یوزارسیف
یوزارسیف (یونانی: Ὀσαρσίφ) شخصیتی از افسانههای مصر باستان است که او را با موسی، از افسانههای سامی، یکسان میپندارند. داستان یوزارسیف در کتاب اگیپتیاکا، نوشته تاریخنگار مصری دوران هلنی در مصر یعنی مانتو روایت شدهاست؛ اصل این کتاب امروزه در دست نیست، اما تاریخنگار یهودی یوسف فلاوی بخشهایی از آن را در نوشتههای خود نقل کردهاست.
داستان یوزارسیف درباره یک کاهن مصری خیانتکار است که به عنوان فرمانده سپاهی از جذامیان در زمان یک فرعون به نام آمنهوتپ به مصر یورش میبرد؛ فرعون شکست خورده از کشور متواری میشود و یوزارسیف به همراه متحدان هیکسوسیاش مصر را غارت و به پرستشگاههای خدایان بیاحترامی میکند. سپس آمنهوتپ در راس سپاهی به کشور بازگشته و یوزارسیف و هیکسوسیان را بیرون میراند. در پایان داستان، یوزارسیف نام خود را به موسی تغییر میدهد.[1]
اینکه یک رویدادِ تاریخی الهام بخش داستان یوزارسیف شدهاست یا خیر، مشخص نیست؛ برخی آن را حاصل تبلیغات ضدیهودی قرون اول و دوم پیش از میلاد میدانند. یان آسمن، از مصرشناسان معروف، از این میگوید که این داستان برگرفته از یک رویداد یا زندگی شخص واحدی نیست؛ در عوض، داستان ترکیبی از چندین اتفاق تاریخی، از جمله اصلاحات دینی دوران آمنهوتپ چهارم، است.[2]
و همچنین شخصیت یوزارسیف را می توان به شخصیت یوسف با توجه به تقارن زمانی که در کتب مذهبی ادیان یهودی و مسیحی و اسلامی آمده است ربط داد.
منابع
- Safrai, Shmuel (1974). The Jewish People in the First Century: Historical Geography, Political History, Social, Cultural and Religious Life and Institutions. Uitgeverij Van Gorcum. p. 1113. ISBN 978-90-232-1436-6.
- Assmann, Jan (2003). The Mind of Egypt: History and Meaning in the Time of the Pharaohs. Harvard University Press. p. 227. ISBN 978-0-674-01211-0.