اسلام کریموف
اسلام عبدالغنی‌یویچ کریموف (به سیریلیک Ислом Абдуғаниевич Каримов) (۳۰ ژانویه ۱۹۳۸ در سمرقند- ۲ سپتامبر ۲۰۱۶) اولین رئیس‌جمهور ازبکستان از زمان فروپاشی اتحاد شوروی در سال ۱۹۹۱ تا زمان مرگش در سال ۲۰۱۶ بود. از وی به عنوان یکی از دیکتاتورهای مستبد جهان یاد می‌شد.[1] پس از او شوکت میرضیایف در انتخاباتی که همان سال برگزار شد توانست با ۸۸٫۶٪ آرا به عنوان دومین رئیس‌جمهور این کشور انتخاب شود.
اسلام کریموف (۱۹۳۸–۲۰۱۶) | |
|---|---|
.jpg.webp) اسلام کریموف | |
| ۱مین رئیس‌جمهور ازبکستان | |
| مشغول به کار ۲۴ مارس ۱۹۹۱ – ۲ سپتامبر ۲۰۱۶ | |
| پیش از | نعمت‌الله یولداشف |
| دبیر کل حزب کمونیست ازبکستان | |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | اسلام عبدالغنی‌یویچ کریموف ۳۰ ژانویه ۱۹۳۸ سمرقند، .svg.png.webp){kind=small} جمهوری سوسیالیستی ازبکستان شوروی |
| درگذشته | ۲ سپتامبر ۲۰۱۶ (۷۸ سال) تاشکند |
| ملیت |  ازبکستان |
| حزب سیاسی | حزب دموکراتیک خلق ازبکستان |
| همسر(ان) | تاتیانا کریموفا ناتالیا کوچمی |
| فرزندان | گلناره، لاله |
| پیشه | سیاستمدار |
| دین | اسلام سنی |
زندگی‌نامه
اسلام کریموف در سمرقند به دنیا آمد.[2] هویت پدر بیولوژیک او مشخص نیست ولی گمان می‌رود یهودی یا تاجیک بوده باشد. مادر او ازبک بود. او از ۳ سالگی در یتیم‌خانه بزرگ شد.[3]
کریموف در سال ۱۹۶۰ در رشته مهندسی مکانیک از مدرسه پلی‌تکنیک آسیای میانه فارغ‌التحصیل شد. در سال ۱۹۶۷ و پس از عضویت در کمیته برنامه‌ریزی جمهوری ازبکستان در رشته اقتصاد از انستیتو اقتصاد ملی تاشکند مدرک تحصیلات عالی خود را دریافت کرد. وی در سال ۱۹۸۳ به عنوان وزیر مالیه جمهوری شوروی ازبکستان برگزیده شد و در سال ۱۹۸۶ به عنوان نایب‌رئیس شورای وزیران و رئیس اداره برنامه‌ریزی دولتی ازبکستان انتخاب شد. کریموف از سال ۱۹۸۹ دبیر اول حزب کمونیست ازبکستان شده و در ۲۴ مارس ۱۹۹۰ به عنوان رئیس‌جمهور ازبکستان انتخاب شد. وی در ۳۰ شهریور ۱۹۹۱ استقلال ازبکستان را از شوروی اعلام و چندی بعد در انتخابات این کشور با بدست آوردن ۶۸٪ آرا رئیس‌جمهور شد. در ماه مارس سال ۱۹۹۵، زمان ریاست جمهوری او بدون انتخابات تا سال ۲۰۰۰ تمدید شد. در سال ۲۰۰۲ دوره ریاست جمهوری خود را با همه‌پرسی ۷ ساله کرد. در رای‌گیری‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۴ بیش از ۹۰ درصد رای آورد. کریموف تا هنگام مرگ قدرت را در این کشور در دست داشت.[4]
حقوق بشر
گروه‌های حقوق بشری، جامعه جهانی و آمریکا را متهم می‌کنند که بخاطر اجازه وی به آمریکا و متحدانش برای استفاده از خاک آن کشور در حمله به افغانستان، نقض حقوق بشر، شکنجه و زندان با اتهامات بحث‌برانگیز، مهاجرت اجباری، اخته‌کردن اجباری در بیمارستان‌های دولتی و کار کودکان در مزارع پنبه در آن کشور را نادیده می‌گیرد.[6] عفو بین‌الملل می‌گوید که حکومت اسلام کریموف که در کارنامه‌اش سرکوب و کشتار اندیجان در سال ۲۰۰۵ را دارد از شکنجه و فشارهای دیگر برای اقرار گرفتن از افرادی که احتمال دارد با احزاب اسلامی ممنوع شده ارتباط داشته باشند فروگذار نمی‌کند.[7] مسدود کردن بسیاری از سایت‌های اینترنتی نیز از این دست اقدامات وی است.
مرگ
تا قبل از سال ۲۰۱۶ هیچگاه وضعیت سلامت او در دولت مورد بحث قرار نگرفت. در مارس ۲۰۱۶ شایعاتی مبنی بر سکته قلبی او پخش شد که پس از آن این شایعات رد شدند. وی پس از ۲۵ سال ریاست جمهوری در ازبکستان استقلال یافته، در ۲ سپتامبر ۲۰۱۶ در شهر تاشکند در گذشت. عصر روز شنبه سوم سپتامبر ۲۰۱۶، جسد اسلام کریموف برای دفن توسط یک هواپیمای دولتی از تاشکند به سمرقند منتقل شد.[8]
پانویس
- «نگاهی به کارنامه اسلام کریموف». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۲ شهریور ۱۳۹۵.
- «رادیو زمانه». بایگانی‌شده از اصلی در ۹ دسامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۱ دسامبر ۲۰۰۹.
- "Orphaned Dictator: The Making Of Uzbekistan's Islam Karimov". RadioFreeEurope/RadioLiberty. 2016-09-02. Retrieved 2016-09-02.
- «دولت ازبکستان مرگ اسلام کریموف را تأیید کرد». دویچه‌وله فارسی. دریافت‌شده در ۲ سپتامبر ۲۰۱۶.
- Biography بایگانی‌شده در ۱ فوریه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine The Governmental portal of the Republic of Uzbekistan
- نامهای از گلناره کریمووا: کتکم زده‌اند بی‌بی‌سی فارسی، ۷ فروردین ۱۳۹۳
- دختر فریبا، مغضوب پدر و گرفتار 'رفتار بدتر از سگ' در ازبکستان بی‌بی‌سی فارسی، ۳ شهریور ۱۳۹۳
- «ازبکستان آماده تشییع جنازه "اسلام کریموف"». انتخاب. ۱۲ شهریور ۱۳۹۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ مه ۲۰۱۸.
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Islam Karimov». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲ سپتامبر ۲۰۱۶.
- «اسلام کریموف برای پنج سال دیگر رئیس جمهوری ازبکستان شد». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ مارس ۲۰۱۵.
- «قوت گرفتن 'شایعه مرگ' رئیس‌جمهوری ازبکستان».
