پیرانیا

پیرانا (به پرتغالی: piranha) که گاهی به‌صورت پیرانیا هم نوشته می‌شود یک گروه از[1] ماهیان آب شیرین است که در رودهای آمریکای جنوبی زندگی می‌کنند. پیرانا یکی از گروه‌های ماهیان گوشت‌خوار است و دندان‌های بسیار تیزی دارد. در صورتی که به آن غذا داده نشود، هم‌نوع‌خواری نیز در بین آنها مشاهده شده‌است. پیرانا یکی از ماهیان خانوادهٔ کاراسیده‌ها (کاراسین‌ها) است که خود شامل انواع مختلفی از ماهیان پیرانا می‌باشد (بیش از۳۰ گونه). بعضی از انواع پیراناها مهاجم و خطرناک هستند. Piranha در گروه ماهی های گوشت‌خوار است که در آبهای شیرین به ویژه در رودهای آمریکای جنوبی زندگی می کند. این نوع ماهی بسیار وحشی است و دارای دندان های بسیار تیز است که می‌تواند یک گاو را در عرض ۱۵ دقیقه بخورد و چیزی جز استخوان‌هایش باقی نگذارد.

پیرانیا
آرایه‌شناسی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پرتوبالگان
راسته:	تتراسانان
تیره:	کاراسینان
زیرخانواده:	دندانه‌شکمان Géry, 1972
سرده‌ها
Catoprion Pristobrycon Pygocentrus Pygopristis Serrasalmus

انواع

1. پیرانا شکم قرمز (سینه سرخ) - Red Breasted Piranha - Red Bellied Piranha - Red Piranha - Natterer's Piranha
2. پیرانا سیاه black Piranha
3. پیرانا سفید white Piranha
4. پیرانا ناتری
5. پیرانای خالدار

زیستگاه اصلی

رودخانه آمازون (رودخانه‌های آمریکای جنوبی)

البته همگی خطرناک نیستند مثلاً پیرانا شکم قرمز تنها به جانداران زخمی و مرده هجوم می‌آورند، اما پیرانای ناتری به هر جانداری حمله می‌کند و با داشتن فک‌های بسیار قوی و پر از دندانش می‌تواند هر نوع گوشتی را بدرد و ببلعد؛ که یکی از مشکلات دامداران منطقه آمریکای جنوبی و رودخانه آمازون، همین پیراناها به وجود آورده‌اند به طوری که در فصل کوچ یا عبور دسته جمعی گله از رودخانه مشکل آفرینی می‌کنند. برای حل این مشکل گله داران در سال گاوی را که از همه ضعیف تر است در نزدیکی گله رها می‌کنند تا برای خود بچرد و زحمتی را متحمل دامداران نکند و هنگام عبور از رودخانه گاو ضعیف و لاغر را در پایین رودخانه رها می‌کنند و در زمانی که پیراناها مشغول خوردن گاو هستند گله را از بالای رودخانه عبور می‌دهند.

یک واقعیت جالب توجه در مورد ماهیهای پیرانا این است که آنها دندانهای خود را مانند جنس کروکودیل، در طول دوران زندگیشان جایگزین می‌کنند. البته آنها به جای جایگزین کردن دندانها به طور یکی یکی، کل ردیف دندانهایشان را به چهار قسمت تقسیم کرده (یعنی هر ردیف به دو قسمت)، و سپس هر یک چهارم از دندانها را که جایگزین کردند نوبت به یک چهارم بعدی می‌رسد و همین‌طور تا آخر؛ و این روند بدان معنی است که در یک زمان حداکثر یکی از چهار قسمت تعیین شده ممکن است بدون دندان باقی بماند؛ و دندانهای جدید دو روز بعد در جای دندانهای قبلی که افتاده‌اند، رویش پیدا می‌کند. علت این نحو ریختن دندان، شکل خاص استخوان بندی دندانی در پیرانا است که در آن هر دندان در دندانهای اطراف خود قفل می‌شود؛ و این یعنی در بین دندانهای پیرانا درز وجود نداشته و لثهٔ آن نیز فقط در قسمت فوقانی دندانها بوده و تا بین دندانها پیش روی نمی‌کند پس کل ردیف دندانها مثل لبهٔ یک چاقوی برنده به هم چفت می‌شوند که این قابلیت به آنها امکان می‌دهد تکه‌های بزرگی از گوشت شکار خود را به آسانی پاره کنند؛ و نیازی به یادآوری نیست که دندانهای پیرانا به قدری محکم و سخت هستند که می‌توانند این لبهٔ تیز را تا مدت زیادی حفظ کنند؛ و در صورت کند شدن آن پیرانا دندانهای خود را همان‌طور که شرح داده شد، جایگزین می‌نماید.

منابع

1. BBC News Online (2007-07-02), Piranha 'less deadly than feared' Retrieved on 2007-07-02.

پیوند به بیرون

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ پیرانیا موجود است.

• Eric J. Lyman: Piranha meat could take a bite out of what ails you, Houston Chronicle, ۱۷ ژوئیه ۱۹۹۸