گل محمد (کلیدر)
گل محمد یا گل محمد کلمیشی یا گل ممد، نام شخصیت اصلی رمان کلیدر، رمان بلند محمود دولت‌آبادی است. دولت‌آبادی، رمان بلند کلیدر را بر اساس سرگذشت واقعی گل محمد کلمیشی و برادران وی نوشت. گل محمد، فردی از گروه کردهای کرمانج بود که در خراسان سکونت داشت. بنا بر رمان کلیدر و روایت‌های بازماندگان گل محمد، وی پس از فرار از زندان که ظاهراً به دلیل قتل یک مأمور مالیات صورت گرفته بود، گروهی مسلح تشکیل داده و علیه دولت مرکزی و خوانین محلی جنگید. وی نهایتاً در درگیری‌هایی که با نیروهای امنیتی داشت، در سال ۱۳۲۳ شمسی در کوه‌های اطراف نيشابور کشته شد.
جایگاه گل محمد در فرهنگ عامه
پس از قتل گل محمد و با توجه به شهرت و جایگاه او در میان عامه مردم خراسان و به ویژه ایلات و عشایر خراسان، ترانه‌های محلی در مورد وی سروده شد. یکی از معروف‌ترین این ترانه‌ها، ننه گل ممد است. این ترانه را زنان عشایر خراسانی به عنوان لالایی برای کودکان خود می‌خواندند:
صد بار گفتم همچی مکو ننه گل ممد
زلفای سیا ر قمچی مکو ننه گل ممد
صد بار گفتم پلاو مخار ننه گل ممد
ور دور کوه‌ها تاو مخار ننه گل ممد
صد بار گفتم یاغی مرو ننه گل ممد
رفیق الداغی مرو ننه گل ممد
الداغی بی وفای ی ننه گل ممد
تا آخر با تو نیا ی ننه گل ممد
امروز که دور دورونس ننه گل ممد
اسب سیات د جاولونس ننه گل ممد
ای جاولونا همیشه نیس ننه گل ممد
اسب سیات د بیشه نیس ننه گل ممد
وصف شما د ایرونس ننه گل ممد
عکس شما د تهرونس ننه گل ممد
کو جرق و جرق شمشیرت ننه گل ممد
کو درق و درق هف تیرت ننه گل ممد
کو اجاقت کو اتاقت ننه گل ممد
کو برارای قولچماقت ننه گل ممد
گل محمد د خاو بی ی ننه گل ممد
تفنگشم برنو بی ی ننه گل ممد
او تخمرغای لای نونت ننه گل ممد
آخر نرف نیش جونت ننه گل ممد
قت بلندت شوه رفت ننه گل ممد
زن قشنگت بیوه رف ننه گل ممد
آلای بمیره قاتلت ننه گل ممد
خنک ر و دل مارت ننه گل ممد