چهار دنیا
چهار دنیا (عبری: עולמות اولموت یا اولموس مفرد :עולם اولم) که گاهی به همراه مرحله قبل از آن پنج دنیا نامیده میشود نام زنجیره دنیاهای روحانی است که در کابالا به عنوان سرمنشاء حیات مطرح میشود. این ایده مطرح میکند که نیروی خالق عین سوف در مراحل مختلف از طریق زیمزم ظهور میکند. از اینرو خدا مخفیترین مخفیها نامیده میشود و هر دنیا جلوهای از نیروی مخفی خداوند است. از این رو نور عین سوف از این دنیاها به سمت پایین و دنیای مادی نازل میشود. ریشه تمامی این دنیاها در آدام کادمون است که گاهی به عنوان دنیای پنجم در نظر گرفته میشود. نام چهار دنیا که از آیه اشعیا ۴۳:۷ گرفته شده است هرآنکس که با نام من خوانده شود برای ابهت من (آتزیلوت)، من خلق کردم (بریا)، من شکل دادم (یتزیرا) و من حتی ساختم (آسیاه). در زیر آسیاه که پایینترین مرحله دنیاهای روحانی است دنیای آسیاگشمی قرار دارد که دنیای مادی است که شامل دو سفیروت پایینی درخت زندگی (ملکوت و یسد) است. این چهار دنیا به صورت در مجموع آبیا نامیده میشوند.
شکلگیری
این چهار دنیا بر اساس نور بیپایان خالق و نیاز مخلوق به دریافت کردن ایجاد میشوند. هر ۱۰ سفیروت و ۱۲ پارتزوفیم در هر دنیا وجود دارند. در کابالای لوریان پارتزوفیمها به صورت دینامیک با یکدیگر تعامل میکنند. ولیکن در هر دنیا یک سفیروت و پارتزوفیم مهمتر از بقیه است. این پنج دنیا به ترتیب عبارتند از:
- آدام کادمون (عبری: אָדָם קַדְמוֹן): به معنی آدم اولیه. در اینجا آدم به معنی حالت ایستاده تمامی سفیروتها به صورت یک مرد است. آدام کادمون در دنیای کتر الیون قرار دارد.
- آتزیلوت (عبری: אֲצִילוּת): به معنی دنیای ساطع شدن، یا نزدیک بودن. در این دنیا نور عین سوف میتابد و هنوز با منبع آن در تماس است. در آتزیلوت تمامی ۱۰ سفیروت وجود دارند ولیکن سفیروت چکما (حکمت) بر دیگران غلبه دارد. در این دنیا آخرین سفیروت ملکوت معادل سخن الهی خداوند است که در پیدایش ۱ باعث ایجاد دنیا میشود.
- بریا (عبری: בְּרִיאָה) به معنی دنیای خلق کردن. در این دنیا اولین مقدمه خلق شدن البته بدون شکل و فرم وجود دارد. بریا دنیای عرش الهی است. در این دنیا سفیروت بینا (فهم) غلبه دارد. بالاترین مرتبه فرشتگان در بریا هستند.
- یتزیرا (عبری: יְצִירָה) دنیای فرم. در این دنیا مخلوق به تدریج دارای شکل و فرم میشود. سفیروت چسد تا یسود در این دنیا غلبه دارد. در این دنیا احساسات بسیار مهم است و فرشتگان و ارواح از طریق احساسات الهی خدا را پرستش میکنند. یتزیرا قسمت پایین باغ بهشت نامیده میشود.
- آسیا (عبری: עֲשִׂיָּה) به معنی دنیای عمل. در این مرحله خلق شدن تکمیل شده است و دارای شکل و فرم است. ولیکن این مخلوق هنوز در دنیای روحانی است. در این دنیا سفیروت ملکوت بر دیگران غلبه دارد. در زیر آن آسیاگشمی که دنیای مادی است قرار دارد. آخرین دو سفیروت آسیا نیروی زندگی را به آسیاگشمی میدهند.
این چهار دنیا روحانی هستند و حالت فیزیکی ندارند؛ ولی دنیای آخر دارای بعد روحانی و فیزیکی است.
منابع
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Four Worlds». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۳۰ خرداد ۱۳۹۳.