیکی با همکاری سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی و پیشنهاد آن‌ها برای تصویب مراجع مربوط؛
- بررسی مشکلات مربوط به روش‌های موجود ساخت و ساز و تجزیه و تحلیل هزینه ساختمان و اجزای متشکله آن به منظور یافتن روش‌های مختلف جهت احداث ساختمان‌های مورد اطمینان با صرف هزینه کمتر؛
- مطالعه و تحقیق دربارهٔ طراحی و مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در برابر حوادث طبیعی نظیر زلزله، سیل، طوفان، لغزش لایه‌های زمین، باد و سایر عوامل مخرب نظیر انفجار؛
- بررسی و اظهار نظر در مورد ساختمان‌های صنعتی و پیش‌ساخته یا پیش‌سازی قطعات ساختمانی و روش‌های تولید آنها؛
- بررسی شیوه‌های مدیریت ساختمانی به منظور انتخاب و ارائه شیوه‌های مناسب برای بالا بردن بازدهی تولید ساختمان و مسکن؛
- بررسی شرایط محلی نقاط مختلف کشور اعم از شرایط فیزیکی (مخاطرات طبیعی، آب و هوا و شرایط جغرافیایی و غیره) و شرایط اجتماعی و اقتصادی به منظور استفاده در تحقیقات ساختمانی و مهندسی محیط؛
- بررسی و ارزشیابی روش‌های ساختمانی احداث مسکن در خانه‌سازی شهری و روستایی در مناطق مختلف کشور به منظور معرفی الگوهای مسکن نمونه؛
- کنترل، نگهداری و توسعه کمی و کیفی شبکه شتابنگاری کشور به منظور ثبت و پایش زمین لرزه‌های کشور، گردآوری شتابنگاشت‌ها و اطلاعات حاصل از حرکات قوی زمین و تهیه بانک اطلاعات شتابنگاشتی مورد نیاز کلیه کارهای پژوهشی مهندسی زلزله و زلزله‌شناسی مهندسی و همچنین استفاده در تدوین دستورالعمل‌ها، آیین‌نامه‌ها و مقررات ملی مرتبط با زلزله و استاندارد ۲۸۰۰ ایران؛
- بررسی جامع در خصوص مدیریت مصرف انرژی در بخش ساختمان و ارائه الگوها و راهکارهای مناسب؛
- تحقیق، مطالعه، طرح و ارائه نظر، ایده و روش‌های جدید ساخت و ساز و تولید مصالح که تاکنون در کشور وجود نداشته یا مورد استفاده نبوده‌است؛
- انجام مطالعات ریزپهنه‌بندی و ژئوتکنیک و همچنین مصالح خاکی و سنگی برای شناخت و بهسازی خاک، رفتار استاتیکی و دینامیکی برای انجام فعالیت‌های مربوط به راه، مسکن و شهرسازی؛
- بررسی جامع عرضه، تقاضا و مدیریت مصرف انرژی کشور در بخش حمل و نقل و ارائه الگو و راهکارهای مناسب؛
- مطالعه، بررسی و تطبیق زیرساخت‌ها با ناوگان ترابری کشور؛
- تحقیق و پژوهش در زمینه کاهش خطرپذیری لرزه‌ای مؤلفه‌های متنوع حمل و نقل شامل راه‌ها، راه‌آهن، پل‌ها و تونل‌ها، فرودگاه‌ها و بنادر و سایر موارد مرتبط؛
- بررسی و ارزشیابی اقتصادی ترانزیت کالا و ارائه راهبردهای اصلاحی و طرح‌ها و پروژه‌های بخش حمل و نقل کشور؛
- تهیه و تدوین ضوابط و معیارهای ایمنی، استانداردها، آیین‌نامه‌ها و ضوابط فنی و دستورالعمل‌ها، تعیین خط مشی‌های اجرایی متناسب با برنامه‌های راهبردی و مقتضیات و اولویت‌های مقرر مرتبط با صنعت حمل و نقل؛
- تحقیق و بررسی در مسائل مربوط به روش‌های طراحی، ساخت، بهره‌برداری و نگهداری زیرساخت‌های حمل و نقل از قبیل مشخصات فنی و هندسی، روش‌های اجرایی، مصالح مصرفی و …؛
- مطالعه و بررسی روش‌ها و سامانه‌های مدیریت ساخت، نگهداری و بهره‌برداری زیرساخت‌های حمل و نقل و شبکه ارتباطی کشور به منظور بهینه‌سازی امر جابه‌جایی کالا و مسافر و افزایش ایمنی و راحتی عبور و مرور؛
- تهیه و تنظیم ضوابط و معیارهای لازم در جذب و توسعه فناوری‌های حمل و نقل به منظور انتقال فناوری‌های مناسب به زیربخش‌ها؛
- تحقیق و پژوهش بنیادی و کاربردی به منظور تدوین و ترویج الگوهای شهرسازی و معماری اسلامی- ایرانی؛
- تحقیق و بررسی به منظور تهیه ضوابط، معیارها و آیین‌نامه‌های مربوط به چگونگی تهیه و اجرای طرح‌ها و برنامه‌های شهرسازی در سطوح ملی، منطقه‌ای، ناحیه‌ای و محلی و پیشنهاد آن به مراجع ذی‌ربط جهت تصویب؛
