پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی مرکز علمی و پژوهشی در مباحث علوم اسلامی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم است. این پژوهشگاه به همراه دانشگاه باقرالعلوم مجموعاً معاونت پژوهش و معاونت آموزش دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم هستند. نجف لکزایی استاد علوم سیاسی و معاون پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است.[1]
نوع | غیردولتی |
---|---|
بنیانگذاری شده | ۱۳۸۴ خورشیدی |
وابستگی | دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم |
موقعیت | پردیسان،قم، ایران |
وبگاه |
پیشینه
این پژوهشگاه در سابق با نام معاونت پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم بود و در سال ۱۳۸۰ در ساختار جدید دفتر تبلیغات تصمیم بر این شد تا همه مراکز پژوهشی در یک پژوهشگاه ساماندهی شوند. در نهایت با تصویب چهار پژوهشکده در شورای عالی گسترش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال ۱۳۸۴ مجوز پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اخذ شد.[2][3]
آثار و تولیدات
این پژوهشگاه تا کنون۱۸۰جایزه (۶۳ اثر نشر پژوهشگاه و ۱۱۷ اثر نشر بوستان کتاب) آثار برگزیده در جشنوارهها و مجامع علمی ایران کسب کردهاست و در چهارمین جشنواره بینالمللی فارابی در سال ۱۳۸۹، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، به عنوان مؤسسه برتر پژوهشی برگزیده شد.هم چنین در بیست و یکمین همایش کتاب سال حوزه در سال 1398به عنوان مرکز پژوهشی برگزیده انتخاب شد.[2]
پژوهشکدهها و مراکزِ پژوهشگاه
- پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع)؛
- پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی؛
- پژوهشکده فقه و حقوق؛
- پژوهشکده فلسفه و کلام؛
- پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی؛
- پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی؛
- پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن؛
- مرکز احیای آثار اسلامی؛
- پژوهشکده مطالعات اجتماعی و تمدنی؛
- پژوهشکده اخلاق و معنویت؛
- پژوهشکده الهیات و خانواده اصفهان؛
- پژوهشکده اسلام تمدنی
- مرکز همکاری های علمی و بین الملل
گروه های علمی
- سازماندهی اطلاعات و مدارک
- اشاعه اطلاعات و دانش
- الهیات تطبیقی
- اخلاق اجتماعی
- مطالعات خانواده
- کتاب شناسی و نسخه شناسی
- تصحیح و احیای آثار اسلامی
- مطالعات تمدنی
- مطالعات فرهنگی اجتماعی
- مسائل فقهی و حقوقی
- فقه کاربردی
- حکمت و کلام جدید
- قرآن و مطالعات اجتماعی
- هنر و تمدن اسلامی
- فلسفه سیاسی
- فقه سیاسی
- علوم سیاسی
- تدوین سازمان های دانش
- جریان شناسی مهدویت
- آینده پژوهی
- دین و دینداری
- فلسفه
- کلام
- فلسفه اخلاق
- اخلاق تربیت
- اسلام و مطالعات معنویت
- فلسفه فقه و حقوق
- دانش های وابسته به فقه
- دائره المعارف های قرآنی
- فرهنگ نامه های قرآنی
- تفسیر قرآنی
- علوم قرآنی
- مطالعات تطبیقی
- تاریخ تشیع
- سیره اهل بیت(ع)
- فرهنگ و تمدن اسلامی
- دانشنامه اهل بیت(ع)
- مهدویت پژوهی
مجلات تخصصی پژوهشگاه
مجلات تخصصی که پژوهشگاه آنها را منتشر میکند عبارتاند از:[4]
- مجله نقد و نظر
- فصلنامه حوزه
- فصلنامه فقه
- فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی
- فصلنامه مطالعات علوم قرآن
- دو فصلنامه مطالعات سیاسی اسلام
- دو فصلنامه مدیریت دانش اسلامی
- فصلنامه تخصصی اخلاق
- دو فصلنامه پژوهشی پژوهشی های عقلی نوین
- دو فصلنامه علمی ترویجی سیره پژوهی اهل بیت ع
- فصلنامه تخصصی مطالعات ادبی متون اسلامی
- مجله آئینه پژوهش ( دو ماهنانه نقد کتاب،کتابشناسی و اطلاع رسانی در حوزه فرهنگ اسلامی)
- فصلنامه مطالعات قرآنی
پایگاه ها
پایگاههای اطلاعرسانی
- پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (4 زبانه و در حال افزايش تعداد زبانها) ؛
- دبیرخانه قطبهای فکری و فرهنگی؛
- رادیو پژوهش هدف از تأسیس رادیو پژوهش دسترسی آسان به فایلهای صوتی همایشها، کرسیهای مختلف و نشستهای علمی است.
