آنتیبیوتیکهای وسیع الطیف
آنتیبیوتیکهای وسیع الطیف یا گستردهاثر به آنتی بیوتیکی اشاره دارد که بر روی طیف گستردهای از باکتریهای بیماری زا عمل میکند.[1] آنتی بیوتیکهای گستردهاثر بر روی هر دو خانواده باکتری باکتری گرم مثبت و گرم منفی اثر دارند در حالی که آنتی بیوتیکهای با طیف محدود فقط روی یک خانوادهٔ خاص از باکتریها اثر میگذارند.[2] آمپی سیلین نمونهای از آنتی بیوتیکهای گستردهاثر است که استفاده زیادی دارند.
کاربرد
آنتی بیوتیکهای گستردهاثر به درستی در موقعیتهای پزشکی زیر استفاده میشود:
- تجربی (بر اساس تجربهٔ پزشکان)، قبل از شناسایی نوع باکتری، زمانی که طیفی از بیماریها میتوانند در صورت تأخیر در درمان منجر به بیماری جدی تری شوند. برای مثال، در مننژیت، که اگر در ابتدای بیماری ا آنتی بیوتیکهای گستردهاثر استفاده نشود ممکن است بیماری بسیار وخیم شود.
- برای باکتریهایی که مقاومت دارویی دارند و به چند آنتی بیوتیک طیف محدود پاسخ نمیدهند.
- برای پیشگیری از عفونت هنگام بریدگیها و خونریزیهای پوستی.
خطرات
آنتی بیوتیکها میتوانند محتوی طبیعی باکتریهای بدن را با حمله به باکتریهای فلور طبیعی بدن تغییر دهند. یعنی هم باکتریهای بیماری زا و هم باکتریهای غیر بیماری زا را از بین میبرند.[3] آسیب فلور طبیعی بدن میتواند موجب عفونتهای ثانویه مثل کلستریدیوم دیفیسیل یا کاندیدیاز شود.[2]
نمونههایی از آنتیبیوتیکهای وسیع الطیف
در انسان:
- آمینوگلیکوزید (بجز استرپتومایسین)
- آمپیسیلین
- کوآموکسیکلاو (Augmentin)[4]
- کارباپنم (مانند ایمیپنم)
- پیپراسیلین/تازوباکتام
- فلوروکینولون (مانند سیپروفلوکساسین)
- تتراسایکلینها
- کلرامفنیکل
- تیکارسیلین
- کوتریموکسازول (Bactrim)
در دامپزشکی:
- کوآموکسیکلاو، (در حیوانات کوچک)
- پنیسیلین، استرپتومایسین و اکسی تتراسایکلین (در حیوانات مزرعه ای)
- پنیسیلین و سولفونامید (در اسب ها).
منابع
- Clayton L. Thomas, ed. (1993). Taber's Cyclopedic Medical Dictionary (17th ed.). F. A. Davis Co. ISBN 0-8036-8313-8.
- S. J. Hopkins (1997). Drugs and Pharmacology for Nurses (12th ed.). Churchill Livingstone. ISBN 0-443-05249-2.
- E. A. Martin (2003). Oxford Concise Medical Dictionary (6th ed.). Oxford University Press. ISBN 0-19-860753-9.
- Coon, Eric R.; Quinonez, Ricardo A.; Morgan, Daniel J.; Dhruva, Sanket S.; Ho, Timmy; Money, Nathan; Schroeder, Alan R. (2019-04-01). "2018 Update on Pediatric Medical Overuse: A Review". JAMA Pediatrics. 173 (4): 379. doi:10.1001/jamapediatrics.2018.5550. ISSN 2168-6203.