ادغام عمودی
ادغام عمودی، (به انگلیسی: vertical integration) در اقتصاد خرد و مدیریت، فرایندی است که در آن یک شرکت، شرکتهای توزیع و پخش محصولات خود را، تحت تملک خود در میآورد تا پس از مرحله تولید، کنترل خود را بر این قسمتها افزایش دهد.
مثل هنری فورد که علاوه بر شرکتهای خودروسازی زیرمجموعه شرکت فورد، یک ناوگان کشتی و یک راهآهن را خریداری کرده بود و حتی یک کارخانه لاستیکسازی را در برزیل خرید تا عرضه تایرهای خود را در آن منطقه تضمین کند.
از سوی دیگر، روش ادغام عمودی یکی از راههای مدیریت شبکه تأمین نیز بهشمار میآید، که عبارتند از: افزایش میزان مالکیت اجزای شبکه تأمین به وسیله یک شرکت؛ به نحوی که برخی از تأمینکنندگان یا توزیعکنندگان شبکه تأمین خود را خریداری کند.
انواع
ادغام عمودی ترکیب دو فعالیت تجاری است که در دو سطح متفاوت از تولید قرار دارند. برای مثال یک شرکت تولیدکننده مواد غذایی و یک فروشگاه زنجیرهای. ترکیب در این روش با فراهم نمودن چیزی برای چرخه تولید (که به مصرف کننده نهایی نزدیک تر است) به عنوان ادغام عمودی رو به جلو شناخته میشود.
ادغام عمودی میتواند با ادغام افقی که همانا ترکیب فعالیتهای تجاری که در یک سطح تولید قرار دارند (مثل دو سوپر مارکت یا دو کارخانه تولید مواد غذایی) مقابله کند. ترکیب با چیزی که چرخه را تقویت میکند (اگر یک شرکت تولیدکننده مواد غذایی با یک مجتمع کشت و صنعت ترکیب شود) به عنوان ادغام عمودی رو به عقب شناخته میشود.
گاهی اوقات ادغام دو سازمان که در دو مسیر تجاری کاملاً متفاوت قرار دارند بر ادغام اختلاطی شرکتها ارجحیت دارد.
فعالیتهای تجاری بسته به این که به مصرف کننده نهایی دور یا نزدیک هستند، بالادستی یا پایین دستی محسوب میشوند. مزایای ادغام عمودی از ظرفیت بیشتری که برای کنترل دستیابی به ورودیها (و کنترل هزینهها، کیفیت و زمانهای تحول این ورودیها) به سازمان میدهد، ناشی میشود. هر چند در مسیر تغییر ساختار سازمانی اواخر قرن بیستم این منطق کمتر مورد توجه قرار میگیرد.
نمونه
برخی از بهترین مثالها از ادغام عمودی در شرکتهای نفتی وجود داشتهاست. در دهههای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ بسیاری از شرکتهایی که پیشتاز اکتشاف و استخراج نفت بودند، تصمیم گرفتند پالایشگاههای پایین دستی و شبکه توزیع را به دست آورند. شرکتهایی نظیر رویال داچ شل و بیپی اقدام به کنترل تمام مراحل پیچیده آوردن یک قطره نفت از محل استخراج (دریای شمال یا آلاسکا) به باک سوخت خودروها نمودند. ایده ادغام عمودی از شعار یک گام جلوتر شرکت کامپیوتری دل یکی از موفقترین شرکتهای دهه ۱۹۹۰ گرفته شدهاست.
برای شرکتها اجرای موفقیت آمیز ادغام عمودی یک استراتژی دشوار است. اجرای این استراتژی غالباً پرهزینه و مشکل میباشد. در بسیاری از مواقع تولیدکنندگان بالادستی به منظور حفظ بازار محصولاتشان با توزیع کنندههای پایین دستی ادغام میشوند. این موضوع در شرایط مناسب خوب است، اما وقتی تقاضا کاهش مییابد، بسیاری از شرکتها تفاوت قیمت فاحشی با توزیع کنندگان پایین دستی دارند و فقط میتوانند هزینه تولید را، در نقطه سر به سر حفظ کنند.
وقتی در پایان دهه ۱۹۷۰ شرکت اپل شبکهای از متخصصان غیر وابسته را تشکیل داد، تا ماشینهایی تولید کند، که کارآیی آنها بیشتر از آنچه تمام غولهای کامپیوتری انجام دادهاند، باشد، برای غولهای صنایع کامپیوتری همچون آیبیام، با مشکل مواجه شدند.[1]
جستارهای وابسته
منابع
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «vertical integration». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۲۱ مارس ۲۰۱۳.