- تحقیق و بررسی به منظور شهرسازی ایمن و پیشرفته با توجه ویژه به مخاطرات لرزه‌ای و اقلیمی و زیست‌محیطی؛
- تحقیق و بررسی در زمینه دوره‌های مختلف شهرسازی و معماری سنتی و ملی ایران به ویژه در دوره‌های بعد از اسلام و معرفی اصول و قواعد قابل تعمیم و تلفیق آن، با در نظر گرفتن روش‌های نوین علمی و فنی برای یافتن شیوه‌های اصولی و مناسب برنامه‌ریزی و طراحی شهری و معماری در مناطق کشور؛
- تحقیق و بررسی در زمینه معماری مسجد و جایگاه آن در شهرسازی اسلامی و انجام اقدام‌های لازم در خصوص طراحی مناسب برای مساجد و تحول اساسی در این امر.
- انتشار کتاب‌ها، گزارش‌ها، مجلات علمی و فنی و خدمات نرم‌افزاری تخصصی مربوط به حوزه وظایف مرکز و انتشار مجموعه‌های فنی در این خصوص؛
- برگزاری کنفرانس، سمینار، همایش، کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی تخصصی (داخل و خارج از کشور) با همکاری سازمان‌های مربوط و با رعایت قوانین و مقررات؛
- برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی بر اساس آخرین یافته‌های پژوهشی، به منظور ارتقای سطح دانش فنی و اجرایی جامعه مهندسین و فعالان صنعت راه، مسکن و شهرسازی و دست‌اندرکاران حوزه شهرسازی و معماری؛
- تجاری‌سازی نتایج و دستاوردهای حاصل از فعالیت‌های پژوهشی مرکز و تبدیل این دستاوردها به محصولات تجاری و قابل استفاده در صنعت؛
- بررسی و شناسایی نیازهای پژوهشی کشور در زمینه ساختمان و مسکن، معماری و شهرسازی و حمل و نقل؛
- ایجاد بانک جامع اطلاعات و مدارک فنی در زمینه ساختمان و مسکن، زلزله، ژئوتکنیک، مصالح، معماری و شهرسازی و صنعت حمل و نقل؛
- انجام آزمایش‌های فنی و ارائه خدمات تحقیقاتی، صدور گواهینامه‌ها و تأییدیه‌های فنی بر اساس بررسی‌ها و ارزیابی‌های انجام شده در مورد مصالح، روش‌ها و فراورده‌های ساختمانی و راهسازی و لوازم تأسیساتی جدید برای متقاضیان حقوقی و حقیقی در مقابل دریافت حق‌الزحمه؛
- همکاری پژوهشی با دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی مشابه داخل و خارج از کشور به منظور ارتقای کیفیت فعالیت‌های پژوهشی با رعایت قوانین و مقررات مربوطه؛
- اجرای طرح‌های پژوهشی، کاربردی و توسعه‌ای به منظور تحقق اهداف ذکر شده؛
- تربیت نیروی متخصص از طریق برگزاری دوره‌های کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در زمینه فعالیت‌های مرکز؛
- آموزش مدیران، مهندسان، تکنسین‌ها و کارگران فنی و سایر دست‌اندرکاران صنعت راه، مسکن و شهرسازی؛
- برگزاری نمایشگاه‌های صنعت ساختمان، شهرسازی و صنعت حمل و نقل در کشور با همکاری سازمان‌های مربوطه؛
- ارائه خدمات کارشناسی، مشاوره‌ای و مطالعاتی فنی و تخصصی به کلیه متقاضیان (اعم از حقیقی و حقوقی) در زمینه‌های برنامه‌های راهسازی، شهرسازی و حمل و نقل، مصالح و تولیدات ساختمانی متناسب با نیازهای کشور؛
- اجرای دوره‌های کوتاه مدت و پودمانی مرتبط با رعایت قوانین و مقررات؛
- انجام هر گونه فعالیت و ارائه خدمات مرتبط با اهداف و وظایف مرکز از محل درآمدهای مرکز؛
- اجرای نمونه‌های آزمایشی سیستم‌های نوین و بومی راهسازی و ساخت راه‌آهن و ساختمان به منظور بررسی استانداردها، ضوابط، مقررات و دستورالعمل‌ها جهت کاربردی کردن آن‌ها در صنعت راه، مسکن و شهرسازی؛
- اجرای سیاست‌های متخذه و ابلاغی از سوی وزارت راه و شهرسازی در زمینه‌های راه، مسکن و شهرسازی.

این مرکز در ضلع شمال غرب تقاطع بزرگراه حکیم و شیخ فضل‌الله در شهر تهران واقع است.

در حال حاضر محمد شکرچی‌زاده ریاست آن را بر عهده دارد.

منابع

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.