کیخسرو پورناظری
کیخسرو پورناظری (زادهٔ ۷ خرداد ۱۳۲۳ در کرمانشاه) موسیقی‌دان نوازنده و آهنگساز اهل ایران است.
| کیخسرو پورناظری | |
|---|---|
| نام شناسنامه‌ای | کیخسرو پورناظری |
| نام(های) دیگر | علی ناظری |
| زاده | ۷ خرداد ۱۳۲۲ کرمانشاه-ایران |
| ژانر | موسیقی مقامی موسیقی اصیل ایرانی موسیقی کردی |
| ساز(ها) | تنبور تار سه تار |
| سازهای اصلی | |
| تنبور | |
| بنیانگذار | گروه شمس |
زندگی
کیخسرو پورناظری در ۷ خرداد سال ۱۳۲۳ در محله برزه‌دماغ در کرمانشاه متولد شد. پدرش، پرویز پورناظری، معروف به حاجی خان از شاگردان کلنل علینقی وزیری، درویش‌خان و مادرش، پورانداخت سرحددار، مؤسس نخستین دبیرستان ملی دختران و اولین زن دیپلمه در کرمانشاه بود.
کیخسرو از کودکی موسیقی را با ساز تار شروع کرد و نزد پدر کتاب‌های هنرستان موسیقی، آثار وزیری و ردیف موسیقی سنتی ایران را فرا گرفت. شعر و ادبیات کهن فارسی را از مادر آموخت و محضر هنرمندانی چون کیوان سمیعی و بهزاد کرمانشاهی را درک نمود.
وی در رشته مهندسی راه و ساختمان به تحصیل پرداخت و در سال سوم آن را رها کرد، چرا که آن را با حال و هوای خود هماهنگ ندید. پس از آن وارد رشته موسیقی در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد. وی بعدها با حضور در محضر «دادبه»، به مدت ۱۲ سال تاریخ و فرهنگ ایران باستان را نزدش آموخت.
پورناظری در سال ۱۳۵۱ به عنوان کارشناس موسیقی در وزارت فرهنگ و هنر وقت به گردآوری و بازسازی نغمه‌های موسیقی کردی و سنتی پرداخت و سرپرستی ارکستر کردی و سنتی را تا سال ۱۳۵۷ به عهده داشت.
کیخسرو پورناظری در سال ۱۳۵۹ گروه تنبور شمس را بنیان نهاد که این کار، راهی نوین را برای نگاه به گروه نوازی موسیقی تنبور پیش اهل موسیقی نهاد. از این منظر کاری را که کیخسرو پورناظری با ساز تنبور کرد می‌توان بعدها با تجربه گروه کامکارها در شهری کردن موسیقی کردی مقایسه نمود. شناخت پورناظری از ساز تنبور و آشنایی عمیق‌اش با موسیقی نواحی منطقه کرمانشاه و علاوه بر آن استفاده ظریف و متناسب از ساز دف در ساختار گروه فضایی را فراهم آورد تا نگاه به گروه نوازی تنبور صورت و صبغه‌ای متفاوت پیدا کندو بعدها گروه‌های دیگری هم به تاسی از کار وی در این زمینه شکل بگیرد.
حاصل این گروه آلبوم «صدای سخن عشق» با صدای شهرام ناظری بود. بعدها پورناظری آثاری چون «حیرانی»، «مهتاب رو» را با ناظری کار کرد و البته در این میان برخی از آثار همانند تصنیف مردان خدا را هم با جلال‌الدین محمدیان به صحنه برد.
پورناظری در سال‌های میانی دهه ۱۳۷۰ به اتفاق فرزندانش، تهمورس و سهراب تحولی جدی‌تر در گروه شمس را کلید زد که حاصل آن اجرای بیش از ۳۰۰ کنسرت در داخل و خارج از ایران بود. این گروه آثاری چون «مستان سلامت می‌کنند» با صدای بیژن کامکار، «پنهان چودل» با صدای حمیدرضا نوربخش را هم انتشار عمومی داده‌است. کیخسرو پورناظری هم‌اکنون مدیریت آکادمی موسیقی پورناظری را در شهر تهران بر عهده دارد[1] دو فرزند کیخسرو پورناظری نیز به فعالیت‌های موسیقی پرداخته‌اند.
منابع
- «آکادمی موسیقی پورناظری – یک سایت دیگر با وردپرس فارسی». دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۰۹.