پرویز کاردان
پرویز کاردان (زاده ۱۳۱۶ – درگذشته ۲۰ خرداد ۱۴۰۰)، فارغ‌التحصیل از دانشکدهٔ هنرهای دراماتیک و کارگردانی تلویزیون از انگلستان بود. وی فعالیت هنری را از سال ۱۳۳۸ با بازی در نمایش‌های تلویزیونی آغاز و سال ۱۳۴۰ با بازی در تئاتر صحنه‌ای ادامه فعالیت داد. او سینما را سال ۱۳۵۰ با کارگردانی و بازی در فیلم عمو یادگار تجربه کرد.
| پرویز کاردان | |
 | |
| زاده | ۱۳۱۶ خورشیدی شیراز، ایران |
| درگذشته | ۲۰ خرداد ۱۴۰۰ (۸۴ سال) لس آنجلس، کالیفرنیا، آمریکا |
| همسر | فرزانه تأییدی (بازیگر ۱۳۴۱–۱۳۴۶) |
| فرزندان | کیوان (از همسر اول) شادی (از همسر دوم) |
| نقش‌های برجسته | مراد برقی |
ابتدای زندگی و تحصیلات
پرویز کاردان متولد سال ۱۳۱۶ در شیراز بود و در انگلستان تئاتر و هنرهای دراماتیک آموخته بود[1].
زندگی هنری
پرویز کاردان فعالیت در تلویزیون ایران را به عنوان کارگردان و بازیگر نمایش‌های شبکه سه در سال ۱۳۳۸ آغاز نمود. اولین کارش «سرکار استوار» از سریال‌های طنز قدیمی و طولانی تلویزیون ملی ایران بود که بسیاری از بخش‌های این سریال را خود نوشته و کارگردانی نموده بود، سال‌ها هفته‌ای یکبار مردم را درپای تلویزیون می‌نشاند و پخش تکراری آن دربرنامه‌های نیمروز تابستانی نیز طرفداران فراوانی داشت. نقش سرکار استوار را عبدالعلی همایون بازی می‌کرد. مأمور ژاندارمری روستایی درایران که با نقشه‌های هوشیارانه‌ای که طرح می‌کرد ونام آن را «پولتیک سرکار استواری» می‌نامید، خلافکاران را در دام می‌انداخت. تیپ‌های ماندگاری در این سریال تلویزیونی خلق شد که بعدها هریک برای خود سوژهٔ سریال‌ها و حتی فیلم‌های سینمایی بسیار شدند. معروف‌ترین این تیپ‌ها، صمد با بازی پرویز صیاد و کرمعلی‌خان و مرادبرقی با بازی خودش بودند. بعد از آن کاردان سریال خانه‌به‌دوش را برمبنای یکی از کاراکترهای سریال سرکار استوار، یعنی «مراد برقی» خلق کرد. شب‌هایی که این سریال از تلویزیون پخش می‌شد، خیابان‌ها کاملاً خلوت می‌شد. کاردان برای اولین بار از ستار که آن‌زمان جوانی بی‌سابقه بود برای خواندن شعر موسیقی این سریال استفاده می‌کند و بدین ترتیب است او به عالم هنر معرفی می‌شود. سریال «اختاپوس» اولین کار مشترک پرویز صیاد و پرویز کاردان کار بعدی او بود. تیپی که برای اولین بار دراین سریال معرفی شد، قاطبه با نقش آفرینی نوذر آزادی بود. کاردان فعالیت سینمایی‌اش با فیلم عمو یادگار به عنوان بازیگر و کارگردان در سال ۱۳۵۰ آغاز کرد. فیلم مراد برقی و هفت دخترون براساس سریال خانه بدوش را در سال ۱۳۵۳ ساخت. پس از انقلاب و مهاجرت به لس‌آنجلس فعالیت سینمایی او متوقف شد ولی کماکان در عرصهٔ تئاتر به فعالیت خود ادامه داد و دو سریال تلویزیونی را نیز برای شبکه‌های پارس و تلویزیون ملی ایران (NITV) می‌سازد.
درگذشت
وی در پنجشنبه ۲۰ خرداد ۱۴۰۰ در اثر سکته قلبی در هشتاد و چهار سالگی در لس آنجلس، کالیفرنیا درگذشت.[2][3][4]
آثار سینمایی (کارگردان و بازیگر)
- عمو یادگار (۱۳۵۰)
- شیر تو شیر (۱۳۵۱) (فقط بازیگر)
- مراد برقی و هفت دخترون (۱۳۵۳)
تلویزیون
- ۱۳۴۵ صندوقچه اشرفی (کارگردان)
- ۱۳۴۶ امیر ارسلان (کارگردان)
- ۱۳۴۶ سرکار استوار (منصور پورمند)، (پرویز صیاد)
- ۱۳۵۰ اختاپوس (پرویز صیاد)
- ۱۳۵۲ خانه‌به‌دوش (کارگردان و بازیگر)
- ۱۳۵۳ آدم کاغذی (کارگردان و بازیگر)
- ۱۳۵۵ مرد اول (کارگردان)
- ۱۳۵۶ تابستان، تابستان (کارگردان)
پانویس
- «پرویز کاردان 'مراد برقی' سینمای ایران درگذشت». BBC News فارسی. ۲۰۲۱-۰۶-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۱.
- «پرویز کاردان، خالق مراد برقی، درگذشت».
- «پرویز کاردان 'مراد برقی' سینمای ایران درگذشت». BBC News فارسی. ۲۰۲۱-۰۶-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۱.
- «پرویز کاردان درگذشت». روزنامه دنیای اقتصاد. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۱.