بش‌بالغ
بش‌بالِغ یا بشبالق نام شهری بوده‌است در سین‌کیانگ چین در ۴۷ کیلومتری باختر کوچونگ. این شهر که میان سده‌های دوم تا هفتم هجری در منابع شرقی از آن بسیار یاد شده‌است در سدهٔ دوازدهم میلادی بنیاد نهاده‌شد.
بش‌بالغ
| |
|---|---|
County | |
.png.webp) موقعیت بش‌بالغ در نقشه | |
| مختصات: ۴۳°۵۹′ شمالی ۸۹°۰۴′ شرقی | |
| کشور |  چین |
| استان | سین‌کیانگ |
| Prefecture-level divisions | ولایت خودگردان سانجی هوئی |
| Township-level divisions | 4 towns 4 townships |
| مرکز شهرستان | Jimsar Town (吉木萨尔镇) |
| منطقه زمانی | یوتی‌سی +۸ (China Standard) |
امروزه در جمهوری خلق چین نام آن شهرستان جیمسار می‌باشد.
تاریخچه
از سدهٔ ۱۲ میلادی در منابع چینی از این شهر در جایگاه یک شاهزاده‌نشین یادشده و یکی از چهار پادگان چینیان در این شهر برپابوده‌است. چینیان در این زمان از این شهر به نام کینمان و پی‌تینگ یادکرده‌اند. در سنگ‌نبشته اورخون نیز از این شهر یادشده‌است. تبتی‌ها با جنگ‌های فراوان توانستند کنترل این شهر را به چنگ‌آرند. سپس اویغورها بر آن دست‌یازیدند. در ۳۷۲ هجری این شهر دارای پنجاه نیایشگاه بودایی و نیز نیایشگاه‌های مانوی بوده‌است. پیشهٔ مردمان این شهر در این زمان پرورش اسب، سبزیکاری و فلزکاری بوده‌است. در حدودالعالم نیز یادی از این شهر شده‌است. درآینده قراختاییان بر این شهر چیرگی یافتند.
در ۶۰۶ هجری فرمانروای اویغور خودداسته شهر را به مغولان تسلیم نمود و خود نیز با ایشان هم‌پیمان و همرزم شد. با تشکیل امپراتوری مغول اسلام به این شهر راه یافت. رخنهٔ اسلام به بشابالق فرمانورای اویغوری این منطقه را که دارای لقب ایدی قوت بود را نگران ساخت و او در رمضان ۶۵۶ در دستوری پنهانی فرمان کشتار مسلمانان را داد ولی توطئه‌اش فاش گشت و به دستور منکوقاآن دستگیر و کشته‌شد ولی با این همه دودمان او همچنان در بشابلق بر سر کار ماند.
از ۶۵۸ هجری به پس با تقسیم امپراتوری مغولان میان خان‌ها بش‌بالغ با خودمختاری نیمبندی رسید. درآینده این شهر مرکز پیوند میان چین و آسیای مرکزی بود. در آینده این شهر به دولت جغتایی رسید و از سدهٔ هفتم هجری که بگذریم دیگر نامی از این شهر در تاریخ دیده نمی‌شود. می‌نماید با سرنگونی دولت ایدی قوت در این زمان شهر نیز از میان رفته‌باشد.