اپلیکیشنهای همراه
- قرآن سراج
- کتابخوان همراه پژوهان
- اپلیکیشن اطلاعرسانی پژوهشگاه
- دائرهالمعارف قرآن کریم
- فرهنگ قرآن
- پرسمانهای قرآنی
محصولات نرم افزاری
- دانشنامه جامع معارف قرآن: جامعترين فرهنگ موضوعی قرآن حاوی اطّلاعات تفسير راهنما، فرهنگ قرآن و فرهنگ موضوعی تفاسير؛
- دانشنامه موضوعی مقالات قرآنی: حاوی متن کامل 10000 مقاله در زمينه علوم و معارف قرآن؛
- شجره طوبی (کتابخانه ديجيتالی آثار پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن ) ؛
- نرم افزار فرهنگ موضوعی تفاسير؛
- نرم افزار پرسمان های قرآنی؛
- نرم افزار «گنجینه مهدویت در قرآن و حدیث»؛
- نرم افزار مطهر؛
- نرم افزار خطیب؛
- نرم افزار نجم؛
- نرم افزار پایگاه تخصصی اصول فقه؛
- نرم افزار پایگاه تخصصی علوم قرآنی؛
- نرم افزار التمهید.
کرسیها و نشستهای علمی
- کرسی نقد و ترویجی: 502 کرسي
- نشستهای علمی: 1534 نشست علمی
- کرسی های تخصصی :3 کرسي
1. عدل شبکهای؛ 2. امنيت متعاليه؛ 3. قاعده نفی ظلم در فقه.
همایشهاي پژوهشگاه
همایشهای بینالمللی
- ادیان توحیدی (هشت همایش) ؛1395 ؛
- امام مهدی(عج) و آینده جهان در کشور عراق؛1391 ؛
- قرآن و مسائل جامعه معاصر با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی؛ 1385؛
- آموزههای دینی و مسئلۀ نفس و بدن ؛1389؛
- علامه سید عبد الحسین شرف الدین ؛1384؛
- شهیدین؛1389 بیروت؛
- علامه محمد جواد بلاغی؛1386؛
- آخوند خراساني؛ 1391؛
- سيماي جوان در اديان توحيدی؛1396؛
- گفتگوهاي فرهنگي ايران و جهان عرب؛1396؛
- سيره و زمانه امام هادي(عليه السلام) ؛1396؛
- علامه معرفت (ره)؛1396؛
- علامه کاشف الغطاء با موضوع: بررسی اندیشه¬های کلامی و رونمایی از موسوعه علامه کاشف الغطاء (آثار کلامی)؛ 1396؛
- اسلام و حقوق بشر دوستانه؛1391 ؛ (با همکاری دبیرخانه منطقهای صلیب سرخ)
- سبط النبی(ص)؛ امام حسن (ع)؛ 1393؛
- امام سجاد (ع)؛ 1394؛
- ابن الرضا؛ امام جواد (ع)؛ 1395؛
- عدالت و اخلاق در مکتب اهل بیت(عليهمالسلام) با تأکید بر سیره و آموزههای امام رضا(ع)؛
- ترجمه قرآن؛1393.
