افق
اُفُقْ[1] یا کَرانه آسمان[2] خط آشکاری است که در همه سمت آسمان را از زمین جدا میسازد. در بسیاری از موقعیت ها، افق حقیقی به وسیله درختان، ساختمانها و کوهها تیره و مبهم به نظر میرسد و به آن افق قابل رویت می گویند. چنانچه افق با توجه به ارتفاع نجومی ناظر سنجیده شود افق نجومی می گویند که ارتفاع نجومی آن صفر است و از افق حقیقی بالاتر است.[3]
فاصله یک تا افق دید وی از فرمول زیر بدست میآید:
که h ارتفاع شخص (بهطور مثال قدش) بر حسب متر است و نتیجه نهایی بر حسب کیلومتر است.[4]
ریشهشناسی
واژگان «کران»، «کرانه» و «کنار» همگی برگرفته از پارسیگ هستند که به ترتیب کَران (پارسی میانه: karān-kl'n) ، کَنارَگ (پارسی میانه: kanārag-k'nlk) و کَنار (پارسی میانه: kanār-k'nl) میباشند[5]. همچنین واژه کران در زبانهای سغدی[6] (سغدی: kirān-kyr'n) و پهلوانیگ[7] (پارتی: karān-kr'n) نیز بازتاب یافتهاند.
جستارهای وابسته
- ارتفاع (ستارهشناسی)
- سمت (ستارهشناسی)
- سرسو
- پاسو
منابع
- علی اکبر دهخدا. «سرواژه «افق»». پارسی ویکی.
- علی اکبر دهخدا. «سرواژه «کرانه»». پارسی ویکی.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Horizon». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۱ ژانویه ۲۰۱۱.
- Andrew T. Young, "Distance to the Horizon". Accessed 16 April 2011.
- فرهنگ کوچک مکنزی (به پارسیگ - انگلیسی - فارسی). به کوشش د. مکنزی.
- فرهنگ سغدی - فارسی - انگلیسی. به کوشش بدرالزمان قریب.
- فرهنگ واژگان پارسی میانه مانوی و پهلوانی مانوی.