چشم‌وهم‌چشمی

اصطلاح چشم و هم چشمی در واقع به رقابت و قیاس یک شخص با همسایه خود اشاره دارد که در این قیاس همسایه مورد نظر به عنوان معیار و سطحی از طبقه و شان اجتماعی یا مادی در نظر گرفته می‌شود که باید به آن سطح رسید. از دید عموم (یا لااقل آنهایی که به این کار دست می‌زنند) ناتوانی یا عقب افتادن در رقابت چشم و هم چشمی، به منزله یک احساس حقارت فرهنگی یا اجتماعی-اقتصادی است.[1][2]

برای فیلمی به این نام، چشم‌وهم‌چشمی (فیلم) را ببینید.

تعریف واژه‌‎نامه

در فرهنگ دهخدا رقابت یا هم‎سری کردن با کسی تعریف شده است.[3]

ریشه و سرچشمه
کمیک استریپ توسط پاپ Momand, 1921.

اصطلاح انگلیسی این عبارت از یک کمیک استریپ یا داستان مصور سرچشمه می‌گیرد به نام Keeping up with the Joneses که توسط آرتور پاپ موماند در سال ۱۹۱۳ ایجاد شد. این داستان مصور تا سال ۱۹۴۰ در روزنامه دنیای نیویورک و همچنین روزنامه‌های گوناگون دیگر ادامه یافت و چاپ می‌شد. این داستان مصور جاه طلبی خانواده مک گینیز (McGinis) را به تصویر می‌کشد که تلاش می‌کنند خود را در رقابت با همسایگانشان که از آنها با نام جونزها (Joneses) یاد می‌شود، نگه دارند. خانواده جونز یا جونزها در تمام این داستان به تصویر کشیده نمی‌شوند (که در واقع به آنها نهان کاراکتر گفته می‌شود) و غالباً از طرف آنها نوشته یا دیالوگی در داستان نمایش داده می‌شود اما هرگز خودشان را مشاهده نمی‌کنیم. اصطلاح پا به پای خانواده جونز (در مفهوم اصطلاحی چشم و هم چشمی) سال‌های متمادی پس از پایان این داستان مصور محبوب و متداول باقی مانده‌است.[4]

در فرهنگ عامه

کلیفورد سی. فورناس (Clifford C. Furnas) در کتاب «۱۰۰ سال آینده» به سال ۱۹۳۶ می‌نویسد که پدیده «چشم و هم چشمی» از طاووس‌ها نشات می‌گیرد زمانی که پرهای خودشان را در جلوی یکدیگر به مقاصد خاصی می‌گشایند.[5]

سوگیری چشم و هم‌چشمی

چشم و هم‌چشمی میتواند متاثر از اثر ارابه موسیقی باشد که خود نوعی سوگیری شناختی است که به موجب آن یک فرد عملی را صرفا برای این انجام می‌دهد که که فرد دیگر یا دیگران نیز دارند همان را انجام می‌دهند. گرایش به پیروی از کردار و اندیشه دیگران برگرفته از میل افراد به هم‌نوایی است. گاهی نیر علت آن تنها منبع اطلاعات فرد است که از دیگرانی که از آنها پیروی می‌کند به آن اطلاعات می‌رسد.[6]

جستارهای وابسته

منابع
  1. Safire, William (November 15, 1998).
  2. Markstein, Don (2010). "Keeping Up with the Joneses". www.toonpedia.com. Don Markstein's Toonopedia. Retrieved June 23, 2016.
  3. . ۹ مه ۲۰۲۰ https://www.parsi.wiki/fa/wiki/211021/چشم-وهمچشمی. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  4. Robert Hendrickson, The Encyclopedia of Word and Phrase Origins.
  5. Furnas, C. C., The Next 100 Years.
  6. «سوگیری‌های شناختی: اثر چشم و هم‌چشمی». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۳ دی ۱۳۹۷.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.