همایشهای ملی
- سيره سياسی و حکومتی پيامبر اعظم(ص) ؛1385؛
- سیاست متعالیه از منظر حکمت متعالیه؛1387؛
- وحدت اسلامی و امنیت ملی؛1389؛
- روحانیت و انقلاب اسلامی؛1394؛
- گفتگو برای زندگی: بررسی تجربه امام موسی صدر؛1394؛
- بررسی ابعاد سیاسی حقوقی فاجعه منا ؛1395؛
- مناسبات نسل جوان و روحانیت ؛1388؛
- اصطلاح نامه و کاربردهای آن در محیط الکترونیکی؛1386؛
- گفتمان مهدویت(ده گفتمان با موضوعات مرتبط با مهدويت)1387-1378؛
- حجاب، مسئولیتها و اختیارات دولت اسلامی؛ 1386؛
- فقه قرائت با همکاری شورای عالی قرآن ؛1394؛
- حوزه انقلابي و مسئوليتهاي ملي و فراملي؛1396؛
- علامه معرفت (ره)؛1396؛
- کنگره آيت الله مظاهری 1395؛
- عرفان اسلامي از نگاه امام خميني، بنيادها و دستاوردها؛1394؛
- مباني مداراي ديني و مذهبي و الگوي امام موسي صدر؛1393؛
- ضرورت فلسفه در جهان معاصر؛1393؛
- همدلی و همزبانی در سیره رضوی؛1393؛
- بانوان تاثیر گذار در فرهنگ رضوی؛1394؛
- عفاف و حجاب در بیمارستان ها و مراکز درمانی؛1396؛
- بررسی آرای تفسیری علامه معرفت؛1396؛
- اولین کنفرانس حکمرانی و سیاستگذاری عمومی ؛1396؛
- ناجا و تمدن نوین اسلامی؛1396؛
- فلسفه فقه اطلاعاتی؛1396؛
- اختلالات روانی در مدعیان مهدویت؛ 1388؛
- شبيه سازى و چالشهاى فقهى و حقوقى آن؛1384؛
- چشم انداز دانش سياسى در ايران؛1389؛
- قرآن و جامعه معاصر؛1385؛
- دانش اجتماعي در انديشه متفكران مسلمان؛1390؛
- ولايت و قضاوت زنان؛1390؛
- بزرگداشت حاج شيخ عباس قمي؛1389؛
- حوزه، رسانه و ارتباطات؛1391؛
- حکیم طهران؛1397؛
- فلسفه اخلاق ؛1394؛
- اقتدار و سرافرازی ؛1388؛
- انسان، جامعه، سلامت؛1395؛
- فضای مجازی پاک؛1395.
پیوند به بیرون
جوایز
پژوهشگاه علوم و فرهنگ در طی سالیان دراز جوایز متعددی را کسب نموده است و آخرین مورد آن انتخاب استاد نجف لک زایی ریاست محترم پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به عنوان نظریه پرداز برجسته در یازدهمین دوره جشنواره فارابی در مرداد 1399 می باشد.[5] در ذیل به برخی از آن ها اشاره می نماییم:
- موسسه برتر پژوهشي در چهارمين جشنواره بینالمللی فارابی؛1389؛
- ناشر برگزيده در 8 دوره کتاب سال حوزه؛
- کسب مقام نخست در برگزاري کرسيهاي نقد و ترويجي در ميان مراکز و موسسات آموزشي و پژوهشي کشور در سال 1396؛
- تعداد آثار برگزيده پژوهشگاه در جشنواره بینالمللی فارابی: 5 اثر؛
- نقش تقیه در استنباط احكام؛ نعمتاللَّه صفرى؛ شایسته تقدير در جشنواره بینالمللی فارابی؛ 1389؛
- جایگاه مبانى كلامى در اجتهاد؛ سعید ضیائىفر؛ رتبه سوم در چهارمين جشنواره بینالمللی فارابی؛ 1389؛
- مداراى بین مذاهب؛ سیدصادق حسینى تاشى ؛ شایسته تقدير در جشنواره بینالمللی فارابی؛ 1389؛
- نظارت بر قدرت در فقه سیاسی؛ سیدسجاد ایزدهی؛ شایسته تقدير در جشنواره بینالمللی فارابی؛ 1388؛
- سقط جنين از ديدگاه اخلاقي؛ عليرضا آل بويه ؛ رتبه سوم در سومين دوره جشنواره فارابي؛1388 .
- بيش از 200 اثر پژوهشگاه در جشنوارههای مختلف از جمله کتاب سال حوزه، کنگره دینپژوهان کشور، کتاب فصل جمهوری اسلامی ايران، کتاب سال دانشجویی و.... برگزيده شده است.
جستارهای وابسته
منابع
- خبرگزاری مهر
- سایت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
- «سایت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری». بایگانیشده از اصلی در ۱۱ آوریل ۲۰۱۵. دریافتشده در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۶.
- مجلات تخصصی پژوهشگاه
- http://www.ketabsal.ir/Forms/CourseChosenBookDetails.aspx?ID=1930993&Course=33